Suriye’de ikinci perde açıldı

Dış Haberler

Büyük Ortadoğu Projesi’nde (BOP) emperyalizmin kullanışlı aparatları cihatçı çetelerin Beşar Esad’ı devirmesinin ardından Suriye’de yeni aşamaya geçildi. Güç mücadelesinin sürdüğü bölgede yeni oyun kurmak için harekete geçen ABD, Suriye’deki aktörlerle görüşme trafiğine hız verdi. Batı’da terör listesinden çıkarılması konuşulan cihatçı HTŞ’nin kurduğu geçici hükümet “Esad’a karşı olan herkese kapımız açık” dedi.

Suriye’de yeni döneme girilirken son günlerde Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) ile ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasındaki çatışmalar arttı. Münbiç, Kobani ve Rakka’da taraflar arasında şiddetli çatışmaların yaşandığı bildirildi.

Esad’ın devrilmesinde başrolü oynayan Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçılar ise ülkenin doğusundaki petrol zengini Deyrizor’da kontrolü SDG’den aldı.

MÜNBİÇ’TE WASHINGTON DEVREYE GİRDİ

Dün erken saatlerde ise SDG komutanı Mazlum Abdi, SDG ve SMO’nun ABD'nin arabuluculuğuyla kuzeydeki Münbiç’te ateşkese vardığını duyurdu. Abdi, sosyal medyadaki açıklamasında, iki tarafın “sivillerin güvenliğini ve emniyetini sağlamak için” ateşkes anlaşmasına vardıklarını belirtti. Abdi, Kobani’de ise SMO’nun püskürtüldüğünü kaydetti.

SDG ve SMO arasındaki çatışmalara ilişkin açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller ise çatışma istemediklerine yönelik mesajı bütün taraflara ilettiklerini söyledi.

ABD Dışişleri Sözcüsü Miller, HTŞ lideri Colani hakkında ise, "Kesin bir şekilde (Ahmed Şera’nın) soruşturulmasını destekliyoruz, ancak gelecekle ilgili değerlendirmeler yaparken yalnızca geçmişteki eylemlerine değil, önümüzdeki birkaç hafta ve günlerde gerçekleştireceği eylemlere de dayanarak Suriye'deki tüm taraflar hakkında karar vereceğiz” ifadeleri kullandı.

ABD’Lİ KOMUTANDAN SDG’YE ZİYARET

Bölgede gerginlik sürerken ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’nın başında bulunan General Michael Erik Kurilla bölgeye kritik bir ziyaret gerçekleştirdi.

CENTCOM’dan yapılan açıklamaya göre Kurilla, önceki gün Suriye'deki çeşitli üslerde ABD'li komutan ve askerlerin yanı sıra SDG ile görüşme yaptı. Açıklamada Kurilla’nın “Kuvvet koruma önlemleri, hızla değişen durum ve IŞİD'in mevcut durumu istismar etmesini önlemeye yönelik devam eden çabalar hakkında birinci elden bir değerlendirme aldığı” belirtildi. Suriye’nin ardından Bağdat’ı ziyaret eden Kurilla, burada Irak Başbakanı Muhammed Şia es Sudani, Genelkurmay Başkanı Korgeneral Abdulemir Yarullah ve Irak Ortak Operasyonlar Komutan Yardımcısı Korgeneral Kays el-Muhammedavi ile bir araya geldi. Görüşmede “İkili işbirliğinin ve bölgesel güvenliğin güçlendirilmesi, Suriye'de hızla değişen durum ve Irak'ta IŞİD'in yenilgiye uğratılması operasyonları” ele alındı.

BLINKEN ANKARA’YA GELECEK

Suriye’deki gelişmelerle birlikte Ankara-Washington hattında da diplomasi trafiği hız kazandı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ise cuma günü Türkiye’ye ziyaret gerçekleştirerek mevkidaşı Hakan Fidan ile bir araya geleceği belirtildi.

Suriye'deki gelişmeler, Suriyelilere yönelik iltica başvurularını art arda askıya alan Avrupa başkentleri ile Ankara arasındaki diplomasi trafiğini de hızlandırdı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Suriye’de yaşananları ele aldı. Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit, her iki liderin “Esad yönetiminin düşmesinin çok iyi bir gelişme olduğu konusunda mutabık kaldığını” belirtti.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suriye'deki gelişmeler hakkında “önemli” bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiklerini açıklayan Ursula von der Leyen, önümüzdeki hafta başında Türkiye'yi ziyaret edeceğini duyurdu. Erdoğan ile Suriye'deki gelişmelerin “hem bölge, hem bölge ötesi” için ne anlama geldiğini ele alacaklarına vurgu yapan komisyon başkanı, “Suriye'nin toprak bütünlüğü muhafaza edilmeli ve azınlıklar korunmalı” mesajına vurgu yaptı.

***

ABD CİHATÇILARA ‘REHBER’ OLACAK

ABD’de Başkan Joe Biden yönetiminin Suriye’de yönetimi devralan HTŞ ile iletişimi, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu Ortadoğu'daki müttefikleriyle yürüttüğü bildirildi. Yetkililer, ABD’nin Suriye’de resmi bir yönetim yapısının kurulmasına yönelik ilk çabalara “rehberlik etmek” için gruba mesajlar gönderdiğini söyledi. Temasta HTŞ’ye “kapsayıcı bir yönetim” oluşturma mesajı verildiği belirtildi. Yetkililer, Beyaz Saray’ın konuyla ilgili olarak ABD’de başkan seçilen Donald Trump'ın ekibiyle de temas halinde olduğunu söyledi.

Kongre yetkilisi ise bazı ABD Kongresi’nin bazı üyelerinin Suriye’deki geçiş hükümetinin küresel “ekonomiyle bağlantı kurması” ve “ülkeyi yeniden kurması” için HTŞ’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasını istediğini söyledi. NBC News’un ismi açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberinde de Biden yönetiminin “dünyanın Suriye’deki yeni hükümetle etkileşime girmesi için” HTŞ’nin yabancı “terörist” tanımlamasını kaldırmayı tartıştığı belirtildi.

BATI’YA GÖZ KIRPTI

Suriye’de yönetimi ele geçiren cihatçı HTŞ’nin “geçiş yönetimi başbakanı” olarak atadığı Muhammed El Beşir, geçici hükümetin “Esad’a karşı olan her yabancı devletle diyaloğa açık olduğunu” belirterek Batı’ya “göz kırptı.” Geçici hükümetin üç önceliğini sıralayan Beşir, bunların “Suriye’nin tüm şehirlerinde güvenlik ve istikrarı yeniden tesis etmek, dünyanın dört bir yanına dağılmış milyonlarca Suriyeli mülteciyi geri getirmek ve elektrik, gıda ve su gibi temel hizmetlerin güvencesizliğini sona erdirmek için stratejik planlama yapmak olduğunu” belirtti. HTŞ’nin “cihatçı geçmişine” ilişkin “bazı İslamcı grupların eylemleriyle Batı’da İslam’ın aşırıcılıkla ilişkilendirilmesine yol açtığını” söyleyen El Beşir, “İslami olduğumuz için Suriye’deki tüm insanların haklarını garantiye alacağız” dedi.

‘KORKMANIZA GEREK YOK’

İngiliz SKY News’a konuşan cihatçı HTŞ lideri Colani ise Batı’ya seslenerek “Korkmanızı gerektirecek bir durum yok” dedi. Ülkeye yönelik korkunun kaynağının “İran, Hizbullah ve Esad’ı” işaret eden Colani, “Suriye için çözüm onların ortadan kaldırılmasıdır” dedi. Colani, Suriye halkının “savaştan yorulduğunu” ve yeni bir savaşa hazır olmadığını söyledi.

EMPERYALİST TALANA AÇILIYOR

HTŞ patronlara Suriye’de “serbest piyasa ekonomisi” ve “küresel ekonomiye entegrasyon” sözü verdi. “Geçici ekonomi bakanı” ile görüşen Şam Ticaret Odaları Başkanı Bassel Hamwi, “Rekabete dayalı bir serbest piyasa sistemi olacak” dedi HTŞ, Baas yönetiminin kısmi “devletçi” uygulamalarına son verecek: İhracat kontrolleri ve gümrük sistemi kaldırılacak. Dört Suriyeli işinsanı, yeni yetkililerden gelen mesajın “cesaret verici olduğunu” ileri sürdü.

***

ESAD’IN DEVRİLMESİNDE ‘KOMŞUSU’ ROL OYNADI

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Tahran’ın Ortadoğu’daki en yakın müttefiklerinden Beşar Esad’ın devrilmesi hakkında ilk kez konuştu. Esad’ın devrilmesinin “ABD ile İsrail tarafından planlanan bir komplo olduğunu” söyledi. Suriye’de yaşananlara ilişkin üstü kapalı şekilde Türkiye’ye işaret eden Hamaney, “Suriye'ye komşu bir devlet açıkça bu meselede bir rol oynadı ve oynamaya devam ediyor. Herkes bunun farkında” dedi. Hamaney, “Ancak asıl komplocu, birincil planlayıcı ve komuta odası ABD ve Siyonist rejim. Kanıtlarımız var ve bu kanıtlar şüpheye yer bırakmıyor” ifadelerini kullandı.

***

MOSKOVA: SAHADAKİ GERÇEKLİĞE UYACAĞIZ

Suriye’deki gelişmelere ilişkin konuşan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov “Artık sahadaki gerçekler üzerinden ilerlemek gerekli” dedi. Rusya’nın Suriye’ye zamanında destek verdiğini ve bunun için yoğun çaba sarf ettiğini anlatan Peskov, "Ancak maalesef olayların seyri şu anda sahip olduğumuz duruma yol açtı” ifadelerini kullandı. İsrail’in Suriye’deki saldırılarını eleştiren Peskov, “Golan Tepeleri ve tampon bölgelerdeki saldırıları, halihazırda istikrarsızlaşan Suriye’deki durumu istikrara kavuşturmayacak” dedi. Suriye’deki gelişmeleri yakından izlemeye devam edeceklerini kaydeden Peskov, “Üslerimiz ve diplomatik misyonlarımız orada. Şu anda durumu kontrol edenlerle temaslarımız sürüyor” diye konuştu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise İsrail’in saldırılarının Suriye’nin istikrara kavuşmasını engellediğini söyledi. Rusya’nın Suriye’deki büyükelçiliğinin son derece yüksek güvenlik tehditleri altında faaliyet gösterdiğini kaydeden Zaharova, uluslararası toplumu Suriye’deki durumu olumsuz etkileyebilecek provokatif söylemlerden kaçınmaya çağırdı.

∗∗∗

KOBANİ’DE ÇATIŞMA

Suriye’de Esad’ın devrilmesinin ardından çatışmalar devam ediyor. Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO), gece saatlerinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kontrolündeki Kobani’ye saldırdı. Rudaw’ın aktardığına göre, SMO mensupları Kara Kozan bölgesinde Kobani’den giriş yapmak istediği sırada SDG güçleriyle çatışma yaşandı. Öte yandan Kobani’nin güneybatısındaki Tşrin barajında SMO mensupları ile SDG arasında çatışmaların yaşandığı aktarıldı. SMO’nun Kobani’deki saldırılarının püskürtüldüğünü belirten SDG Komutanı Mazlum Abdi “Savaşçılarımız aynı zamanda Tişrin Barajı’nın korunması ve bölgenin güvenliğinin sağlanması için direnişini sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

∗∗∗

İSRAİL İŞGALİ BÜYÜTÜYOR

Suriye’de Beşar Esad yönetiminin cihatçılar tarafından devrilmesiyle harekete geçen İsrail güçleri, Suriye'nin güneybatısındaki işgali genişletiyor. Golan Tepeleri’ni işgal ederek Şam’a doğru ilerleyen İsrail, Kuneytra iline bağlı iki köyü daha ele geçirdi.