Suikast sebebi Batı karşıtlığı mı?
Suikast girişiminin ardından Slovakya Başbakanı Fico’nun durumunun ‘kritik’ olduğu aktarıldı. Hükümet, Ukrayna karşıtı politikalarıyla muhalefet ve AB tarafından eleştirilen Fico’ya saldırının ‘siyasi’ olduğunu belirtiyor.
Dış Haberler
Slovakya’da ekim ayında iktidara gelmesinin ardından Ukrayna’ya silah tedarikini keserek Batı’nın Rusya’ya yaptırımlarına karşı çıkan Başbakan Robert Fico’ya yönelik suikast girişiminin yankıları sürüyor.
Başkent Bratislava’nın 190 kilometre kuzeydoğusundaki Handlova kentinde önceki gün katıldığı Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası silahlı saldırıya uğrayan Fico ağır yaralandı. Göğsü, karnı ve uzvundan vurulan Fico acil ameliyata alındı.
Slovakya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Robert Kalinak, Fico’nın ameliyat sonrası durumunun “istikrarlı” olduğunu ancak “ciddiyetini koruduğunu” kaydetti. Yerel basın ise Başbakan’ın bilincinin açıldığını aktardı.
‘KORKMAYAN BİRİSİ’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin saldırıyı “büyük bir öfke ile öğrendiğini” belirterek Fico’yu “cesur ve sağlam fikirli biri” olarak tanımladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova da “Fico’yu Rusya’nın dostu olarak tanıyoruz. O, bu dramatik tarihi zamanda, insanlık tarihinin dönüm noktasında Batı’nın ana akımı ile uyuşmayan görüşünü ifade etmekten korkmayan birisi” ifadelerini kullandı.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban da saldırının kendisini derinden sarstığını belirterek “Tanrı onu ve ülkesini korusun” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden, saldırıyı kınayarak Fico’nun ailesi ve Slovakya halkı ile dayanışma halinde olduklarını belirtti. Biden ayrıca, Slovakya'daki ABD büyükelçiliğinin ilgili makamlarla temas halinde olduğunu ve “gerekmesi halinde bu ülkeye desteğe hazır olduklarını” da kaydetti.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı yazılı açıklamada, “Slovakya Başbakanı Robert Fico'ya yönelik gerçekleştirilen menfur suikast girişimini şiddetle kınıyor, saldırıda yaralanan Sayın Fico'ya acil şifalar diliyorum. Slovakya halkına ve hükûmetine, ülkem ve milletim adına geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum” dedi.
DEMOKRASİYE SALDIRI
Avrupalı liderler saldırıyı kınarken Slovakya Başbakanı ve halkına destek mesajları verdi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise “dehşete düşürdüğünü” belirttiği saldırının “demokrasiye yönelik yapıldığını” kaydetti.
İrlanda Başbakanı Simon Harris, "Demokrasiye yönelik şok edici ve alçakça saldırı" değerlendirmesini yaptı.
‘SİYASİ MOTİVASYON’
Slovak siyasetçiler saldırıyı “demokrasiye yapılmış bir saldırı” diye niteleyerek kınarken iktidar kanadı ile muhalefet, suikast girişimine ilişkin birbirini suçlayan açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Zuzana Caputova ve Batı yanlısı muhalefet hükümetin “kutuplaştırıcı” eylemlerinin saldırıya zemin hazırladığını iddia ederken, hükümet kanadı, suikast girişiminin muhalefet medyanın kışkırtmalarının sonucu olduğunu savunuyor.
İçişleri Bakanı Matus Sutaj Estok, saldırının “siyasi nedenlerle işlendiğini” belirtti. Estok, Fico’nun yakın müttefiklerinden Peter Pellegrini’nin nisan ayında cumhurbaşkanı seçilmesi sonrası saldırganın eylemi gerçekleştirme kararı aldığını kaydetti.
BBC’ye açıklamalarda bulunan Slovakya Başbakan Yardımcısı Tomas Taraba da muhalefet partilerini eleştirerek onların Fico’yu “canavar gibi gösterdiğini” ifade etti.
‘KİEV’İ ABD YÖNETİYOR’
Dördüncü kez başbakanlık koltuğuna oturan popülist Smer (Yön) partisinin lideri Fico, 30 Eylül’de yapılan parlamento seçimlerini Batı karşıtı bir kampanya ile kazandı. Kampanya sürecinde Ukrayna’nın ABD kontrolünde bir ülke olduğunu savunan Fico, iktidara gelmesi halinde Kiev’e “tek bir kurşun bile göndermeyeceğini” dile getiriyordu.
Seçim sonrası AB ve ABD karşıtı retoriğini yükselten Fico, bağımsız bir devlet olmadığını belirttiği Ukrayna’ya 2014 yılında “ABD tarafından bir Nazi yönetiminin yerleştirildiğini” dile getirdi. AB’nin yaptırımlarını eleştirerek Rusya ile ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiğini savunan Fico, savaşın en başlarda sona erdirilebileceğini ancak Batılı ülkelerin bunu engellediği görüşündeydi. Göreve geldikten sonra Ukrayna’ya askeri yardımları sona erdiren Fico, “Slovakya’nın bundan daha büyük dertleri olduğunu” savundu. Rusya ile diyaloğu yeniden başlatan Fico, muhalefet ve AB tarafından “Rusya yanlısı bir siyaset izlemekle” eleştiriliyordu.
TARTIŞMALI POLİTİKALAR
Daha önce üç kez başbakanlık görevini yürüten Fico, 2018 yılında Slovak siyasetçiler ile İtalyan mafyası arasındaki ilişkileri araştıran Slovak gazeteci Jan Kuciak ve nişanlısının öldürülmesinin ardından hükümetiyle birlikte istifa etmişti.
Slovakya’da Fico liderliğindeki koalisyon hükümetinin politikaları aylardır protestolara neden oluyor. medyaya yönelik artan baskısı ve koalisyon hükümeti üyelerine yönelik yolsuzluk soruşturmalarını durdurması muhalif kesimleri birçok kez sokağa döktü. Ayrıca kamu yayıncısı RTSV’nin “hükümet aleyhine halkı kışkırttığı” gerekçesiyle yenilenmesi gibi politikalar da muhalif kesimin protesto ettiği politikalar arasındaydı.
‘ŞİDDET KARŞITI’ SUİKASTÇI
Başbakan Fico’ya suikast girişiminde bulunan kişinin ise 71 yaşındaki Slovakyalı şair ve “Şiddete Karşı Hareket” grubunun kurucusu Juraj Cintula olduğu belirtildi. Kimi kaynaklara göre zanlının solcu ve AB yanlısı liberal görüşlerde olduğu vurgulanırken Neonazi gruplarla ilişkili olduğu da iddialar arasında. Olay yerinde gözaltına alınan saldırgan, Slovak medyasındaki haberlere göre sorgusunda “hükümetin politikalarını beğenmediğini” belirterek “Medya yok edildi. Slovakya Radyo ve Televizyonu’na niçin saldırıldı? Medya neden işlevsiz bırakıldı?” ifadelerini kullandı.
