Teknoloji şirketleri yarını kontrol etmek istiyor

Geçen hafta İngiltere’de yayınlanan Times gazetesi ilginç bir habere yer verdi. Times, Google’ın toplandığı devasa veriler ile birlikte ‘herkesi manipüle edeceği’ bir geleceği hawzamanda farklı bir amaç için toplanmış olsa da Facebook toplanan kişisel verileri farklı şirketlerle paylaştığını ancak o şirketin bu verileri farklı amaçlar için kullanıldığını ve üzerinden ciddi paralar kazanıldığını itiraf etmişti.

Teknoloji çağında veri en kıymetli hazine. Bıraktığımız dijital izler sayesinde bunu iyi okuyan, analiz eden şirketler dünyanın en büyük manipülasyonlarına imza attılar. Ayrıca bu şirketler dünyanın pek çok farklı ülkesinde seçimlere de direkt etki ettiler.

Bu veriler nasıl kullanılıyor?

Aslında dijitalleşerek bu işleri o kadar kolay hale getirdik ki!

»Hangi internet sitelerini ziyaret ediyoruz.

»Hangi haberlerle daha çok ilgileniyoruz.

»Haberin altında, üstünde ne tür reklamları görürsek tıklıyoruz.

»İnternette gördüğümüz neleri paylaşıyoruz.

»Kişisel olarak Facebook, Twitter, Instagram gibi platformlarda daha çok ne paylaşıyoruz.

»Ne paylaşırsak, kim bunlarla ilgileniyor.

»İlgilenenler ne tip yorumlar yapıyor.

»O ilgilenenler kimlerle nasıl paylaşıyor.

»Neye çok gülüyoruz.

»Neden ağlıyoruz.

»Bir akrabamız öldüyse onunla ilgili ne söylüyoruz.

»Ne tür alışverişler yapmayı seviyoruz.

»Neyimizi satmak istiyoruz.

»Dünyada nereleri gördük.

»Dünyada nerelere neden gitmek istiyoruz.

»Kaç çocuğumuz var.

»Çocuklarımız nelerden hoşlanır.

»Çocuklarımızın sosyal çevresi nasıl.

»Çocuklarımız aralarında ne konuşur.

»Çocuklar için gündemde ne var.

»Son alınan ayakkabısını neden seviyor.

»Ona bu hediyeyi kim almış.

Sinirleriniz bozulmaya başladı değil mi? Bozulsun zaten! Bu listeyi tüm gazeteyi hatta bir hafta boyunca çıkacak tüm gazeteleri kaplayacak kadar uzatabiliriz. İşte bu dünyanın en büyük silahı ‘VERİ’nin nasıl toplandığının resmi!

Paşalar gibi izin veriyoruz

Bu verileri sadece bizim internet hareketlerimizden mi topluyorlar? Maalesef HAYIR! Daha önce de yazdım, eskiler hatırlayacaktır. Telefonumuzun kamerasıyla ne çektik? Evde sehpanın üzerinde siyah ekranıyla uyuyor numarası yapan masum görünümlü bu cihazlar bizi sürekli dinliyorlar. Üstelik bu yasadışı bir dinleme de değil! Biz kendi irademizle, paşalar gibi izin veriyoruz bu dinlemeleri yapabileceğine! Telefonumuzu alıp ilk kurmaya başladığımızda çıkan sayfalarca sözleşmede bunlar yazıyor. Sonrasında da kullandığımız neredeyse tüm uygulamalar bizim kişisel verilerimize göz dikmiş olarak geliyor ve gerekli izinleri vermemizi istiyor. Vermezsek ne olur? Cevap çok basit! O uygulamayı kullanamazsınız. Hal böyle olunca da tıpış tıpış gerekli izinleri veriyoruz.

Bu izinler istenirken aslında kişisel verilerimizin güzel amaçlar için verilmesi gerektiği söyleniyor. Daha doğru reklamlarla karşılaşın, ilginiz olmayan içeriklere maruz kalmayın vs.

Amaç para kazanmak

Günün sonunda tüm olay üzerimizden para kazanmak!

İşi daha da çirkinleştiren nokta, bu verilerin alakasız insanların eline kontrolsüzce geçmeye başlamasından sonra olanlar. Yapılan devasa analizler ile seçimlerde kim hangi partiye, siyasi lidere oy verir! O partiye oy vermesi için seçmene nasıl yaklaşmak lazım! Zayıf noktaları neler? Ne söylerseniz onu tavlarsınız? Hatta bu veriler, belli bir bölgede etkin biri var diyelim onu tavla o sana şu kadar daha oy potansiyeli sağlayacaktır diyebilecek kadar tehlikeli bir seviyede işleniyor. Bunu bir ülke geneline yayabilmek çok kolay. Herkes bu çamurlu alana bulaşmış, elini kolunu kaptırmış durumda. İnanılmaz paralarla bu işlenmiş verileri kullanabiliyorsunuz. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez diyerek çatır çatır paraları bastırıyorsunuz. Sonra mı? Sonrası kolay! Ciğerini bildiğiniz toplumu parmağınızda oynatmaya başlıyorsunuz. Bu kirlenmiş veriyle iç savaş da çıkartırsınız, senelerce seçim de kazanırsınız. Facebook verileri Cambridge Analytica şirketine milyarlarca dolar kazandırmış olabilir. O verileri alıp ülkelerin başına geçenler bunun kat be katını kazanacaklarını biliyorlar. Kısacası çok ama çok kirli bir dönem geçiriyoruz. Hiç bir şey bu kadar manüpile edilmemişti.

Seçim dönemeci

Ülkemiz önemli bir seçim dönemecinde. Bu veriler kullanılmış mıdır bilinmez tarih bu dönemi mutlaka yazacak. Verilerimize sahip çıkalım, kimseye kaptırmayalım diyeceğim ama şimdiye kadar epey bir kaybımız var. En azından bundan sonrası için yukarıda bahsettiğim konulara dikkat etmeye çalışın. Hakkımızda ne kadar az şey bilirlerse o kadar yanılırlar. Yanılmalar ne kadar çok olursa verilerin kıymeti o kadar düşer. Bizimle VERİ arasında artık amansız bir kaç-kovala olacak! Veri hırsızlığı uluslararası en büyük suç olmalı ve yapanlar çok ağır bir şekilde cezalandırılmalı ki iş rayına otursun. Yapay zekâ ile birlikte her şey çok güzel olacak derken perişan olmayalım.