‘Sıra borçları silmeye geldi’

ONUR EREM - @onurerem

Yunanistan’da Pazar günü gerçekleşen erken seçimden açık ara birinci olarak çıkan SYRIZA’nın lideri Aleksis Çipras, halka seslenerek “Bugün Avrupa’da Yunanistan ve Yunan halkı direniş ve haysiyet ile eş anlamlı hale gelmiştir. Biz mücadelemize devam edeceğiz” derken krizden kurtuluşun sihirli bir formülü olmadığını ve büyük çaba harcamaları gerektiğini söyledi. Bir önceki dönem olduğu gibi sağcı ANEL ile koalisyon kuracaklarını açıklayan Çibras, Halkçı Birlik’in (HB) meclise girmek için gereken yüzde 3’lük barajın hemen altında kalması ile rahatladı. Eğer HB yüzde 0.2 daha oy alsaydı, meclise 8-10 arası vekil ile girerek SYRIZA ve ANEL’in vekil sayılarını koalisyon için gerekli olan 151’in altına itebilecekti. Şu anda SYRIZA’nın 145, ANEL’in 10 vekili bulunuyor.

Seçim sonrası Reuters’a konuşan SYRIZA içinden önemli bir kaynak “Önümüzdeki dönemde troyka ile müzakerelere devam edeceğiz. Borç meselesi öncelikli ve en önemli savaş alanımız olacak. Bu süreçte tüm siyasi güçlerin desteğini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Yunanistan’ın troyka ile müzakerelerini yürüten Maliye Bakanı Yanis Varoufakis’in istifa etmesinin ardından bir ay boyunca bu görevi yürüten Öklid Çakalatos’un da kabinedeki yerini koruması bekleniyor. Bu gelişmeye piyasalar da olumlu tepki verdi. Ülkenin 5 yıl içinde batma ihtimali, Aralık 2014’ten beri piyasalarda ilk defa yüzde 60’ın altına indi, hükümet bonoları değer kazandı.

***

SYRIZA 7 ayda ne yaptı?

SYRIZA’nın ekonomik çalkantılarla geçen 7 aylık kısa iktidarında attığı önemli adımların bir kısmı şöyle:

>> 212 bin kişiye ücretsiz elektrik sağlandı.

>> 350 bin kişiye ücretsiz gıda karnesi verildi.

>>30 bin aileye kira yardımı yapıldı.

>>Tüm işsizlere sağlık güvencesi geldi, hastanelerde muayene başına alınan 5 avro kaldırıldı.

>> 750 bin birey ve şirketin sigorta borçları 100 taksitte yapılandırıldı.

>> Dolandırıcılık yapmayan fakat iflas eden binlerce birey ve KOBİ için vergiler kaldırıldı.

>>İşsizlik ödemeleri alan kişilerin oranı yüzde 25’ten 75’e çıkarıldı.

>> Önceki hükümetin kapattığı kamu televizyonu ERT tekrardan açıldı.

>> Vergi kaçıran ve yolsuzluk yapanlara yönelik büyük operasyonlar yapıldı.

>> Anayasaya aykırı olarak işten çıkarılan kamu çalışanları geri alındı.

***

‘Türklere yönelik adım atacağız’

SYRIZA’nın Türk kökenli Gümülcine Milletvekili Mustafa Mustafa, Ocak ayındaki genel seçimdeki başarısını tekrarlayarak meclise girdi. 1996-2000 yılları arasında da SYRIZA bileşenlerinden Synaspismos’un vekili olarak mecliste bulunan tecrübeli siyasetçi, seçimin ardından sorularımızı yanıtladı, hem Yunanistan’daki Türklerin durumu hem de Türkiye-Yunanistan ilişkilerine dair önemli mesajlar verdi:

>>Tüm anketler SYRIZA’nın oy oranında düşüş beklerken partiniz gücünü korumayı başardı. Bunu neye bağlıyorsunuz?

İktidara geldikten sonra altı ay boyunca kreditörlerle yürütmek zorunda kaldığımız pazarlıklar boyunca Yunanistan ve Avrupa halkları Çipras ve SYRIZA’nın yanında oldu. Bugün de bu desteğin sandıktaki yansımasını gördük. Halkımız SYRIZA’nın programının arkasında durdu, ülkeyi geriye götürmeyerek ileriye dönük yeni bir kapı araladı. Bu süreçte ülkenin başında bizim olmamız bir umut kaynağı teşkil ediyor.

>>SYRIZA’nın oy oranını koruması yeni hükümetin icraatlarını nasıl etkileyecek? Öncelikle hangi alanlara odaklanacaksınız?

Bu orandaki halk desteği, programımızı uygulamamızı sağlayacak. Öncelikle Yunanistan’ın yaşadığı insani krizin çözümü ve ekonominin çarklarının döndürülmesi olacak. Üretim anlamında devlet mekanizmalarını da işleteceğiz. Programımızla Yunanistan’ı borç batağından kurtaracağız. Referandumun ardından imzalanan memorandumda açık bir madde vardı: Yunanistan’ın borçlarının yeniden düzenlenmesi için görüşmeler yapılacak. Bu görüşmelerde borçların önemli bir bölümünü silmeyi hedefliyoruz.

>>Seçimde faşist parti Altın Şafak’ın da oylarını artırdığını gördük. Sığınmacıların yoğun olduğu adalarda bu artış daha da büyük oldu. Bu tablo nasıl bir tehlike arz ediyor? Faşizmin yükselişine karşı ne yapılmal?

Sığınmacı krizine dair BM ve AB’nin acil olarak ciddi tedbirler alması lazım. AB’nin geleceği açısından bizi endişelendiriyor bu eylemsizlik. Bu ülkeler kendi yarattıkları savaşların kurbanlarını Türkiye veya Yunanistan’a hapsetmek istiyorlar. SYRIZA yönetiminde, ülkedeki ekonomik krize rağmen tüm sığınmacı sorunlarından yüz akıyla çıktık. Hem sığınmacı krizi hem de ekonomik krizin kökten çözümü için ülkemizin dışında atılması gereken adımlar var. Bu adımlar atılmadığı sürece Yunanistan’da Altın Şafak ve Avrupa’nın geri kalanında benzer neo-nazi örgütlerin güçlenmesine tanık olabiliriz. Altın Şafak işsizler arasında önemli oranda oy alıyor. Ekonomik yaralara merhem olunmadığı zaman bu tür olaylar yaşanıyor.

>>Oy kullanmama oranı yüzde 44 ile Yunanistan tarihinin rekorunu kırdı. Önceki rekor yüzde 37’ydi. Halkın neredeyse yarısının sandığa gitmemesini neye bağlıyorsunuz? Katılımın düşüklüğü SYRIZA’nın oy oranını nasıl etkiledi?

Yunanistan 7 ay içinde 2’si genel seçim ve 1’i referandum olmak üzere 3 kere sandığa gitti. Ancak ülkede ciddi bir ekonomik sıkıntı ve toplumsal kriz varken toplumun geniş kesimlerinin politikaya bu kadar ilgisiz kalması, üzerinde düşünülmesi gereken bir gerçeklik, siyasi sistemimizin tartışılmasına yol açacak bir tehlike. Eğer katılım da yüksek olsaydı daha çok oy alabilirdik diye düşünüyorum. Referandum döneminde ülkede oluşan yüksek beklentinin ardından memorandumu imzalamamız da gençlik içindeki varlığımızın tartışılmasına yol açtı.

>>Türk azınlığın sandığa ilgisi nasıldı? SYRIZA’nın 7 aylık yönetimi boyunca Türk azınlıkla ilgili neler yapıldı? Yeni dönemde neler yapılacak?

Krizden en çok etkilenen gruplar arasına yer alan Türk azınlığının da sandığa ilgisi azdı. 7 aylık dönemde ülkedeki ekonomik kriz ve troyka ile müzakereler o kadar öncelikliydi ki, Türk azınlığın sorunlarına odaklanamadık. Yeni dönemde uygun bir takvim oluşturarak programımızda yer alan tüm vaatleri gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.

>>Türkiye’de de yaklaşan bir erken seçim var. Türkiye toplumuna ne mesaj vermek istersiniz?

Son seçimin sadece Yunanistan için değil, Avrupa halkları için de bir mesaj olduğunu düşünüyorum. Çipras’ın düzenlediği son toplantıya hem Avrupa Sol Partisi hem de Yeşiller’den önemli isimler katıldı. Avrupa halklarının birleşik mücadelesi Syntagma Meydanı’nda buluştu. Bu duygularla, Türkiye’de de bizimle dayanışma gösteren kesimlere sonsuz saygı ve sevgilerimi iletiyorum. Önümüzdeki dönemde Yunanistan-Türkiye ilişkisini de daha sağlıklı bir temele oturtmak için çalışacağız. Türkiye’deki seçimin sonuçlarının da halkların iyiliğine yönelik olmasını diliyorum.