Silgiye can veren kitap

MEHMET ÖZÇATALOĞLU

Şöhret Doğruyol Sağbaş adıyla tanışmam ‘Ütopyaya Yolculuk’ la oldu. Yazar, düşlerimizdeki dünyayı anlatıyordu o kitabında. Okudukça fark ettim ki düşlediğimiz dünya aslında çocukluğumuzmuş. Özellikle 80’li yıllarda doğan, çocukluğunu yaşayan kuşağın çocukluğu. Sağbaş, harika bir anlatımla o yıllara götürmüştü bizi. Ardından bu defa ‘Distopyaya Yolculuk’ geldi. Yaşamak istemediğimiz fakat yaşamak zorunda olduğumuz bugünümüzdü bu kitap da. Yaşarken farkında değildik belki, her şeyi olağanlaştırdığımızdan, çok çabuk sindirdiğimizden. Ama yazar anımsatıyordu bu kitapla. Yaşadığımız günler aslında distopyanın kendisiydi!

Bilimkurgu-serüven edebiyatında farklı bir kalemi var yazarın. Üçüncü kitabı ‘Tuhaf Bilimler Akademisi’nde bu kanıya kesin olarak varmıştım. Her kitabında çocuklara anlatsa da ebeveynlere de örtülü bir ileti veriyordu aslında. Hatta belki açık olarak onlara veriyordu.

Ve son olarak şimdilerde de ‘Silgi Ruhu’ ile selamlıyor biz okurlarını. Yaprak, başkarakter. Kâğıt üzerindeki hatalara alerjisi olan bir silgi, sıra dışı bir enişte, çekingen bir abla, aniden yükselişe geçen ünsüz bir ressam Selim Kelim… Sadece karakterler bile ne denli renkli, ilginç bir kitapla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Çocuklara yönelik kitaplarda hayvanların, ağaçların, çiçeklerin konuştuğunu görmüştüm fakat ilk defa bir silginin konuştuğunu, canlandığını gördüm.

Yaprak, evcil bir hayvan alabilmek için günlerce annesine yalvarır adeta. Fakat ikna edebilmek ne mümkün. Tam da umudunu yitirmişken bir silgi omuzuna atlayıverir. Yaprak şaşkın, Yaprak ne yapacağını bilemez. Sonra? Sonrası hızla akan bir serüven. Epsilon etiketiyle yayımlanan kitapta, çizimler daha önceki kitaplarda da olduğu gibi Mehmet Sağbaş’a ait. Silgi Ruhu, silgiye can veren fantastik bir polisiye roman.

Polisiye öyküler

Polisiye bir kitapla başladık madem, polisiye öykülerle devam edelim. Edebiyatımızda bitmek bilmeyen tartışmalardan biridir polisiyenin alana dahil olup olmadığı. Dahildir diyenlerin değildir diyenlere göre biraz daha fazla haklı olduğunu düşünüyorum. Nedeni ise; Ekin Açıkgöz’ün Birgün Kitap’ın 197. sayısında yer alan söyleşisindeki şu sözlerine katılmamdır. “Tüm türlerin edebi açıdan zengin örneklerinin yanı sıra baştan savma yazılmış, ticari kaygılarla üretilmiş örnekleri var. Polisiye de bu açıdan farklı değil. Hele bir de edebi değeri, metnin içerdiği ideolojik alt mesajlara endeksleyen bir akım var ki; külliyen karşıyım. İyi polisiye iyi edebiyattır.”

İshak Reyna’nın derlediği ve Kelime Yayınları tarafından okurla buluşturulan ‘Polisiye Öyküler’de bu tartışmaya örnek bir kitap aslında. On dokuz farklı ismin imzası var kitapta Reyna’yla birlikte. Kitabın adında öyküler demesine rağmen birkaç deneme ve bir şiir de yer alıyor içinde. Kitapta yer alan yazıların tamamı değil ama öyküler, yazarlarının doğum tarihi baz alınarak kronolojik olarak sıralanmış. Kitapta dikkat çeken bir başka husus da yerli ve yabancı yazarların ortaya koyduğu eserlerin niteliği. Edgar Alan Poe, Arthur Conan Doyle, Maurice Leblanc, G. K. Chesterton Hollywood sineması tadında yazmışsa, yerli isimlerin öyküleri yine bizim yerli diziler tadında. Kurgular arasında büyük fark var. Ama bu da demek olmasın ki yerli öyküler edebiyat değil, kurgusu çok zayıf. Sadece karşılaştırma amaçlı bir örnektir verdiğim.

İshak Reyna, önsöz niyetine yazdığı giriş yazısında genç okurlar için doyurucu bir bilgilendirme de yapmış. Özellikle yaşadığımız coğrafyada polisiyenin ne denli eskiye uzandığını anlatması, ilk örneklerini vermesi, hazır bulmaya alışık yeni kuşak için kolay bilgi olması açısından yararlı olmuş. ‘Polisiye Öyküler’ türün meraklıları için, farklı yazarlardan toplu bir sunum yaptığı için iyi bir kitap. Polisiye severlerin ilgisine.