Sri Lanka’da halkın öfkesi dinmeyecek

Umut SERDAROĞLU

Güney Asya’nın yoksul ülkelerinden Sri Lanka’da ekonomik kriz derinleşirken otoriter Başkan Gotabaya Rajapaksa’ya yönelik 1 Nisan’da başlayan protestolar devam ediyor. Tarihinin en büyük ekonomik kriziyle boğuşan ülkede halk krizin sorumlusu olarak gördüğü Rajapaksa’dan hesap sorarken artan protestolar sonrasında geçtiğimiz günlerde ülkede geçici süreliğine sokağa çıkma yasağı ve olağanüstü hal ilan edildi. Protestocular devlet başkanının istifasını isterken Rajapaksa her fırsatta görevine devam edeceğini söylüyor.

SORUN NEOLİBERAL POLİTİKALAR

Ekonomik kriz ve Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’ya yönelik protestoların ilerleyen günlerde de devam edeceğini söyleyen Jaffna Üniversitesi’nden Sosyolog Ahilan Kadirgamar, ekonomik krizin temelinin izlenen neoliberal politikalar olduğunu dile getirdi. Sri Lanka’nın neo liberal politikaları benimseyen ilk Güney Asya ülkesi olduğunu söyleyen Kadirgamar, dönemin iktidarının 1977’de Şili diktatörü Augusto Pinochet’ten etkilenerek bu sistemi hayata geçirdiğini belirtti.

Neoliberal politikalarla beraber çok otoriter bir hükümet kurulduğunu kaydeden Kadirgamar, “Finansal akışın sağlanması için dış borçlarda büyük bir artış yaşandı, hükümet tarafından sendikalara yönelik saldırılar gerçekleşti ve ülkeyi 1982 yılında iç savaşa sürükledi. Bu dönem planlanması gereken ekonomik atılımlar savaştan dolayı ertelenmesiyle dış borçlarda büyük artış yaşandı” dedi.

Ahilan Kadirgamar- Jaffna Üniversitesi Sosyoloji Bölümü

PANDEMİ ÜLKENİN SORUNLARINI KATLADI

Dünyayı saran pandemiyle beraber krizin hiç olmadığı kadar arttığını söyleyen Kadirgamar, özellikle turizm sektörünün bu durumdan yoğun etkilendiğini, bunun da ülkeyi iflasa sürüklediğini ifade etti. Kadirgamar, “Pandemi döneminde turizm büyük sekteye uğradı. Sri Lanka pandemi öncesinde turizm ile bir miktar kazanç elde edebiliyordu ancak artık bunu da gitti. Ülkede ithalat sorunu arttı, enflasyon giderek yükseliyor ve hükümet buna yönelik hiçbir adım atmıyor” ifadelerini kullandı.

KITLIK TEHLİKESİ KAPIYA DAYANDI

Halkın Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’ya yönelik tepkilerine de değinen Kadirgamar, başkanın koltuk sevdasının Sri Lankalıları çileden çıkardığını, ekonomik krize yönelik herhangi bir adım atılmamasının öfkeyi büyüttüğünü kaydetti.

Parlement Sözcüsü Mahinda Yapa Abeywardana’nın 22 milyonluk nüfusun 'kıtlık' tehlikesiyle karşı karşıya olduğu yönündeki sözlerini de değerlendiren Kadirgamar, “Evet bu durum gerçekleşebilir” ifadelerini kullandı. Ülkede geçen yıl başlayan kıtlığa karşı önlem alınamadığını vurgulayan Kadirgamar, halk arasında bu konuda büyük bir endişe olduğunu, bu sorunun da büyüyerek devam edecek gibi durduğuna dikkat çekti.

RAJAPAKSA HANEDANLIĞI

Sri Lanka’nın yaşadığı problemlerden Rajapaksa ailesi sorumlu tutuluyor. Kadirgamar da ailenin nefret objesi olduğunu belirtiyor. 2005’ten bu yana ülke siyasetine egemen olan Rajapaksa ailesi, 2020’de Mahinda Rajapaksa liderliğindeki Sri Lanka Halk Cephesi Partisi’nin parlamentodaki 225 sandalyeden 145’ini elde etmesiyle ülkeye resmen el koydu. Kabinenin kilit pozisyonlarını aile üyeleri doldururken mevcut Devlet Başkanı Gotabaya’nın abisi Başbakan Mahinda Rajapaksa 2005-2015 yılları arasında Devlet Başkanı olarak görev yaptı. Gotabaya Rajapaksa ise aynı dönemde Savunma ve Kentsel Gelişim Bakanlığı görevlerini yürüttü.

Rajapaksalar 2015’te seçimleri kaybetse de 2019’da yeniden devletin başına yeniden geçti. Bu sefer devlet başkanı olarak seçilen Gotabaya Rajapaksa, başbakanlığa kardeşi Mahinda Rajapaksa’yı geçirirken Maliye Bakanı ve Tarım Bakanı olarak diğer kardeşler Basil Rajapaksa ile Chamal Rajapaksa’yı atadı. Spor Bakanı olarak ise başbakanın oğlu Namal Rajapaksa getirildi.

Ülkeyi yıllarca demir yumrukla yöneten azınlık karşıtı Sinhala Budist Milliyetçisi Mahinda Rajapaksa, devlet başkanı olarak görev yaptığı 2009'da Tamil Halkı’na yönelik gerçekleştirilen katliamdan da sorumlu. Ordunun Tamil Elam Özgürlük Kaplanları’na (LTTE) yönelik başlattığı operasyonda on binlerce kişi yaşamanı yitirmişti.