Tayyip hayaller aleminde

Politika Servisi

Derinleşen ekonomik kriz milyonların yoksulluğunu artırdı. Kürsülerden hayal satan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Türkiye’nin dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi içinde olduğu iddiası halkın gerçeklerine çarptı. Rekor kıran enflasyon rakamları yeni yılın ilk günlerinden bugüne her kalemde fiyatlara yansırken doğalgaz ve elektrik faturaları ise cep yaktı.

Dalga dalga yayılan tepkiler iktidarda panik havası yarattı. Çözüm arayan Saray yönetimi AKP’li belediyelerin suya yüzde 7 indirim yapacağını müjdeledi. Elektrik faturaları için düzenlemelerin gündemde olduğu da yandaşların manşetlerinden düşmedi. Erdoğan’ın pembe hayallerle anlattığı Türkiye’de milyonlar, temel gıda maddelerini bile temin edemezken ucuz ekmek, yağ, benzin kuyrukları uzadıkça uzadı.

Devletin kendi verilerine göre bile ülkede 10 milyondan fazla yurttaşın sosyal yardım almadan hayatta kalmasının mümkün olmadığı ortaya çıktı.

1- MİLYONLAR YARDIMA MUHTAÇ

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2020 Yılı Faaliyet Raporu’na göre bakanlığının düzenli olarak sosyal yardım sağladığı hane sayısı 1.3 milyon. Bu sayısının 10 milyon kişiye karşılık geldiği belirtiliyor. Bakanlığın verileri, nüfusu 80 milyonu aşan Türkiye’de, her on yurttaştan birinin sosyal yardıma muhtaç olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Bu verilere göre Türkiye’de temel ihtiyaçlarını karşılayamayan hane sayısı ise 656 bin 509. Kömüre muhtaç aile sayısının 2 milyon 82 bin 309 olduğu ifade edildi. 2 milyon haneye de “sosyal yardım kartı” teslim edildiği açıklandı.

2- RÜŞVET VE YOLSUZLUK PİK YAPTI

Özgürlük Washington merkezli düşünce kuruluşu The Heritage Foundation’ın 2022 Ekonomik Özgürlük Raporu’nda Türkiye küme düşerek, “kısmen özgür” ülkeler arasından çıkarılıp “çoğunlukla özgür olmayan” ülkeler grubuna düştü. Türkiye geçen yıl 76’ncı olduğu Ekonomik Özgürlük Ligi’nde bu yıl 107’nci sırada yer alabildi. Raporun detaylarına bakıldığında, Türkiye’nin notunun düşmesinde mali sağlıktaki bozulma ve hukukun üstünlüğü gibi nedenler etkili oldu. Rüşvet ve yolsuzluk konularındaki ülke notunu gösteren ‘Kamunun güvenilirliğinde de Türkiye ortalamanın çok altında bir puan alabildi.

21 Ocak 2015’te haklarında yolsuzluk iddiası bulunan AKP’li 4 eski bakanla ilgili oylama yapılmıştı

3- GSS BORCU ÖDENEMİYOR

İşsiz ve çalışmayan yurttaşların kâbusu olan GSS prim borcunu ödeyemeyen kişi sayısındaki artış da bakanlığın verileriyle ortaya konuldu. 2018 yılında 6 milyon 945 bin yurttaşın GSS primi devlet tarafından ödenirken, bu sayı 2019 yılında 7 milyon 524 bine yükseldi. 18 yaşını doldurmuş tam 10 milyon 771 bin yurttaş sosyal güvenceden yoksun.

4- YAĞ VE UCUZ EKMEK KUYRUKLARI

Geçtiğimiz haftalarda İstanbul’da birkaç kuruş daha ucuz ekmek almak isteyen yurttaşlar kar altında uzun kuyruklar oluşturdu.

Eksi 3-5 derecede kuyruğa giren yurttaşlar, evinin yakınında 3 liradan satılan ekmeğe güçleri yetmediği için kilometrelerce uzaktaki Halk Ekmek büfesine gidiyor. Ankara ve Niğde’de de -5 derecede ucuz yağ ve pirinç kuyruğu oluştu. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) ucuz ayçiçeği yağ ve pirinç satışları sürüyor. Yurttaşlar da piyasadan daha ucuza yağ ve pirinç alabilmek için TMO’nun satış noktaları önünde saatlerce bekliyor. Dolar/TL kurundaki yükselişin ardından benzine 52 kuruş, motorine 50 kuruş, LPG’ye ise 45 kuruş daha zam yapıldı. Uygulamaya konan zam öncesi Türkiye’nin çeşitli noktalarından otogaz ve benzin istasyonlarında kuyruk görüntüleri geldi.

5- EN UCUZ İŞ GÜCÜ

Döviz kriziyle Türkiye, Avrupa’da 2010’dan bu yana asgari ücretin en çok gerilediği ülke oldu. Ülke böylece Avrupa’nın en ucuz işgücü ülkesi haline geldi. Dünyada da Vietnam, Honduras gibi ülkelerle aynı lige düşen Türkiye’de çalışan asgari ücretli oranı da çok yüksek. DİSK’in 2020 yılı verilerine göre ülkenin yüzde 60’ı asgari ücretle çalışıyor. SGK verilerinde ise çalışanların yüzde 50’ye yakını asgari ücretli.

6- ENFLASYONDA ZİRVE

Türkiye gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında enflasyon sıralamasında da açık ara en kötü durumda. TÜİK’e göre bile Avrupa’da fiyat artışında zirvede. Dünyada ise 11’inci sırada yer alıyor. Enflasyon Araştırma Grubu ENAGrup ise kasım ayındaki yıllık enflasyonun yüzde 58. 65 olduğunu savundu. ENAGrup verisinde göre ise Türkiye Surinam’ın ardından altıncı sıraya yerleşiyor.

Her ürüne fahiş zamlar yapıldı

7- TEMEL İHTİYAÇLAR KARŞILANAMIYOR

MetroPOLL Araştırma’nın geçtiğimiz ekim ayı anket sonucuna göre, "Şu andaki geliriniz ile ilgili durumu söz konusu ifadelerden hangisi iyi açıklar" sorusuna yüzde 49,2 "Sadece beslenme/barınma gibi temel ihtiyaçlarımı karşılayabiliyorum" yanıtını verdi. Son dönemde azalan alım gücünü gözler önüne seren ankette "Temel ihtiyaçlarımı karşılayamıyorum" diyenlerin oranı ise yüzde 28,7’yi buldu.