Suriye’de sivillerin hedef alındığı hak ihlallerine ilişkin BM destekli bir rapor yayımlandı. Raporda, ülkedeki tüm silahlı grupların savaş suçları işlediği vurgulandı, ABD yaptırımlarının ülkedeki ekonomik koşulları daha da kötüleştirdiğine dikkat çekildi.

Suriye’de silahlı gruplar savaş suçu işliyor: Hak ihlallerini durdurun

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’nin oluşturduğu "Bağımsız Uluslararası Suriye Arap Cumhuriyeti’ni Tahkikat Komisyonu" Suriye ile ilgili çarpıcı bir rapor yayımladı. Raporda, ülkedeki silahlı grupların cinayet, işkence, cinsel şiddet, zorla yerinden etme, yağma gibi savaş suçlar işlediği kaydedilerek hak ihlallerinin durdurulması için çağrı yapıldı.

Paulo Sérgio Pinheiro, Karen Koning AbuZayd ve Hanny Megally’den oluşan ve Suriye’deki savaşın başından bu yana 20’den fazla rapor hazırlayan komisyon, bu raporunda 11 Ocak-1 Temmuz tarihleri arasındaki incelemelerine yer verdi. "Kimsenin eli temiz değil" başlıklı raporda, ülkedeki sivillerin aynı zamanda ekonomik krizle boğuştuğu ve hayat standartlarının Covid-19 salgınıyla beraber daha da kötüleştiği ifade edildi.

Bu duruma, ABD yaptırımlarının da neden olduğunu belirten Hanny Megally, "Ülke ekonomisi harap durumda. Bu, büyük ölçüde yaptırımların yol açtığı sonuç. Bu da, çatışmaların temel sebepleri olan giderek artan yoksulluk ve eşitsizliği körükleme riskini taşıyor" açıklaması yaptı. Karen Koning AbuZayd de "2020’nin ilk yarısında görülen gıda tedariğindeki sorunlar çok endişe verici. İnsani yardımların önündeki tüm engeller kaldırılmalı" dedi.

‘KONTROL ALTINA ALIN’

Tüm silahlı grupların yasa dışı uygulamalarının incelendiği raporda, ülkedeki dört gruba odaklanıldı: Beşar Esad’a bağlı Suriye Ordusu, Türkiye’nin desteklediği muhaliflerin oluşturduğu Suriye Ulusal Ordusu, omurgasını Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG), İdlib’de aktif olan ve El Kaide’den ayrılarak kurulan Heyet Tahrir el Şam (HTŞ).

Rapora göre hükümet güçlerinin birçok bölgede sivillerin evlerine dönmesine engel olduğu kaydedilirken, Türkiye destekli ‘Suriye Ulusal Ordusu’ isimli silahlı grubun ise Afrin, Resulayn ve çevresindeki bölgelerde savaş suçu işlediğine dikkat çekildi. Raporda, "Kürtlerin yaşadığı bölgede Suriye Ulusal Ordusu tarafından yaygın şekilde yağma ve özel mülklere haksız yere el koyma uygulaması yapıldı" denildi. Komisyon, Türkiye’ye "savaş suçları işleyen bu muhalifleri" kontrol altına alma çağrısında bulundu.

SİVİLLER HEDEFTE

SDG’nin ise Deyrezor’da sivillere yönelik baskınlar yaparak IŞİD’le ilgisi olduğunu iddia ettiği kişileri, yargılamadan ya da kanıt olmadan gözaltında tuttuğunu belirten komisyon, "casusluk" suçlamasıyla yetişkinlerle birlikte çocukların da cezaevlerine yerleştirildiğini kaydetti. HTŞ’nin de İdlib’de sivillerin evlerine el koyduğu, kendi kurduğu mahkemelerinde yargılama adı altında idam cezaları uyguladığı ve sivillere işkence yaptığı raporda yer alırken örgütün, kendi koyduğu ‘vergileri’ ödemeyenleri gözaltına alarak şiddet uyguladığı vurgulandı. Komisyon, ülke genelinde uzun süreli bir ateşkes anlaşmasına varılmasını ve birçok hayatın kurtulması için geniş çaplı "esirleri salıverme" anlaşması yapılması önerisinde bulunurken bu raporun, İnsan Hakları Konseyi’nin 22 Eylül’deki oturumunda sunulacağı aktarıldı.

LİBYA KARARI

Öte yandan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), çatışan tarafların ateşkes sürecinde olduğu Libya’yla ilgili kritik bir karar aldı. Rusya ve Çin’in çekimser kaldığı kararda, BM üyesi tüm ülkelerden Libya’ya uygulanan silah ambargosuna uymaları ve ülkedeki yabancı paralı askerlerin çekilmesi talep edildi.

***

‘ABD iktidar paylaşımı önerdi’

ABD’nin, Suriye’de Kürtler arasında yürütülen birlik görüşmelerinde ‘iktidar paylaşımı’ önerdiği iddia edildi. Rudaw’ın haberine göre, Washington, Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ile PYD’nin öncüsü olduğu Kürt Ulusal Birliği Partileri’ne (PYNK) ‘Siyasi Karar Mercii’nde yüzde 40’ar, diğer taraflara da yüzde 20 oranında temsiliyet önerdi. ENKS Başkanlık Konseyi üyesi Süleyman Oso, “ABD’nin Siyasi Karar Mercii için taraflara önerdiği yüzde 40’lık temsiliyeti ENKS olarak kabul ettik. Suriye muhalefeti ile aramızda imzalanmış belgeler var. Haklarımızın çiğnenmesine izin vermeyeceğiz" dedi.