Google Play Store
App Store
Tahıl üretimi geriledi
Fotoğraf: Depophotos

Melisa AY

TÜİK’in bitkisel üretim istatistikleri, tahıl üretiminde yüzde 7,5’lik düşüşle gıda krizinin derinleştiğini ortaya koydu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı bitkisel üretim istatistiklerini açıkladı. Ülkede tahıl üretimi, geçtiğimiz yıla göre yüzde 7,5 geriledi. Üretim, sebzelerde yüzde 5,6, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde yüzde 2,1 arttı. Tahıl üretimi, yüzde 7,5 gerileyerek bu yıl 39 milyon ton olarak gerçekleşti. Sebzelerde 33,6 milyon ton, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde 28 milyon ton üretim gerçekleşti. Buğday üretimi yüzde 5,5 oranında azalarak 20,8 milyon ton, arpa üretimi yüzde 12,0 oranında azalarak 8,1 milyon ton, çavdar üretimi yüzde 15,7 oranında azalarak 257 bin ton, yulaf üretimi yüzde 4,9 oranında azalarak 390 bin ton, mısır üretimi ise yüzde 10,0 oranında azalarak 8,1 milyon ton oldu.

Yumru bitkilerden patates ise yüzde 21,1 artışla 6,9 milyon ton üretildi. Şeker pancarı üretimi de yüzde 8,9 azalışla 23 milyon ton olarak hesaplandı.

Sebze ürünleri üretim miktarı yıllık bazda yüzde 5,6 artışla 33,6 milyon ton olarak gerçekleşti. Sebzeler grubu ürünlerinden domateste yüzde 9,9, kuru soğanda yüzde 1,2, salçalık kapya biberde yüzde 21,1 üretim artışı hesaplanırken, hıyarda yüzde 6,9, sivri biberde yüzde 0,6, beyaz lahanada yüzde 5 üretim azalışı görüldü.

Turunçgil meyvelerinden mandalinada yüzde 32,7, portakalda yüzde 30,3, limonda yüzde 25,6 üretim azalışı gerçekleşti.

TÜRKİYE ÇOK CİDDİ BİR GIDA VE ÜRETİM KRİZİNDE

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, bitkisel üretim istatistiklerini değerlendirdi, ülkenin bir krizde olduğunu söyledi. Kapıkıran, “Türkiye çok ciddi bir gıda ve üretim krizinde. İktidarın tarım politikalarının, kısa ve uzun vadede başarı getirme olasılığı yok. En çok tüketilen üründe dahi azalma olması büyük sorunların habercisi” dedi.

Sebze ve meyvede üretimde artışa rağmen fiyatların dengelenmediğinin altını çizen Kapıkıran, “Üstelik en temel tüketilen tahıl grubunda düşüş var. Hem tahıl, hem de meyve ve sebzede artış olsaydı, doğru bir politika yürütüldüğü söylenebilirdi. Ülkede en büyük payda tahılda, en büyük üretim alanı da yaklaşık 70 milyon dekar ile buğdayda. Güvenilir olmayan TÜİK verileri dahi üretimdeki gerilemeyi gösteriyor. Üretimde belli ürünlerde artış var ancak bu tüketiciye nasıl yansıdı? Tüketici bu yüksek üretilen ürünlere de erişemedi” diye konuştu.

Tarımda yıl boyunca yaşanan sorunların özellikle irdelenmesi gerektiğine dikkati çeken Kapıkıran, “Üretici ne kadar kâr edip üretmek için motivasyon sahibi oldu? Tüketici ne kadar alabildi? Tarımsal planlama düzgün yapılsaydı, tüketici de sağlıklı ve dengeli beslenme ihtiyacını karşılayabilirdi. Yurttaşlar bitkisel beslenmeye dahi erişemiyor” dedi.

Bu yıl daha fazla üretilen ürünlerden domateste, üretici zarar ederken tüketicinin de pahalılıkla karşılaşmasını değerlendiren Kapıkıran, “Domates üreticiden 2 liraya çıkarken halde 20-30 liraları, marketlerde 50-70 liraları gördü. Üretici zarar ettikçe tarımdan çekiliyor, tüketiciler alamıyor. Meyvede, sebzede üretimdeki artışa rağmen ürün fiyatı azalmıyor, yüksek seyretmeye devam ediyor. Piyasa da kontrolsüz ve manipülasyona açık. Gıda güvenliği için gereken kontroller yapılmıyor. Tüm veriler bize gösteriyor ki acil olarak üç şey hayata geçmeli: Girdi maliyetleri düşmeli, üretilen ürünün güvenli arzı sağlanmalı, piyasa manipülasyonu engellenmeli” ifadelerini kullandı.