Sosyal yardımla yoksulluğa yama
İktidarın yarattığı ekonomik krizi yamamak için 2025 yılında kullanılacak kaynak belli oldu. 15 milyonu sosyal yardımla yaşayabilir hale getiren AKP, “Yoksullukla Mücadele” adı altında 219,7 milyar TL kullanacak.

Mustafa Bildircin
mustafamertbildircin@birgun.netAKP, Türkiye’de 14 milyon 753 bin 512 yurttaşı düzenli sosyal yardıma mahkum eden ekonomik krize karşı çözümü, “Sosyal yardım perdesi” ile buldu.
Türkiye’de giderek derinleşen ekonomik krizi sosyal yardımlar ile yamamaya çalışan iktidar, sosyal yardım bütçesini hemen her yıl daha da yükseltti. 2025 yılı için öngörülen, “Yoksullukla mücadele” bütçesinin büyüklüğü de “İktidar yoksulluğu gizlemeye çalışıyor” yorumlarına yol açtı.
Türkiye’de giderek derinleşen ve çözülemez hale gelen ekonomik kriz, 15 milyona yakın yurttaşı sosyal yardıma mahkum etti. AKP, giderek artan yoksulluğu bitirmek yerine, sosyal yardım bütçesini daha da artırdı.
BÜTÇENİN YARISI
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 407 milyar 10 milyon 627 bin TL’lik 2025 yılı bütçesine yerleştirilen, “Yoksullukla Mücadele ve Sosyal Yardımlaşma” kaleminin büyüklüğü dikkati çekti. Bakanlığın, yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşma için 2025 yılında 219 milyar 723 milyon 130 bin TL kaynak kullanacağı öğrenildi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 407 milyar TL’lik 2025 yılı bütçesinin yüzde 54’ünü yoksullukla mücadele için ayrılan para oluşturdu.
2025 yılında 219,7 milyar TL’lik kaynak ayrılan yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşma için 2026 ve 2027 yıllarında ayrılacak kaynak da hesaplandı. Bakanlığın, yoksullukla mücadele için 2026 ve 2027 yıllarında sırasıyla 425,7 milyar TL ve 460,2 milyar TL kaynak kullanacağı belirtildi.
İktidarın giderek artan yoksulluğu sosyal yardımlar ile gizlemeye çalışmasını eleştiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut, BirGün’e konuştu. İktidarın, “Yurttaşı öteleyen, şirketlere kucak açan” ekonomi politikası yürüttüğünü söyleyen Bulut, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ortada kötü yönetimden kaynaklı 22 yıllık bir enkaz var. Ekonomik olarak bugün her şey dünden daha kötü. Vatandaşlar, temel insani gereksinimler olan beslenmeyi, barınmayı, sağlık hizmetini, eğitimi bile karşılayamıyor. Asgari ücret bir yıldır 17 bin 2 TL’de sabit ama pazarda, çarşıda fiyatlar uçtu. Yıllardır çalışan, 12 bin 500 TL aylığa mahkûm edilen emekli evden dışarı çıkamıyor. Türkiye’de yaşayan her kesim günden güne daha yoksullaşıyor. AKP, yoksulluğu, yolsuzluğu, yasakları bitireceğiz diye iktidar oldu ama geldiğimiz noktada bunun doğru olmadığını herkes görüyor.”
∗∗∗
BEŞ KARDEŞİN KATİLİ BU DÜZEN
İzmir’in Selçuk ilçesinde, anne Melisa Akcan’ın hurda parasını almak için evden ayrıldığı sırada, elektrikli sobanın devrilmesiyle çıkan yangında küçük yaşlardaki beş kardeşin yaşamını yitirmesine tepkiler devam ediyor. Ankara Tabip Odası’ndan (ATO) dün yapılan açıklamada yoksulluğun bir halk sağlığı sorunu olduğuna dikkat çekildi ve bu olaya iktidarın politikalarının neden olduğu vurgulandı. ATO ayrıca bu politikaların yarattığı yoksulluğu da derlediği verilerle gözler önüne serdi. ATO’nun derlediği verilerde öne çıkanlar şöyle:
• Gelir dağılımında eşitsizlik
TÜİK’in 2023 yılına ilişkin “Gelir Dağılımı İstatistikleri” incelendiğinde yoksulluk örüntüleri daha net görülebilir. Toplam gelirden alınan pay, en yüksek geliri olan yüzde 20’lik kümede önceki yıla göre artarak yüzde 48’e çıktı; buna karşın geliri en düşük olan yüzde 20’lik kümede ise bu pay yüzde 6’da kaldı.
TÜİK’in 2023 yılına ilişkin “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri” incelendiğinde göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olma durumu olarak açıklanan “yoksulluk veya sosyal dışlanma” riski altında olan bireylerin sıklığı yüzde 30. bireylerin sıklığı yüzde 30.
• Gıda enflasyonu
AKP’nin iktidara gelmesinden bu yana genel fiyatlar ortalama 20 kat artarken gıda fiyatları 31 kat artmıştır. Yoksulluk ve açlık sınırlarının altında aylık alan emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 61, nüfusun en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunda gıda enflasyonu yüzde 79 düzeyindedir.
• Çocuk Yoksulluğu
Yoksulluğun doğrudan etkilediği kesimlerin başında çocuklar gelmektedir. TÜİK’in 2023 yılı verilerine göre yoksul çocuk sıklığı yüzde 31 iken, ciddi maddi yoksunluk içinde olanların sıklığı yüzde 33’tür. Özetle her 10 çocuktan 3’ünün yoksul olduğu söylenebilir. OECD’ye göre, Türkiye’de 6,5 milyon çocuk aşırı yoksulluk içerisinde yaşamını sürdürmeye çalışmaktadır. Araştırmalara göre öğrencilerin yüzde 19’u haftada en az bir gün parası olmadığı için yemek yiyemezken yüzde 1,9’u parası olmadığı için her gün aç kalmaktadır.
• Sosyal Yardımlar
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre düzenli sosyal yardım alan hane sayısı 2013’te 2 milyon 266 bin iken 2023’te 4 milyon 444 bin haneye ulaştı.
∗∗∗
110 BİN LİRA YARDIM ALMADIM
Beş çocuğu çıkan yangında hayatını kaybeden Melisa Akcan ise Aile Bakanlığı’nın yardım iddialarını yalanladı. Sözcü TV’ye konuşan Akcan, "Ben 110 bin liralık yardım almadım, bırakın 100 bini hiç yardım almadım. Asla para almadım. Tersine bana 8 bin liralık yardım yapılıyordu, onu da 4 bin liraya indirdiler. Bu dört bin lira ile 5 çocuğuma nasıl bakarım?"