Şirketleri koruyan Çay Kanunu teklifi geri çekilsin

EKONOMİ SERVİSİ

AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Rize Milletvekili Hayati Yazıcı’nın ilk imzacısı olduğu 15 maddelik Çay Kanunu’nda Değişiklik’ öngören yasa teklifine yönelik tepki büyüyor.

Çiftçiler Sendikası Genel Başkanı Ali Bülent Erdem ve Genel Örgütlenme Sekreteri Adnan Çobanoğlu, teklifin geri çekilmesini istedi.
Teklif üzerine yapılan açıklamada, iktidarın tarımla ilgili her kararının çiftçileri üretemez duruma düşürürken, şirketlerin önünü açtığı kaydedildi. 2018 yılı Ocak ayında Cargill’in hazırladığı raporla AKP iktidarının şeker fabrikalarını yok pahasına özelleştirdiği kaydedilen açıklamada, 20 Haziran 2022 tarihinde TBMM Başkanlığ’ına sunulan ve Çay Kanunu teklifinin yasalaşması halinde şekerde yaşananların daha ağırının bu kez çay üretimi ve tüketiminde yaşanacağı belirtildi.

KOOPERATİFLERE TASFİYE

“Yasallaşırsa, ‘Tütün Yasası’nda, ‘Şeker Yasası’nda, Tekel’in, şeker fabrikalarının özelleştirilmesinde olduğu gibi sadece Doğu Karadeniz halkının değil, çaya düşkün bütün Anadolu halkının yaşamını olumsuz etkileyecektir” ifadelerine yer verilen açıklamada teklifin temellerinin 2009 yılında atıldığı hatırlatıldı.
Teklif maddelerinin incelendiği açıklamada kuru çay üreten işletmelerin hammadde teminini ve pazarlama yöntemlerini dikkate alarak, işletmeleri A, B ve C lisanslı işletmeler olarak gruplandırılmasını içeren 4’üncü madde ile ilgili şu ifadelere yer verildi: “4’üncü Madde’de yaş çay alımını sadece A ve B lisanslı firmaların sözleşmeli üretimle yapabileceği belirtilmiştir. Bu durumda Hopa Çay gibi ortaklarının yaş çayını işleyip satan kooperatiflerin durumunun ne olacağı belirsizdir. Çay Kanunu Teklifi’nde çay üretici kooperatiflerine dönük hüküm yoktur. Şirketlerin gıda sisteminin en önemli yöntemlerinden olan sözleşmeli üretimi kabul edip uygulamadıklarında ne olacaktır? Veya şirket alternatifi olarak kurulmuş olan kooperatiflere kurulacak olan şirketlerin Çay Borsası’na katılma zorunluluğu dayatılacak mıdır? Bu yasa tasarısı birçok soruyu da beraberinde getirmektedir. Ancak şu bir gerçek ki; bazı sermaye gruplarına imtiyazlar tanınacağı aşikârdır.” Teklifin hazırlanma sürecinde çay üreticilerinin görüşlerinin alınmadığı ve çay şirketlerinin isteklerine uygun davranıldığına vurgu yapılan açıklamada “Sermayeyi koruyan çay üreticilerini şirketlerin eline korumasız teslim eden, dünya çay tüketiminde birinci sırada yer alan halkının çaya erişim hakkını korumayan bir yasadır” ifadeleri kullanıldı.

Çiftçiler Sendikası’nın itirazlarının sıralandığı açıklamada “Gelin ‘Sözleşmeli Üretime’ karşı mücadele edelim. Uygulanacak tarım politikalarında söz ve karar Sahibi olalım” denilerek mücadele çağrısı yapıldı.