Fransız solu dersler çıkarmış görünüyor. Boyun Eğmeyenler, Komünistler, Yeşiller ve Sosyalist Parti ‘sol ittifak’ta anlaştı. Melenchon başbakanlığa yürüyebilir.

Sol ittifak ve Melenchon’un başbakanlık şansı!

Prof. Dr. Ali ARAYICI/Paris

Çok parçalı, bölünmüş Fransız solu, yeniden bir araya gelmeye, ortaklaşmaya başladı. 12-19 Haziran'daki parlamento seçimi için Boyun Eğmeyenler, Komünistler ve Yeşiller ortak bir program etrafında uzlaştı. Eski Cumhurbaşkanı François Hollande'ın liderliğindeki sağ kanadın ihtirazlarına karşın bu birliğe Sosyalist Parti de katıldı.

Kısa bir süre önce hayal bile edilemeyen bu uzlaşmayla birlikte, sol hiç olmadığı kadar güçlendi. Solun ortak bir program etrafında birleşmesi umut yarattı. Hitler faşizminin etkisindeki Fransa'da Halk Cephesi'nin 1936'daki zaferinin yıldönümü olan 3 Mayıs'ta gelen birlik haberleri sol ivmeyi yükseltti.

Fransa'da tarihi bir dönüm noktasından geçiliyor. Genel seçimde solda birlik ve işbirliği müzakereleri, 10 Nisan'da Cumhurbaşkanlığı ilk tur seçiminin ardından başladı. 1 Mayıs'tan itibaren hızlandı. 1-2 Mayıs'ta, Boyun Eğmeyenler ile Yeşiller bir anlaşma imzaladı. Bu süreçte Sosyalist Parti ve Komünistler ile müzakereler planlandığı gibi sürdü. Bu görüşmeler, 3 Mayıs'ta tamamlanarak onaylandı. Solda birliktelik, 577 seçim bölgesindeki milletvekili dağılımında yaşanan sert tartışmaların ardından Boyun Eğmeyenler ile Sosyalist Parti'nin anlaşmasıyla üst boyuta taşındı. Böylece sol ittifak, "Halkın Yeni Ekolojik ve Sosyal Birliği" adını alarak ilan edildi. Sol birlik içinde Komünistlerin 54, Yeşillerin 100 ve Sosyalistlerin ise 70 seçim bölgesinde desteklenmesi kararı alındı.

UMUDA KARŞILIK VERMELİYİZ

Böylece ilk kez Boyun Eğmeyenler, Komünistler, Yeşiller ve Sosyalist Parti Ulusal Meclis'te salt çoğunluğu elde etmek için, aynı hedefle ortak bir kampanya yürütecek. Solda birlik konusunda Komünist Partisi Genel Sekreteri Fabien Roussel'in dediği gibi muazzam bir umuda karşılık verilecek. Komünist Parti’nin önde gelenlerinden Stéphane Peu, solda birlik konusunda sevincini şu sözlerle ifade ediyor: “Bu, Fransızlar için tarihi ve önemli bir olaya yol açabilecek mükemmel bir haber. Anlaşmayı solda gerçek bir değişim yaratmak için en azından önümüzdeki beş yıl boyunca kalıcı bir birliğin yaratılmasının başlangıcı olarak görüyorum.”

Boyun Eğmeyenler milletvekili Clémentine Autain ise, "Bu sol birlikle beraber, haziranda çoğunluk ihtimalinin şekillendiğini görmekten mutluyuz” diyor. Boyun Eğmeyenler, Komünistler, Yeşiller ve Sosyalist Parti arasında-ki bu ittifak, ileride sağlanabilecek kalıcı bir koalisyon için belirleyici bir adım teşkil ediyor.

Soldaki bu bloklaşma ve birlik umut yaratıyor. Sol blokun tarihsel sahnede yerini alması öncelikle yok olmaya mahkûm sosyal-liberalizmi geriletecek. İlerici sol partilerin “Halkın Yeni Ekolojik ve Sosyal Birliği” etrafında toplanması bir parlamento grubu oluşturulmasını garanti ediyor. Bu ittifaka, Sosyalist Parti ve Anti-Kapitalist Parti'nin de dahil olması, sol blokun Ulusal Meclis'te salt çoğunluğu kazanmasına olanak sağlayabilir.

Bu ittifak özellikle Sosyalist Parti (SP) açısından oldukça çarpıcı. SP’nin, 1980'lerden beri süre gelen kendi çizgisinin daha solunda yer alan, bir nevi kendisiyle çelişen bir programa sahip anlaşmayı onaylaması partinin tarihinde bir dönüm noktası. Paris Seine Saint Denis Bölgesi Sosyalist Partili Başkanı Stéphane Troussel, bunu şöyle açıklıyor: "Tarihimiz, tekilliğimiz, belirteçlerimiz, toplumsal gönüllülüğümüzle bu anlaşmada yerimiz var.”

SOSYALİST PARTİ’DE BÖLÜNME

Sosyalist Parti genel seçimde solda birlik konusunda ikiye bölündü. Partinin sol kanadı, kendilerinin SP’nin ezeli rakibi Boyun Eğmeyenler'in lideri Jean-Luc Melenchon ile yapılan anlaşmayı olumlu gördü. Pierre Jouvet gibi bazı parti ileri gelenlerinin, "sol kesimler bu kadar uzlaşmaz değil! İnanmak istedim” sözü anlamlı.

SP, Boyun Eğmeyenler ile pazarlık masasında olmayı uzun süre sürdürdü. Boyun Eğmeyenler'e göre, Sosyalist Parti'nin talep ettiği milletvekili sayısı konusunda anlaşmazlıklar günlerce sürdü. “Halkın Yeni Ekolojik ve Sosyal Birliği”ne katılan Yeşiller ve Komünistler, bu gelişmeyi yakından izleyerek her fırsatta endişelerini dile getirdiler: “Eğer, Sosyalist Parti ile anlaşma olmazsa, seçim bölgelerimizde karşımızda sol adaylar çıkabilir.”

Boyun Eğemeyenler ile müzakerelere de bağlı olarak Sosyalist Parti bir iç krizle karşı karşıya. Olivier Faure yönetiminin sol anlaşmaya katılmasına eski Cumhurbaşkanı François Hollande’ın temsil ettiği sol-liberal sağ kanat karşı. Eski SP’li Jean-Luc Melenchon'a tepki duyan ve Boyun Eğmeyenler ile birlik oluşturan sol bloka katılmayacağını söyleyen partinin sağ kanadı yeni bir parti kurma arayışına başladı. Bu grubun seçimde merkez ve merkez soldaki bazı ufak partilerle iş birliği yapacağı belirtiliyor.

ÜÇ BLOK KARŞI KARŞIYA

Soldaki ittifakla birlikte, solun halka umut verme ve seçimi kazanma şansı hızla yükseliyor. Amaç, Ulusal Meclis'te salt çoğunluğu ede etmek ve Emmanuel Macron'u alt etmek.

Sol ittifakın cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda oyların yüzde 21,95'ini alan Boyun Eğmeyenler'in lideri Mélenchon'un başbakanlığı üzerinde anlaşmaları önemli. 5. Cumhuriyet tarihinde ilk kez birkaç hafta önce yeniden seçilen bir devlet başkanını genel seçimde yenmek için muazzam bir hırsla hareket ediliyor.

Soldaki aktörlerin dile getirdiği irade bir fantezi değil. Macron'nun Cumhuriyet Yürüşü Hareketi'nin, Ulusal Meclis'te salt çoğunluğunu elde etmesine engel olmak için kaçınılmaz bir birliktelik bu. Bu olguyu, Halk Birliği parlamentosu başkanı Aurélie Trouvé şöyle açıklıyor: "Bir araya geldiğimizde gerçekten kazanabiliriz. Başkan sadece üç Fransızdan birinin oyu aldı. Ülkede büyük bir öfke var ve umudu yükseltmek bize bağlı."