Sosyalistler kendi iktidarının peşinde

Reiner Wandler

Çeviri: Gencay Sözüdoğru

Pazar günü Portekiz’de gerçekleşecek seçimlerinde belirleyici olacak olan kimin kazandığından çok, seçimlerden hangi sayısal oranlarla çıkıldığı olacak. Başbakan Antonio Costa`nın Sosyalist Partisi anketlerde yüzde 37 ile açık ara önde görünüyor. Rui Rio önderliğindeki muhafazakâr sosyal demokratlar ise yüzde 10'luk bir oy oranıyla epeyce geriden takip ediyor. Costa için bu seçimlerde önemli olan nasıl bir çoğunluğun elde edilebilecek olması. Beklentilerinin gerçekleşebilmesi ise ancak, şimdiye değin destek aldığı diğer sol partilerin tutumuna bağlı. Costa, “Portekiz`in kazanımlarını koruyabilmesi güçlü bir Sosyalist Parti iktidarına bağlı” söylemiyle 2015 yılından bu yana gerçekleştirilen reformları sahaya sürüyor.

58 yaşındaki hukukçu yenik ayrıldığı bir önceki seçimlerde, seçimin galibi PDS’nin (Muhafazakar Sosyal Demokratlar) hükümeti kuramaması üzerine Alternatif sol blok ve Portekiz Komünist Partisi’nin desteğiyle iktidara geldi. Önceleri kimsenin şans tanımadığı bu ittifak şaşırtıcı bir biçimde yürüdü.

Costa, kendinden önceki muhafazakâr ya da sosyalist iktidarların uygulamaya koyduğu kemer sıkma politikalarını rafa kaldırdı. 500 avro olan asgari ücreti 600 avroya yükseltti. Emekli maaşlarında iyileştirilmeye gidildi. Kamu hizmetlerindeki kesintilere son verildi. Düşük gelirliler ve aileler için vergi indirimine gidilirken, zenginler için gelir vergileri artırıldı. Kamuda çalışma saatleri 35 saat ile sabitlendi ve önceki iktidarların askıya aldığı kimi resmi tatilleri yeniden uygulamaya koyuldu. Otel ve restoranlar için yüzde 23 olan vergi, yüzde 13'e indirilerek turizmde rekabet şansı artırıldı.

İç talep arttı. Ekonomi nefes aldı. İşsizlik oranı yüzde 13'ten yüzde 6'ya geriledi. Portekiz AB'nin yardım paketinden ayrılıp, borçlarını ödeyen bir ülke konumuna geldi. Bütçe açığını 4,4'den 0,2'lere geriledi. Uzun bir süredir Portekiz mucizesinden bahsedilir oldu.

Costa hiç bu kadar sevilmemişti. 230 sandalyeli parlamentoda 86 koltuğu bulunan sosyalistlerin bu defa 100 koltuğu elde etmeleri mümkün. Diğer sol partilerinde yardımıyla çoğunluğu elde etmek hiç de zor olmayacak.

BE (Alternatif Sol Blok) parlamentodaki üçüncü güç konumunda. Lakin bu kez sosyalistler kendi iktidarlarının peşindeler. Sol alternatifin sözcüsü Catarina Martins sosyalistlerle kurulabilecek bir azınlık hükümetinden yana. Bunun için, tıpkı Costa gibi daha fazla oya ihtiyaçları var. Costa ise üzerindeki politik baskıdan kurtulabileceği bir çoğunluğun peşinde ve solcu ittifak ortakları olmadan şimdiye kadar yakalanan ivmeyi koruyabileceği şüpheli.

Portekiz'de herkes, komşu İspanya’da yaşananların bilincinde. Sol alternatifin komşudaki kardeş örgütü ile hükümet kurma şansına sahip sosyalist Pedro Sanchez bunu tercih etmedi. Uzun süren tartışmaların ardından Kasım ayında seçimler yenilenecek. Costa: “Kötü bir evlilik için neden iyi bir arkadaşlığa son vereyim,” diyor seçim çalışmalarında ve sol blok ile görüşmelere devam ediyor.