Sobalar kendini bile ısıtamayacak
Kış kapıda sobalar hâlâ kurulmadı. Zamlar ise kömürün yanına yaklaştırmıyor. Geçen yıl bir buçuk ton kömüre denk gelen asgari ücretle bu sene yalnızca 800 kilo alınabiliyor. Yurttaşlar “Bu kış çok üşüyeceğiz” diyor.
Yaren ÇOLAK
Kış kapıda ancak yakacak kömür almaya parası olmayan yurttaş, kara kara düşünüyor. Gün geçtikçe derinleşen yoksulluk, bu kışı daha da sert geçirecek. Barınma, gıda, ısınma gibi en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan yurttaşlar, tedirgin. Üst üste gelen zamlar kömür fiyatlarına da yansıdı. TÜİK’e göre eylül ayında fiyatı en çok artan ürün yüzde 33,7 ile kömür oldu.
Bu sene kömür torbalarının yerini sokaktan toplanan paletler ve tahta parçaları aldı. Geçen yıl ekim ayı fiyatları ile bu seneyi karşılaştırdığımızda kömürdeki artış yüzde yüzden fazla. Geçen yıl ekim ayında 25 kg’si 40 TL olan ithal Sibirya kömürü aradan geçen bir yılda 85 TL’ye yükseldi. 2020’de asgari ücret bir buçuk ton kömüre denk gelirken bu sene asgari ücretle yalnızca 830 kilo kömür alınabiliyor. Yerli ısınma amaçlı kullanılan kömürde de durum pek farklı değil geçen yıl 25 lira olan çuval fiyatı bu sene 40 TL.
Kömürden vazgeçip oduna yönelen yurttaş, yine fahiş fiyatlarla karşılaşıyor. Geçen yıl tonu 800 lira olan sobalık odunun bu seneki fiyatı bin 200 TL.
Gaziosmanpaşa’da kömürcülük yapan Ali Baran, bir ailenin kışı geçirebilmek için en az bir buçuk iki ton kömür yakması gerektiğini belirtiyor. Baran, “Geçen sene sattığımız fiyatlara kömürü temin dahi edemiyoruz. Bir ailenin kışlık yakacak parası 7 bin liradan fazla. Bir torba iki torba alıyorlar. Nasıl gelip 5 torba kömür alsın. Asgari ücret ortada. 5 torba kömür 500 lira” diyerek durumu gözler önüne seriyor.
OLAN YURTTAŞIN KÖMÜRÜNE OLDU
Kömüre bir hafta içinde iki defa zam geldiğini söyleyen Baran, “Sadece doların yükselmesiyle de ilgili değil. Son birkaç yıldır enerji krizi yaşanacağı sinyalleri veriliyordu. Tek bir adım atılmadı. Kömür son yılların oy toplama aracından başka bir şey değil. Ancak olan yurttaşa oldu, soğuk geldi çattı” ifadelerini kullandı.
YALNIZCA FİYAT SORUYORLAR
Yıllar içinde yurttaşın yoksullaştığını kaydeden Baran sözlerini şöyle sürdürdü: “Önceden yurttaş yazın çuval çuval kömürü kapısının önüne koyardı. Şimdi neredeyse kasım geldi hala arayıp yalnızca fiyat soruyorlar. Sokaklardan topladıkları odun parçalarınla kışı geçirmeyi planlıyorlar.”
KÖMÜR YOK Kİ SOBA KURULSUN
Kâğıt toplayarak geçimini sağlamaya çalışan Ayşe Okan da “Kömürle ısınıyoruz ama alabilecek durumumuz yok. Çöpte tahta gördüm mü eve getiriyorum. Bu tahtalar ateş bile tutmuyor. Beş dakikada yanıyor. Daha sobayı kurmadım bile. Çünkü yakacak yok. Eskiden 40-45 torba kömür alıyordum üstüne de otun atıyordum ısınıyordum. Şimdi o da yok. Hepten kaldım bu ıslak odunlara. Ne yapacağız bilmiyorum” diye konuştu.
Emekli Cemil Kaval ise “Çok üşüyeceğiz belli ki” dedi ve ekledi: “Geçen senelerde 50-70 torba kömür alıyordum. Bu sene alabileceğim kömür maksimum 20 torba. Bunla tüm kış geçmez.”
Sobayı anca kar yağınca yakabileceğini söyleyen Kaval, “Evi kapatıp oğlumun yanına gitmeyi düşünüyorum. Çünkü kömür alacak durumum yok. Orada doğalgaz var. Fakir fukarayı kimse düşünmüyor. Biz de ayağımızı yorganımıza göre uzatıyoruz. Kışı orada atlatabilirsem iyi olacak” ifadelerini kullandı.
HER GÜN YENİ BİR ZAM GELİYOR
Kömüre gelen zamlara dikkat çeken Kaval sözlerini şöyle noktaladı: “Her gün yeni zam geliyor. İki gün arayla gittiğimde kömürün 10-15 lira civarında zamlandığını gördüm. Kışı geçirmek için gereken 6 bin-7 bin lira gibi bir rakam ben bunu karşılayamam.”
“Ben de gidip ablama sığınacağım” diyen Zafer Merter, “Fiyatlar çok yüksek. Geçinemeyiz. Emekli maaşıyla kışı atlatamayız” şeklinde konuştu.
