'Suriye' başlıklı Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi sona erdi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin katıldığı "Suriye" konulu Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi sona erdi.

Suriye'ye ilişkin müzakerelerin yapıldığı Cenevre görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine, ilki 22 Kasım 2017'de Soçi'de yapılan üçlü zirvenin ikincisi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirildi.

Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi'nin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ortak basın toplantısı düzenliyor.

Basın toplantısında ilk konuşan Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şöyle:

• "PYD bölgeleri temizlenene kadar durmayız"
• Erdoğan, üçlü zirveye ilişkin "Bugün önümüzdeki döneme ışık tutacağına inandığımız istişareler gerçekleştirdik ve atılacak adımları belirledik." dedi.
• "Suriye'nin toprak bütünlüğünün sağlanabilmesi, tüm terör örgütlerine aynı mesafede olunmasına bağlıdır."
• "Gerginliği azaltma bölgeleri konusunda Türkiye olarak sorumluluklarımızın gereğini hassasiyetle yerine getiriyoruz."
• "Tel Fırat bölgesini, Suriyeli kardeşlerimiz için yaşanabilir hale getirmek için Rus ve İranlı dostlarımızla çalışma yürütmeye hazırız."
• "Münbiç başta olmak üzere PYD/YPG'nin kontrolündeki tüm bölgeleri güvenli hale getirene kadar durmayacağımızı tekrarlamakta fayda görüyorum."
• "Ne Suriye'nin, ne de bölgemizin geleceğinin üç beş terör örgütünün tasallutu altında kararmasına izin vermeyeceğiz."
• "Yaşanan krizin ve çatışmaların kaybedeni Suriye halkıdır. Kazananın kimler olduğunu ise hepimiz gayet iyi biliyoruz."
• "Ne Suriye'nin, ne de bölgemizin geleceğinin üç beş terör örgütünün tasallutu altında kararmasına izin vermeyeceğiz."
• "Uluslararası toplumu, Suriye'deki sorunun siyasi çözüme kavuşturulması gayretlerine destek olmaya çağırıyoruz."

Türkiye, Rusya ve İran'dan Suriye zirvesi sonrası ortak açıklama

Basın toplantısında ikinci olarak konuşan Ruhani'nin konuşmasından satır başları şöyle:

• Erdoğan'ın ardından söz alan İran Cumhurbaşkanı Ruhani, sözlerine Erdoğan'a teşekkür ederek başladı. Ruhani, "Bölgemiz son senelerde büyük ve çok önemli sorunlarla karşılaştı. Bu sorun da terörizmdi. Bu teröristler bazı ülkeler tarafından eğitilmiş ve modern silahlar temin edilmiştir" dedi.
• Ruhani, "Suriye halkının barışa kavuşma umudunun daha çok olduğunu görmekten mutluyum" diye konuştu.
• Ruhani, "Bugün çok mutluyum ki, üç ülke liderleri Ankara'da ikinci zirveyi gerçekleştirdi. zirvelerde çeşitli ve çok önemli toplantılar yaptık Suriye ve Suriyeli mültecilerle ilgili. Benim içim en mutlu anlar özellikle Suriyeli mazlum halka yardım için mutabık kalınan an oldu. Her üç ülke de geçmişe nazaran bu konudaki yardımları daha da geliştirmek istiyor" ifadesini kullandı.

​'SURİYE'NİN GELECEĞİ SADECE SURİYE HALKINI İLGİLENDİRİR'

• Ruhani, "Hiçbir ülke Suriye'nin geleceği için karar veremez. Suriye'nin geleceği sadece Suriye halkını ilgilendirir. Suriye'nin birliğinin herkes tarafından tanınmasını istiyoruz" dedi.

Basın toplantısında son olarak konuşan Putin'in konuşmasından satır başları şöyle:

• Putin: Bazıları Suriye'de mezhepsel ve etnik çatışmaları körüklemeye çalışıyor
• Erdoğan ve Ruhani'nin ardından söz alan Rusya Devlet Başkanı Putin'in konuşmasından öne çıkan başlıklar şu şekilde:
• "Bugün üçlü formatta yaptığımız görüşme son derece verimli geçti. Suriye'yle ilgili konuları ele aldık. Önemli mutabakatlar sağladık ve bunlar görüşmenin sonunda imzaladığımız ortak bildiride yer aldı.
• Bazıları Suriye'de mezhepsel ve etnik çatışmaları körüklemeye çalışıyor.
• Rusya, Türkiye ve İran, Suriye'nin toprak bütünlüğüne bağlılığını teyit etti.
• İnsani yardım meselesinin siyasallaştırılmaması gerekiyor.
• Doğu Guta'da yüzbinlerce insanın kurtarılması için benzeri olmayan bir operasyon gerçekleştirdik.
• Bugün itibarıyla Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin alternatifi yok."
• Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, toplantı sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suriye genelinde tıbbi yardıma ihtiyacı olanlara acilen yardım ulaştırılması için bir çalışma yapılmasını teklif ettiğini ve bu konuda mutabık kaldıklarını açıkladı

Erdoğan: Bütün arzumuz barışın egemen olduğu bir Suriye'yi yeniden inşa etmek

Putin'in ardından sözlerine devam eden Erdoğan, Akkuyu Nükleer Santrali'nin Cumhuriyet'in 100. yıldönümü olan 2023'e yetişeceğini söyledi.

Erdoğan, "Bütün arzumuz barışın egemen olduğu bir Suriye'yi yeniden inşa etmek" dedi.

Erdoğan, bir sonraki zirvenin Tahran'da yapılacağını söyledi.

Uşakov: Olumsuz herhangi bir şey yok

Ankara'daki üçlü zirvenin ardından gazetecilere kısa bir açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yardımcısı Yuriy Uşakov, Putin, Erdoğan ve Ruhani'nin üçlü görüşmelerinde, Türkiye'nin, Suriye'nin kuzeyinde yer alan Afrin'de düzenlediği Zeytin Dalı Harekatı'nın konuşulup konuşulmadığı sorusu karşısında şunları söyledi:

"Konuşuldu. Fakat bu konuşmanın bir tür iş görüşmesi havasında geçtiğini, olumsuz herhangi bir şey olmadığını söyleyebilirim."

Erdoğan'dan Putin ve Ruhani'ye teklif: Suriye'de güvenli bölgede konut inşası temin edelim

Erdoğan, "Tel Abyad'da bir sahra hastanesi kurmak istiyoruz. Bir de büyük fırın kurarak, oranın ekmek ihtiyacını karşılayarak oradaki mültecilere bu imkanı sağlamak istiyoruz. Putin ve Ruhani'ye şöyle bir teklifim var; güvenli bölgede konut inşası temin edelim. Bu konut inşasını yapmak suretiyle bu insanları çadırlardan kurtaralım. Bu insanlar artık bu yaşam koşullarından kurtulsun. 500'er metrekarelik bir arsaya yerel mimariyle yapılacak konutlar kendine imkanlar sağlasın. Böyle bir adımla onları normal yaşantısına kavuşturalım. Bu konuda bazı ülkelerin bazı tahahhütleri var. Böyle bir adım atarsak faydalı olacağını düşünüyoruz" dedi.

Putin: Türkiye, mülteci bakımından büyük bir yük aldı

Putin, "Türkiye, mülteci bakımından büyük bir yük aldı. Ama hakikaten çok eşsiz bir durum, diğer ülkeler Filistin'den yük aldı, Rusya olarak biz Ukrayna'dan gelen yükü üzerimize aldık. Mülteci göçmenler olmasın diye sorunları çözmemiz lazım. Erdoğan yeni bir teklifte bulundu. Suriye genelinde, ihtiyaç duyan insanlara acil tıbbi yardım konusunda neler yapabileceğimizi ciddi bir şekilde değerlendireceğiz. Bu teklif çok isabetli oldu. Bu konuyu Sayın Ruhani de destekliyor" dedi.

'TÜRKİYE VE İRAN DIŞINDA KİMSE BİR ŞEY YAPMIYOR'

Putin, "Siyasi çözümün yanında insanların normal koşullar altında yaşamasını sağlamak da gerekli. Sermaye koyulmadan ve büyük yatırımlar yapılmadan hiçbir şey gerçekleştirilemez. Bu nedenle tüm dünya ülkelerini aktif olarak katılım sağlamaya çağırıyoruz. Bu, sözde kalmamalı ve pratiğe dökülmelidir. Herkes öncelikle insani yardım sunulması gerektiğini belirtiyor ancak Rusya, Türkiye ve İran dışında kimse bir şey yapmıyor. BM tarafından küçük çaplı sevkiyatlar yapıldığını görüyoruz, ancak bu kesinlikle yetersiz" açıklamasında bulundu.

Ruhani: Amerikalılar her gün bir şey söylüyor, ne sözlerine ne de vaatlerine güvenebiliyoruz

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suudi Arabistan'a "Suriye'de kalmamızı istiyorsanız, belki de faturasını siz ödemelisiniz" ifadelerine atfen, "Amerikalılar her gün bir şey söylüyor, ne sözlerine ne de vaatlerine güvenebiliyoruz" dedi.

Ruhani, "ABD'liler her gün bir şey söylüyor. Mevcut ABD hükümetinin ne sözlerine ne de vaatlerine güvenebiliyoruz. Onlar kendilerinden belli bir görüntü gösterdiler. Önce Suriye'de kalıcı değiliz dediler. Sonra anlaşıldı ki, para peşindeler. Arap ülkelerine diyorlar ki, para verin kalalım diyorlar. Görünen o ki parayı alacaklar ve Suriye'den çıkmayacaklar" diye konuştu.

Erdoğan, Ruhani'nin sözleri üzerine, "Ruhani kardeşim ABD'nin Arap ülkelerinden kaç para istediği söylemiyor" ifadelerini kullandı.

Erdoğan: Toprak ameliyatlarına sıcak bakmıyoruz

Toplantının ardından soru-cevap kısmında konuşan Erdoğan, "Biz bu toprak ameliyatlarına sıcak bakmıyoruz" dedi.

"Sabır, sabır, sabır, artık yetti" diyen Erdoğan, "Afrin harekatını gerçekleştirmek zorunda kaldık. Oradaki altyapı çalışmalarını yine bizler yapıyoruz. Çadırkenlerde kalan bölge halkı geri dönmeye başladı. Afrin'de de yine Türkiye'de kamplarda kalan dostlarımız topraklarına, evlerine inşallah döneceklerdir. Onun da hazırlıklarını yapacağız. Ancak şunun bilinmesini özellikle istiyoruz. Bölgede gerek Rusya, gerek İran, Soçi'de başlayan süreci de Türkiye ve Tahran'la birlikte emin adımlarla yürüteceğiz. Astana'yı hiçbir zaman Cenevre'ye alternatif olarak sürmedik. Bizim için asıl olan netice almaktır çünkü netice alma mecburiyetimiz var, burada insanlar ölüyor" ifadelerini kullandı.

Erdoğan, "Biz babayız, yüreklerimiz parçalanıyor" dedi.

Zirve, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ev sahipliğinde, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin katılımıyla basına kapalı yapıldı.

Söz konusu zirveye Türkiye heyetinden Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Nurettin Canikli, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı.

Zirve sonunda yayımlanması planlanan ortak deklarasyonda Suriye'de mevcut ateşkesin devamı, Suriye'nin toprak bütünlüğü ve Suriye içindeki ateşkes ihlallerinin durdurulması gibi daha önceki deklarasyonlarda hemfikir olunan konuların vurgulanması bekleniyor.

Üçlü Zirve öncesi aile fotoğrafı çekildi

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki zirve kapsamında liderler ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

Basına kapalı yapılan ilk görüşme Erdoğan ve Ruhani arasında, ikincisi ise Putin ve Ruhani arasında oldu.

Daha sonra, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ev sahipliğindeki "Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi" öncesinde, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin katılımıyla üç ülkenin bayrakları önünde aile fotoğrafı çekildi.

Üç lider el ele basına poz verdi.

İlk zirve Soçi'de yapılmıştı

Türkiye ve Rusya öncülüğünde Aralık 2016'da yürürlüğe giren ateşkes, Esed rejiminin ihlallerine rağmen bir yıl aradan sonra İsviçre'nin Cenevre kentinde yeni müzakerelerin önünü açacak Astana sürecini başlatmıştı.

Cenevre görüşmelerinde bir sonuç elde edilememesi üzerine, ​"Suriye" konulu üçlü zirvenin ilki 22 Kasım 2017'de Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin katılımıyla Soçi'de yapılmıştı.