Fransa’nın okyanus ötesi sömürgelerinde yaptığı atom bombası denemeleri, Macron’un ziyaretiyle yeniden gündemde. Okyanus halkları, Fransa’dan özür ve tazminat bekliyor.

Sömürgelerde atom bombası denemeleri: Okyanus halkları Fransa’dan özür bekliyor

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Fransa’nın 90’lı yıllarda Büyük Okyanus’ta yaptığı atom bombası denemeleri, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Polinezya Adaları’na yaptığı ziyaret vesilesiyle yeniden gündemde.

Japonya’daki olimpiyatların açılışına katıldıktan sonra Paris’e dönüşünde uğradığı Tahiti’de coşkuyla karşılanan Macron’un ziyaretiyle ülkesinin bölge halklarına yönelik ırkçı ve sömürgeci tutumunun neden olduğu yaraları sarmayı hedeflediği belirtiliyor.

Ziyaretle ilgili resmi açıklamalarda Macron’un yarı otonom bölgedeki yetkililerle çevre sorunları ve nükleer denemelerin etkileri üzerine de konuşacağı belirtilmişti. Ancak cumhurbaşkanı olarak bölgeyi ilk kez ziyaret eden Macron’un Fransa adına özür dilemesi beklenmiyor, yine de atom bombası denemeleri sırasında salınan radyasyondan hastalanan bazı kişilere tazminatın gündeme gelmesi söz konusu.

Ziyaret öncesi Tahiti’nin başkenti Papeete’te binlerce kişinin katıldığı gösterilerde Fransa’nın 1966-96 yılları arasında gerçekleştirdiği atom bombası denemelerinin neden olduğu zararlar nedeniyle sorumluluğunu üstlenmesi ve özür dilemesi talep edilmişti. Polinezya’nın bağımsızlığı için mücadele eden liderlerden Oscare Temaru’nun çağrısıyla gerçekleştirildiği öğrenilen gösterilerde Fransa’nın söz konusu denemeler sırasında salınan radyasyon nedeniyle hastalanan insanlara da tazminat ödemesi talep edilmişti.

Geçtiğimiz mart ayında bağımsız araştırmacı gazetecilik platformu “Disclose” tarafından ortaya çıkarılan ve “Moruroa Dosyaları” adı altında yayınlanan belgelerde, söz konusu atom denemelerinin zararlarının, şimdiye kadar resmen kabul edilenlerin çok çok üstünde olduğu ortaya çıkarılmıştı. Fransız askeri istihbaratının belgelerine göre 30 yıl boyunca bölgede yaklaşık 200 atom bombası denemesi gerçekleştirildiği ileri sürülüyor. Bu iddialar üzerine temmuz başında gerçekleştirilen bir toplantıya katılan Fransız yetkililer, radyasyonun zararlarının olduğundan çok daha düşük gösterildiğine dair suçlamaları reddettiğine dikkat çeken gözlemciler, Macron’un da ziyareti bu tutumu sürdürmesinin beklendiğini belirtiliyorlar. “Disclose”nin raporuna göre 1996’dan bu yana radyasyondan etkilenmiş olan sadece 63 Polinezyalı sivile tazminat ödenmiş.

Çok sayıda adadan oluşan Fransız Polinezyası, Fransa’nın Büyük Okyanus’ta Fransa’ya ait üç bölgeden biri. Toplam yüzölçümü Batı Avrupa’ya yakın bir alanı kapsayan adalarda yaklaşık 280 bin kişi yaşıyor. Bölgede yaşam, küresel ısınmadan kaynaklanan tayfunlar ve deniz seviyesinin yükselmesi gibi çevre sorunları nedeniyle ağır tehdit altında.