Suç ülkesinde ‘ucuz’ ölümler: Uyuşturucu kullanımı 'işsiz ve eğitimsiz' kesim arasında daha yaygın

Nurcan GÖKDEMİR

Ülkede işsizlik, yoksulluk ve gelecek kaygısının artması ile birlikte dünyanın en önemli uyuşturucu rotalarından biri üzerinde olması, uyuşturucu kullanımını artırıyor. Emniyet’in istatistikleri de işsiz ve eğitimsiz kesim arasında uyuşturucu kullanımının daha yaygın olduğunu ortaya koyuyor. Görece ucuz olan uyuşturucuların kullanımı nedeniyle ölenlerin sayısı hızla artıyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’nın son raporu, Türkiye’de uyuşturucu tehdidinin ulaştığı ürkütücü boyutu gösterdi. Rapora göre, 2021 yılında hem yakalananların hem de olayların sayısı büyük ölçüde arttı. Ülke genelinde 2020 yılında 159 bin 268, geçen yıl ise yüzde 35,5 artışla, 215 bin 771 olaya müdahale edildi. Bu olaylarda bir önceki yıla göre yüzde 27,2 artışla, 294 bin 604 şüpheli yakalandı. 2021’de yakalanan 294 bin 604 kişinin suç türlerine göre dağılımı şöyle:

• 224 bin 292 şüpheli (Yüzde 76,1) kullanma amaçlı uyuşturucu madde satın almak/kabul etmek/ bulundurmak

• 64 bin 694 şüpheli (Yüzde 22) uyuşturucu madde imal ve ticareti

• 5 bin 11 şüpheli (Yüzde 1,7) Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna muhalefet,

• 398 şüpheli (Yüzde 0,1) uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma/özendirme

• 209 şüpheli (%0,07) Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun’a muhalefet

21 YAŞINDA BAŞLAYAN DAHA ÇOK

2021 yılında tedavi kurumlarına başvuranların yüzde 92,8’inin erkek, yüzde 7,2’sinin ise kadın olduğu bilgi raporda yer aldı.

Tedaviye başvuran hastaların yaş ortalamasının 29,01 olduğu ve 25-34 yaş arasında yoğunlaştığı belirtildi. 20-29 yaş grubundaki hastaların toplam hastalara oranının yüzde 50,8, ilk kullanım yaşının ise ağırlıklı olarak 21,51 olduğu bildirildi.

İŞSİZ VE EĞİTİMSİZLER AĞIRLIKTA

2020 yılında tedavi gören hastaların tamamladıkları eğitim kurumları ile istihdam durumlarını yansıtan veriler, uyuşturucu kurbanlarının ağırlıklı olarak eğitimsiz ve işsizlerden oluştuğu gerçeğini ortaya koydu. Sadece yüzde 7,4’ü yükseköğrenim mezunu olan hastaların, yüzde 1,9’unun hiç okula gitmediği, yüzde 40,4’ünün ilköğretim mezunu, 50,3’ünün ortaöğretim mezunu olduğu belirlendi. Düzenli bir işi olanların yüzde 36’da kaldığı bağımlılardan yüzde 16,3’ünün işsiz olduğu, yüzde 43,4’ünün de düzenli bir işi olmadığı bildirildi. Tedavi gören bağımlılardan yüzde 3,3’ü de öğrencilerden oluştu.

EN FAZLA EROİN KULLANIYORLAR

Tedavi olmak için kurumlara başvuranlar arasında yüzde 43 ile eroin kullananlar diğerlerini geride bırakıyor. Yüzde 25,6 metamfetamin, yüzde 11,6 esrar, yüzde 5,8 sentetik kannabinoidden, yüzde 4,2 diğer opiyatlar, yüzde 2,7 kokain, yüzde 0,8 ectasy, yüzde 1,1 uçucu madde, yüzde 5,2 ise diğer maddeleri kullanıyor.

HEDEF ÜLKE TÜRKİYE

Metamfetamin trafiğinde hedef ülke olarak değerlendirilen Türkiye’de bu maddenin kullanımı da bu nedenle ölümler de hızla artıyor. 2020’de yüzde 15,3 oranındaki bağımlı, bu madde nedeniyle tedavi olmak isterken bu yıl bu oran yüzde 25,6’ya fırladı. “Sentetik kannabinoid” kullandığı için tedavi olanlar da bir yılda yüzde 4.5’dan yüzde 5,8’e çıktı. Görece daha ucuz olan bu maddelerin kullanımı artarken eroin kullanımı yüzde 55’ten yüzde 43’e geriledi. 2021’de 224’ü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı 270 kişi uyuşturucu nedeniyle yaşamını yitirdi. Diğerlerine oranla daha ucuz ve üretimi kolay olan metamfetamin kaynaklı ölümlerin sayısı 125 olarak kayıtlara geçti. Raporda, metamfetamin kaynaklı olay ve şüpheli sayıları ile ele geçirilen miktarlardaki artışın, madde bağlantılı ölüm oranlarına ve bu maddeden kaynaklı tedavi başvuru sayılarına da yansıdığı belirtildi.