DOĞU EROĞLU - @dogueroglu

IŞİD’e katılmak üzere Suriye’ye geçmek isteyen yerli ve yabancı savaşçıların, güvenli geçiş için kullandığı Kilis’in Elbeyli ilçesinde, sınırı bekleyen askerden,  mücahitler başka Suriyeliler başka muamele görüyor. IŞİD mensupları ile sınır boyunca görev yapan askerler arasındaki ilişkiye Elbeylililer tam olarak anlam veremiyor. Kasabadaki genel kanı, askerin hem IŞİD’den çekindiği hem de IŞİD’in elindeki ticaretten pay alındığı için sınır hareketliliğine göz yumulduğu yönünde. Tüm geçişlerin askerin bilgisi dahilinde olduğunu ifade eden bir yurttaş, durumu “Askerin haberi olmaz olur mu? Anlaşmalı her şey” sözleriyle özetliyor.

IŞİD’DEN ÇİFT TARAFLI GEÇİŞ
Çobanbey Sınır Karakolu, Elbeyli’den yaklaşık dört buçuk kilometre uzaklıkta. Ancak ilçeden Suriye’ye geçişin diğer yolları da var. Bunlardan en bilineni ve hem IŞİD hem de Suriyeliler tarafından da en çok tercih edileni, sınır karakolunun kuzeydoğusunda kalıyor ve ilçeye yalnızca bir buçuk kilometre mesafede. Karakolun batısında kalan Salhan Mezrası ile Çıldıroba da geçişlerin yoğun olarak yaşandığı noktalar arasında. Türkiye’den mücahitlerin yanı sıra Afganlar, Pakiler ve Uzakdoğulu savaşçı adaylarının da Gaziantep yönünden gelip Elbeyli üzerinden Suriye’ye geçiş yaptığı aktarılıyor. Ancak sınır geçişi iki yönlü işliyor; örgüte yeni katılacak mücahitler Suriye’ye geçerken bazı IŞİD mensupları ise örgüte yeni kişiler getirmek veya Gaziantep’e gelen aileleriyle görüşmek üzere Türkiye’ye geçiyor. Dönem dönem sınırda sıklaşan kontrollerse yalnızca her iki yöne geçiş yapmaya çalışan Suriyelilerin yaşamlarını zorlaştırıyor.IŞİD’in maaşa bağladığı, yani yerlilerin deyişiyle “aylıkçı” olarak çalışan kaçakçIların haricindeki taşımacılar, Suriyelileri 5 liradan 25 liraya değişen meblağlar karşılığında sınıra götürüyor. Çobanbey Sınır Karakoluna giden yolda bir askeri araç ve birkaç asker beklese de askerlerin hemen birkaç yüz metre ötesinde, sınırı geçmekte olan sekiz kişilik bir grup hemen göze çarpıyor. Yani taraflar birbirini tanıyor, üstelik sınırda insan kaçakçılığı neredeyse risksiz bir uğraş.

IŞİD, Suriye’ye böyle geçiyor

KOMİSYON ALIYOR İDDİASI
Bölgedekiler, sınır kaçakçılığından polisin de haberdar olduğunu söylüyor. Geçtiğimiz günlerde sınır yakınlarında kafa kafaya çarpışan iki kamyonun hikayesi şöyle anlatılıyor: “Gece karanlığında fark edilmemek için farlarını söndürmüş halde, biri Suriye’den mazot yüküyle Türkiye’ye, biri de mazotunu boşaltıp yeni yük almak üzere Suriye’ye doğru ilerleyen iki kamyon, kafa kafaya çarpıştı. Şoförlerden biri öldü. Polis eskortluk yapmak için 250 lira almış çünkü araçların yanında polis olduğu, ışıkları yandığı zaman piyade kontrol yapmıyor.” Piyadeye, “Biz buradayız, gelmenize gerek yok” mesajı vermesi gereken eskort polis aracı ışıklarını yakmayıp, kazaya engel olmayınca komisyonu verenler öfkelenmiş  ancak illegal anlaşmayı bozan polise yönelik herhangi bir somut tepki de ortaya çıkmamış.

HER CUMA EN AZ İKİ İNFAZ
Savaşın ağırlığına ilk elden şahit olan Elbeyli’de, IŞİD’e katılım oldukça az. Türkiye’nin pek çok yerinden yoğun katılımların aksine, suç işleyip çareyi sınırı aşmakta bulanlar haricinde, yalnızca iki genç IŞİD saflarına geçmiş. IŞİD’le çalışan kaçakçılar, bu kişilerden birini Suriye tarafındaki bir köyde IŞİD savaşçılarına namaz kıldırırken görmüş. Kaçakçılar ve Elbeyli halkı, IŞİD saflarında çatışmak için gidenleri bile vazgeçirmeye çalıştıklarını anlatıyor. Sınırdaki bir başka sorunsa Türkiye’nin adalet mekanizmalarının sınır ötesine işlememesinin getirdiği rehavet. Savaşla birlikte artan silahlanma ve radikalleşme, daha önce yurttaşların göze alamadığı tedbirlere başvurmasını kolaylaştırmış. “Artık can güvenliğimiz dahi yok” diyen bir şoför, savaştan değil, savaşın getirdiği kanunsuzluktan yakınıyor: “Geçen bir tanesi öbürünün kafasına sıktı, ceza almamak için sınırı geçip IŞİD’e katıldı. Şu anda bir tanesi burada düzeni bozsa müdahale edebilir misin? Çekip vurursa ne yapacaksın?”

* * *

Geçişin tanığı hendekteki eşyalar

IŞİD’e katılmak için Elbeyli’ye gelenler, yolculuklarının tümünü bir araçtan diğerine binerek sürdürdüğü için göreceli olarak rahat seyahat ediyor. Türkiye askerinin kazdığı hendekleri veya dikenli telleri geçen savaşçılar, yüz metrelik bir yürüyüşün ardından kendilerini diğer tarafta bekleyen araçlara biniyorlar. Suriyelilerse bu kadar şanslı değil. Kendi imkanlarıyla sınıra gelen Suriyeliler, sırtlarındaki yüklerle hendekleri aşıp askere yakalanmadan Türkiye’ye geçmeye veya Suriye’ye ulaşmaya çalışıyor. Bu yolculuk arkasında izler de bırakıyor. Ayakkabılarını, bavullarını veya elbiselerini zaman zaman içi suyla da dolan hendeğe düşürenler, asker korkusuyla geri dönemiyor. Gerideki bu nesneler, onların sınırı geçtiğinin birer kanıtı olarak kalıyor. Askerin IŞİD’e gösterdiği tolerans, kapanan sınırı aşmak için fırsat kollayan Suriyeliler için geçerli değil. Savaşın başlangıcından beri Suriyelileri taşıyan tüm şoförler, kontrollerin sıklaşmasıyla yakalananların ağır biçimde darp edildiğini, IŞİD savaşçılarınınsa rahatça sınırı geçmeyi sürdürdüğünü aktarıyor.

* * *

Adaletin terazisi IŞİD'İn elinde

Elbeylililer, sınırın Türkiye tarafında başlayan husumetlerin kimi zaman IŞİD idaresinin inayetinde çözüldüğünü de aktarıyor. Halkın kendi inisiyatifine, daha doğrusu yaptırım gücüne kalan adalet, IŞİD’in rızası da varsa kısasa kısas usulüyle işleyebiliyor. Buradaki bir bıçaklama olayının ardından sınırı geçerek IŞİD’e katılan bir şahıs, yaralının ailesinin IŞİD’le temasa geçmesinin ardından IŞİD tarafından hapsedilmiş. IŞİD, bölgede yaşayan halka ne kadar adil olduğunu gösterebileceği bu tip fırsatları kaçırmıyor. Elbeyli’de traktörü çalınan bir vatandaşın sınırı geçip traktörünü bulmasının ardından, traktörü çalan şahıs IŞİD emirleri tarafından yargılanmış ve cezalandırılmış. Yine de bu hakkaniyet gösterisi Elbeyli halkını tam olarak etkilemiş değil: “Bize adaletli olduklarını göstermek istiyorlar ama buranın halkına mahkûm oldukları için böyle davranıyorlar.”

El Kaide sanığı serbest kalıp onlarca kişiyi IŞİD’e götürdü

‘Ailemden 21 kişi IŞİD’e katıldı, 5’i öldü… Sincan IŞİD’li kaynıyor’