TÜİK’in son verilerine göre eğitime ülkede yapılan masrafın yüzde 64’ü en zengin yüzde 20’lik kesimden geliyor. En yoksul yüzde 20’lik kesimde bu oran sadece sadece yüzde 3,2. Yoksullar en çok barınmaya harcama yapıyor.

‘Sınıfsal’ farklılık giderek büyüyor

Mustafa KÖMÜŞ

Ülkedeki gelir adaletsizliği eğitim harcamalarına da yansıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son yayımladığı verilere göre ülkedeki eğitim harcamasının büyük kesimini en zengin yüzde 20’lik kesim gerçekleştiriyor. Eğitim harcamalarının yalnızca yüzde 3,2’si ise en yoksul yüzde 20’lik kesim tarafından yapılıyor. Öte yandan en zengin yüzde 20’lik kesim gelirinin yüzde 4,4’ünü eğitime harcarken bu oran en yoksul yüzde 20’lik kesimde yüzde 1 bile değil. Bu kesim eğitime gelirinin yalnızca yüzde 0,9’unu ayırabildi.

YOKSULLAR GIDAYA VE BARINMAYA HARCIYOR

TÜİK verilerine göre en yoksul yüzde 20’lik kesim gelirinin yüzde 60’ından fazlasını barınma ve beslenme için harcıyor. Gelirinin yüzde 31,2’sini konut ve kira masrafı için ayıran en yoksul yüzde 20’lik kesim yüzde 30,7’sini ise gıda ve alkolsüz içecekler için harcadı. Eğitime yüzde 0,9 gibi oldukça düşük bir oran ayırabilen bu kesim benzer şekilde sağlığa da gelirinin sadece yüzde 2’sini ayırdı.

En zengin yüzde 20’lik kesim ise gelirinin yüzde 35’ini barınma ve beslenme için harcıyor. Bu kesim, gelirinin yüzde 20,1’i konut ve kira için ayırırken gıda ve alkolsüz içecekler için ise yüzde 15,3’ünü harcadı. Bu kesim gelirinin yüzde 4,4’ünü eğitime, yüzde 20’sini ise ulaştırmaya ayırdı.
Konuyu BirGün’e değerlendiren Eğitim Uzmanı Ali Taştan şunları aktardı:

“Eğitime yönelik masrafların artmasının sebebi Türkiye’deki özel okulların artması, sınav sistemlerinin değişmesi ve insanların çocuklarını sınava hazırlamak istemeleridir. Artık insanlar eğitime daha çok para harcar oldu. Türkiye’de bir gelir dengesizliği var. En zengin kesimle, yoksul kesim arasında bir uçurum oluştu. Zengin ve yoksul kesim arasında 20 kat gibi bir fark var. Bu fark biraz daha daraltılıp yüzde 5’lik kesimlere indiğinde 40 kat bir fark ortaya çıkıyor. Artık yoksul aileler, çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaya çalışıyor ancak bunu bile karşılayamayan bir kesim var. Varlıklı aileler eğitime daha fazla bütçe ayırabiliyorlar. Yoksul ve zengin ailelerin eğitime harcadıkları bütçe sonucunda, çok iyi bir eğitim almış azınlıkla, nitelikli eğitime ulaşamamış çoğunluk olarak çocuklar ikiye bölünüyor.”

Taştan bu farklılığı en aza indirmek için gerekenleri ise şöyle sıraladı: “Eğitim sisteminde, çocuklarımızı sıralamaya sokan sınav sistemlerinden vazgeçmeliyiz. Aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığı, tüm işini gücünü bırakıp nitelikli eğitime erişemeyen çocuklarımıza gerekli desteği vermelidir. MEB kaynaklarını, eğitimdeki eşitsizliği gidermek için kullanmalıdır.”

***

YÜZDE 64’Ü ZENGİNLERDEN

Eğitim harcamalarının yüzde 64’ünü en zengin kesim gerçekleştirdi. En yoksuldan en zengine doğru eğitim harcama oranları yüzde bazında şöyle oldu:

>>En yoksul: 3,2

>>En yoksulun üstü: 5,4

>>Orta: 9,3

>>En zenginin altı: 17,7

>>En zengin: 64,5

sinifsal-farklilik-giderek-buyuyor-891336-1.

***

MAKAS AÇILIYOR

CHP Genel Başkan Yardımcısı Lale Karabıyık, partisinin genel merkezinde basın toplantısı düzenledi. Eğitimde gelir kaynaklı adaletsizliklerin AKP iktidarlarında arttığını, uzaktan eğitimle birlikte makasın daha da açıldığını söyleyen Karabıyık, "Bu makas, yanlış politikalarla her geçen gün daha da açılmaktadır. MEB'in telafi eğitimi ya da finansmanı nereden sağlanacağı belli olmayan 'etkinlikler yapın talimatı' ile açılan bu makası kapatmanın imkanı yoktur" dedi.