Son 13 yılın zirvesi: Enflasyonda dikiş tutmuyor

Hükümet yüksek büyüme rakamlarını başarı olarak göstermekle meşgulken enflasyon halkın alım gücünü hızla eritmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan eylül ayına ait Tüketici Fiyat Endeksi istatistiklerine göre eylül ayı enflasyonu bir önceki aya göre yüzde 0,65’lik artışla yüzde 11,2’ye yükseldi. Eğitim ve ulaştırma sektöründeki sert fiyat artışları dikkat çekerken, çekirdek enflasyonun yüzde 10,98’le son 13 yılın zirvesine çıkması, enflasyonun önümüzdeki aylarda da artış göstereceği endişesini güçlendirdi.

Eğitimde fatura kabardı
TÜİK’e göre TÜFE’de bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 7,29 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 9,98 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı eylül ayında endekste yer alan gruplardan eğitimde yüzde 2,08, ulaştırmada yüzde 1,58, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,34, lokanta ve otellerde yüzde 1,02 ve giyim ve ayakkabıda yüzde 0,80 artış gerçekleşti. Endekste yer alan gruplardan sadece gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 0,23 oranında düşüş gerçekleşti.
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 12,50, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 12,06, sağlık yüzde 11,90 ve eğlence ve kültür yüzde 11,85 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

En yüksek bölgeler
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması’nda ise 26 bölge içinde, bir önceki yılın aralık ayına göre en yüksek artış %8,49 ile TR52 (Konya, Karaman) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %12,89 ile TRC1 (Antep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %11,52 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgesinde gerçekleşti.

ÜFE de yükseldi
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,24, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 9,78, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,28 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 13,26 artış gösterdi. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 4,31 ile ham petrol ve doğalgaz, yüzde 3,90 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 3,08 ile ana metallerde gerçekleşti. Buna karşılık basım ve kayıt hizmetleri yüzde 4,61, gıda ürünleri yüzde 1,80 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme yüzde 1,57 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.

***

Zam şampiyonu vs.

TÜİK verilerine göre eylül ayının zam şampiyonu fiyatı yüzde 14,75 artan yeşil soğan oldu. Yeşil soğanı yüzde 11,12’yle anaokul ücretleri, yüzde 9,6 ‘yla okul servisleri, yüzde 9,41’le sivribiber ve yüzde 9,02’yle patlıcan izledi. Yurt ücretleri yüzde 8,18 zamlanırken, okul çantası yüzde 5,18 ve kreşler yüzde 4,19 zamlandı. Fiyatı en çok düşen ürünse yüzde 27,46’yla yurtiçi turlar ve yüzde 13,42’yle elmada gerçekleşti.

Eylül 2017’de endekste kapsanan 414 maddeden 61 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 281 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 72 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

***

‘Enflasyon çift hanede kalacak’

Enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, önceki yıllardaki enflasyon hızları göz önüne alındığında, enflasyonun yıl sonunda büyük olasılıkla çift haneye çıkacağını ifade etti. Öztrak, “Vatandaşın alım gücü eriyor. Hükümet MTV’yi artırmak yerine yandaşlarına dağıttığı kentsel rantları vergilendirmeli” dedi. Öztrak’ın açıklamaları özetle şöyle:

“Son beş yılda Eylül-Aralık döneminde gerçekleşen ortalama enflasyon yüzde 2,5 civarındadır. Yılın geri kalanında bu ortalama kadar gerçekleşecek bir enflasyon, 2017’de enflasyonunun çift haneli olması anlamına gelmektedir.

G20 ekonomileri içinde Arjantin’in ardından vatandaşını hayat pahalılığına en fazla ezdiren iktidar Türkiye’dedir. Vatandaşın alım gücünü enflasyon karşısında gün görmüş kar gibi eriten AKP iktidarı şimdi de orta direği vergi yüküyle ezmeye hazırlanmaktadır. AKP, Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni insafsızca artırmak yerine yandaşlarına dağıttığı kentsel rantları vergilemeyi aklından bile geçirmemektedir.”