Zor günler yaşayan esnaf, yapılan desteklerin de politikaların da yetersizliğine dikkat çekiyor. Edirne’de 20 yıllık esnaf Çelik: “Kirayı ödeyemiyoruz. Son demlerimiz daha ne kadar dayanırız bilmiyorum.”

Siftah yapan esnaf seviniyor

Yaren ÇOLAK

Koronavirüs tedbirleri kapsamında getirilen kısıtlamalar en çok küçük esnafı etkiledi. Bir yılı geride bıraktığımız pandemi döneminde iş yapamayan esnaf, biriken borcun altında adeta eziliyor. Edirne esnafı ile salgının yarattığı tahribatı konuştuk. “Siftah yapsak seviniyoruz” diyen esnaf salgın döneminde iktidar tarafından uygulanan desteklerin de politikaların da yetersizliğine işaret ediyor. Devletten hiçbir destek alamadığını ya da aldığı desteğin yeterli olmadığını belirten esnaf, ayakta durmakta zorlandığını vurguluyor. Edirne’de kapanan dükkân sayısının her geçen gün artığını kaydeden işletme sahipleri, borçların ertelenmesini, herkese kira desteği verilmesini ve vergilerin affını istiyor.


İlk önce butik sahibi Levent Çelik ile konuşuyoruz. “19 yıldır bilfiil ödediğim Bağkur’umu son bir yıldır ödeyemez hale geldim” diyen Çelik,pandemi döneminde küçük esnafa ne kira yardımı ne de hibe yapıldığına dikkat çekiyor.Çelik, şöyle konuşuyor: “Yapılan desteklerden ticari kazançları basit usulde vergilendirilenler ile vergiden muaf olanlar yararlanabildi. Bizden ise vergiyi de kirayı da alıyorlar ama destek yok. Bankalardan aldığımız kredileri de ödeyemiyoruz. Bu süreçte KOSGEB’in esnafa faizsiz kredi vermesi gerekirdi. Aldığımız bu kredilerle borç üstüne borç bindi. Son demlerimiz daha ne kadar dayanırız bilmiyorum. Çarşıda dükkanlar kapanıyor daha da çok kapanır. Maalesef çok kötü durumdayız. Son bir yıldır dükkana yeni mal bile almıyorum. Satış yok. Siftah yapan seviniyor.”

30 yıldır bar işletmecisi olan Mümin Balkan ise bu süreçte bar işletmelerinin yaşadığı mağduriyete dikkat çekiyor. Salgın döneminde hiçbir destekten faydalanamadığını aktaran Balkan yaşadıklarını şu ifadelerle anlatıyor: “Barlar açılmayınca mutfak düzenlemesi yaparak mekanı bardan lokantaya çevirdik. İçkili lokanta ruhsatı aldık. Ancak bir hafta işletebildik. Sonra tekrar pandemiyle kapandık. Bu süreç içerisinde de 15 bin lira gibi harcama yaptık ve hepsi açıkta kaldı. Ciro desteği gibi bir şeyler söylendi. Fakat içkili mekan olan lokanta restoranlar için Kod-59 varmış o yüzden o da bizi kapsamıyormuş. Öte yandan kiralar, vergiler devam ediyor. Hiçbir gelir yok ama gider çok fazla.”

Hiçbir gelirinin olmadığını söyleyen Balkan: “Kirayı ödeyemiyoruz. Kapatsak ne yapacağız? Bizim 30 yıldır işimiz bu. O yüzden direniyoruz. Dışarı stant kurarak gelene geçene karton bardakta kahve satmaya çalışıyoruz. Kötüyüz. Oteller, onların barları, restoranları açıkken bizlerin kapalı olması güçlüden yana olduklarını bir kez daha gösteriyor.”

DÜKKÂN ÇALIŞMIYOR VERGİ BİRİKİYOR

Kafe İşletmecisi Yunus Canşener de “Esnaf kan ağlıyor” diyor ve ekliyor:

“Ben burayı açtıktan 15-20 gün sonra pandemi çıktı ve biz kapandık. Hala kapalıyız. 3 ay boyunca 1500 TL’lik destek aldık. Ama tabii bizim sadece aylık elektrik faturamız 1500 lira olduğu için o destek bize bir katkı sağlamadı. Kiramızı ödeyemiyoruz. Hep sıkıntılı bir süreç. AVM’ler açık, dükkanlar, marketler açık işletmelerin hepsi kapalı. Denetim olmak şartıyla masaların arasındaki mesafe, hijyen sağlanarak işletmeler de açılabilir. Vergilerimizi yapılandırdık onu ödüyoruz. Erteleme yapılmadı. Dükkan çalışmıyor vergi borçları devam ediyor. Devlet 3 ay boyunca toplamda 4 bin 500 TL destek verdi ancak önümüzdeki hafta 2 bin lira vergi ödemeleri var. Parayı tekrar devlete iade ediyoruz. Uzatma yok, erteleme yok, hiçbir şey yok.”

35 yıldır esnaf olduğunun altını çizen Fotoğrafçı Selim Solmaz pandemide yapılan des- teklerin de politikaların da ye- tersizliğini vurguluyor. Solmaz “Çoluğun çocuğun geleceği için yaptığımız birikimi harcıyoruz” diyor. Kapanan dükkânlara dikkat çeken Solmaz “Gelirimiz yok. Haftada 5 gün açıyoruz dükkanı 4 gününde ise siftah dahi yapamıyoruz. Düğün yok, nişan yok, yurt dışına çıkan yok. Ayrıca gün geçtikçe ülkede yoksulluk artıyor. Fotoğrafçılık da genellikle keyfi bir iştir. Bu nedenle de işlerimiz yüzde 98 azaldı. Ancak vergileri ödemeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.