Teknoloji üretimi tehlikede olabilir

Timur Akkurt

2020 yılına bomba gibi girdik” demek isterdik, değil mi?

Uçak kazası, Amerika-İran arasında tehlikeli gerginlik, Avustralya yangını, Güney Amerika’da sel felaketi, deprem felaketleri ve coronavirüs! Bir ayda bir yılda yaşanacak tüm faciaları, felaketleri yaşadık.

Öncelikle Elazığ ve Malatya’da hasara yol açan depremde yakınlarını kaybedenlerin başı sağolsun. Yaralılara acil şifalar diliyorum. Hep sözde kalan ancak bir türlü hayata geçmeyen, “Türkiye deprem ülkesi, depremle yaşamayı öğrenmemiz lazım, deprem öldürmez bina öldürür…” sözlerini çok sık duyuyoruz.

Bunlar çok doğru laflar ama on yıllardır gerekli tedbirlerin alınmaması ve bir türlü gerçekleşmemesi inanılır gibi değil. BirGün’de her gün bu konular ile ilgili kimsenin yazamadığı haberleri okuyorsunuz zaten o yüzden ben bir kez daha yazarak vaktinizi almayacağım.

Ben Çin’de patlak veren “Coronavirüs” ile ilgili teknoloji dünyasının nasıl etkilendiğinden ve nasıl sonuçlar doğuracağından biraz bahsetmek istiyorum. İnsanlar ne yazık ki ölüyor. Peki bu durum büyük bir salgına dönüşecek mi? Çare bulunacak mı? Dünya Sağlık Örgütü açıklamaları ile ilgili elbette duyarsız değilim. Bu konuyla ilgili de Pazar gününe özel bir yazı hazırlıyorum. Bugün bu olaya Tekno Safari sayfasında farklı bir açıdan bakalım istiyorum o kadar.

TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ OPERASYONA ARA VERDİ

Haberlerden takip etmişsinizdir, Xiaomi, Google, Facebook, LG, Razer, Tesla, Ikea, Toyota, Starbucks, Apple, McDonald's, KFC, Pizza Hut gibi pek çok marka Çin merkezli üretim yapan ya da faaliyetleri olan şirket ya üretimlerini durdurdu, ya ofislerini geçici olarak kapattı. Starbucks Çin’de dükkanlarının büyük bir kısmını bir süreliğine kapatmanın 2020 finansal verilerine ciddi anlamda yansıyacağını açıkladı bile. Amerika ve pek çok Avrupa ülkesi, Türkiye dahil pek çok devlet, vatandaşlarını ve konsolosluklarında kritik görevi olmayanlar dışında kalanları ülkelerine geri çağırdı.

Benzer durumların Afrika’da olduğu durumları hatırlıyoruz. Peki Çin’de bu boyutta bir virüs salgının olmasının Afrika’dan farklı ne?

Çin dünyanın en büyük üretim üssü. Dünyanın neresinde olursa olsun pek çok marka üretimini Çin’de yaptırmakta. Sebebi basit, ucuz işçilik maliyetleri ve standart kalitenin yakalanmış olması. Biliyorsunuz eskiden Çin malı dendiğinde burun kıvırırdık. Özellikle Apple gibi devler Çin üzerinden üretimlerini yaptırmaya başladıktan sonra işin rengi ve kalitesi değişti. Arkasından dünyanın pek çok devi bu yolu izleyerek üretimlerini Çin’e kaydırdı. Sonrasında, kaliteli, iyi tasarımlı ürünleri yapa yapa inanılmaz bir tecrübeye sahip olan Çin, kendi markalarını ortaya çıkartmaya başlayarak dünya devleriyle yarışmaya başladı.
Kısacası Çin, dünyanın fabrikası olduğu için 2020 yılında çıkacak olan özellikle teknolojik ürünler konusunda karanlık bir tablo oluşmaya başladı.

Bir diğer konu ise dev bir ekonominin durma noktasına gelmesi, 2020 finansal sonuçlarını her ülke için etkileyecektir.
Markalarla ilgili çeşitli bilgiler geliyor ancak kimi söylenti, kimi spekülatif bilgi olduğu için marka söylemeden bazı dedikoduları yazabilirim. Gerçekleşir ya da gerçekleşmez ama ihtimal var mı? Evet var. Hele ki bu salgın krizi ve sürecinin bir kaç aya uzayan bir zamana yayılması herkesi, her şeyi sağlık dışında da olumsuz etkileyecektir.

Mesela çıkış tarihi çok önceden planlanan telefonlarda zaman kaymaları olabilir. Bu sapmalar zor durumda olan ancak 2020 ürünlerine güvenerek plan yapan dev markaların sonu bile olabilir. Ürün fiyatları yükselebilir, ikinci el teknolojik ürünler cep yakacak seviyelerde satılmaya başlanabilir.

Dev markalar B planları yapmaya başlayabilir. Apple ABD başkanı Trump’ın açıklamaları sonrasında üretimini nasıl Amerika sınırları içine alacağını düşünmeye başlamıştı, bu konuda daha hızlanabilir. Bu ne demek? Amerika’da üretilen ürünlerin işçilik maliyetleri Çin ile kıyaslanamayacak seviyelerde olacağı için astronomik rakamlarda telefon, tablet, bilgisayarları piyasaya sürmek zorunda kalabilir. Hatta hiç üretmemek bile bir alternatif olabilir. Apple son dönemde dijital içerik platformu konusunda bildiğiniz gibi ciddi yatırımlar yapmakta. Oyun, sinema, dizi gibi içeriklerin satışında da ciddi karlılık sağlayabilir.

Başka markalarda üretimlerini farklı ülkelere kaydırarak yeni yollar arayabilir. Bunların hepsi bize maliyet olarak geri dönecek gelişmeler. Yani günün sonunda bu işin sağlık boyutunun dışında da KAYBEDENİ biz olacağız. 2020 şahane başladı değil mi? Şakası bile korkunç!

Önce sağlık diyerek bu haftayı da kapatalım. Siz siz olun şu basit kuralları tanıdığınız herkese anlatın, uygulayın:

• Ellerini sık sık yıka
• Özel dezenfekte edici sıvıları çantandan eksik etme
• El sıkışma, öpüşme, sarılma
• Mecbur kalmadıkça seyahatlerini ertele
• Maske kullan
• İyi ve doğal beslen, bağışıklık sistemin ne kadar iyi olursa o kadar güçlüsün.

Sağlıklı, güvenli haftasonları.

GOOGLE, ÇİN OPERASYONUNU DURDURDU

İnsandan insana bulaşabilen yeni tip koronavirüs salgını Çin’de 7 bin 678 vakanın görülmesine neden oldu. Salgın sonrası ABD’li teknoloji firması Google ülkedeki operasyonlarını geçici olarak durdurma kararı aldı.

Google’ın şirket sözcüsünün The Verge’e yaptığı açıklamada firmanın Çin’deki tüm ofislerinin kapatılacağını duyurdu. Karara gerekçe olarak salgının yayılma hızı ve ABD hükümetinin bu konudaki tavsiyesi gerekçe gösterildi.

Google’ın Çin ana karası haricinde Hong Kong ve Tayvan’daki ofislerin de kapatılacak. Firma Çin’deki çalışanları ve yakınları ile onları yakın zamanda ziyaret edenlerin de en kısa sürede evlerine dönmesini tavsiye etti. Şirketin Çin’de dört ofisi bulunuyor.
Xiaomi de koronavirüsünün yayılmasını bir nebze de olsa yavaşlatabilmek için Çin’de bulunan fiziksel mağazalarını 28 Ocak 2020’den 3 Şubat 2020’ye kadar kapatacağını duyurmuştu.

Ikea ve Starbucks'da mağazalarını kapatıyor

İsveç’in dünyaca ünlü mobilya perakende satıcısı İkea’da Çin’deki virüs salgını sonrası ülkedeki mağazalarının yarısını geçici olarak kapatma kararı aldı. İkea’nın ülkede 30 mağazası bulunuyor.
Çin’de 4300 mağazası bulunan Starbucks, virüsün yavaşlamasını bir nebze olsun yavaşlatmak amacıyla mağazalarının yarısından fazlasını kapatacağını açıklamıştı.
Çinde mağazalarını kapatan global şirketler arasında KFC, Pizza Hut, McDonald’s gibi markalar yer alıyor. Öte yandan Toyota, Honda, Facebook ve LG gibi markalar da üretim ve diğer çalışmalarını durdurduğunu açıkladı.

İNGİLTERE, HUAWEİ'İN 5G ÇALIŞMALARINA İZİN VERDİ

İngiltere, Huawei Technologies Co.’nun 5G bağlantısı kurmasına izin verdi. ABD ve Çin’li teknoloji üreticisi arasında yaşanan ticari olaylar, Huawei’in İngiltere’de 5G şebekesini kurmasına engel olmayacak.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Huawei Başkan Yardımcısı Victor Zhang şu ifadelere yer verdi;

“Huawei’nin İngiltere’de yürüttüğü 5G çalışmalarının geleceği, hükümetin bu alanda çalışmaya devam edebileceğimize dair onayıyla güvence altına alınmıştır. Bu karar, İngiltere için daha gelişmiş, daha güvenli ve daha uygun maliyetli bir telekomünikasyon altyapısının yolunu açmıştır.”

ABD yönetiminin Huawei’nin İngiltere’de 5G altyapısı kurmaması yönündeki baskıları bu kararla ters teperken İngiltere Başbakanı bu kararın sinyallerini, Ocak ayı ortasında yaptığı açıklamada vermişti. Huawei, 2019’un ortasında başlayan ABD yaptırımlarına rağmen geçen yılı %18’lik bir büyüme ile tamamladı.

AVAST KULLANICI BLGİLERİNİ SATMIŞ

Türkiye dâhil olmak üzere dünya genelinde ücretsiz olarak kullanılabilen ve 400 milyondan fazla kullanıcısı olan antivürüs yazılımı Avast’ın kullanıcı verilerini sattığı ortaya çıktı. Avast’ın CEO’su, söz konusu olayla alakalı, ilgili tüm kişilerden özür diledi. Antivirüs kuruluşu Avast ile ilgili büyük bir skandal ortaya çıktı.

Dünyanın dört bir yanında 400 milyondan fazla kullanıcıya hizmet veren ücretsiz antivürüs programı Avast’ın kullanıcı verilerini sattığı belirlendi. Buna göre Avast’ın yan kuruluşu olan Jumpshot adlı firma, toplanan kullanıcı verilerini dünyanın en büyük şirketlerine para karşılığı vermiş. Kullanıcıların internet arama verilerini satan Jumpshot’un müşterileri arasındaysa Google, Yelp, Microsoft, McKinsey, Pepsi, Sephore, Home Depot, Conde Nast ve Intuit gibi firmaların olduğu ifade edildi.

TWİTTER'DAN SEÇİM HAMLESİ

Twitter, Amerika’daki başkanlık yarışı sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesini sağlamak için platforma yeni bir özellik eklediğini duyurdu. Yeni eklenen özellik seçim süreci boyunca kullanıcıların, seçime veya diğer toplumsal etkinliklere nasıl katılabilecekleriyle ilgili yanlış bilgiler içeren paylaşımları Twitter yetkililerine bildirmelerini mümkün kılacak.

Bununla birlikte kullanıcılar, içeriği bildirirken paylaşımla ilgili olarak “Nerede ve nasıl oy verileceğiyle ilgili yanıltıcı bilgiler içeriyor”, “İnsanları oy vermekten caydırmaya veya korkutmaya çalışıyor” ve “Adaylardan birini, seçilmiş bir yetkiliyi, siyasi partiyi veya devlet kurumunu taklit ediyor veya yanlış temsil ediyor” seçeneklerinden birini işaretleyebilecek.

ÇOCUKLAR TELEFONLA UYUYOR

İngiliz araştırma şirketi “The Childwise” tarafından 2 bin 200 çocukla yapılan görüşmelerden çıkan sonuç, çocukların yarısından fazlasının telefonlarıyla birlikte uyuduğunu ortaya koydu. Araştırmayla ilgili paylaşılan diğer detaylara göre, çocukların yüzde 42’si telefonlarını sürekli yanında tutuyor ve 7-16 yaş arasındaki çocuklar telefonda, günde ortalama 3 saat 20 dakika vakit geçiriyor.

Çocukların yüzde 57’si yatakta telefonlarıyla birlikte uyurken yüzde 44’ü ise telefonlarında herhangi bir sinyal olmazsa kendilerini rahatsız hissediyor. Bununla birlikte görüşme yapılan çocukların yüzde 42’si, telefonlarını her zaman yanında tutuyor ve hiçbir zaman tamamen kapatmıyor. Çocukların yüzde 70’ten fazlasının telefonu internete bağlanabiliyor.

MOTORALA RAZR'IN ÖN SİPARİŞ STOKLARI TÜKENDİ

26 Ocak günü ön siparişe açılan Motorola Razr, resmi satış günü gelmeden stoklarını bitirmeyi başardı.
Motorola’nın 2019 yılında tanıttığı dikey katlanabilir akıllı cep telefonu Razr’ı 26 Ocak günü ön siparişe açmıştı ve resmi satış tarihini 6 Şubat olarak belirlemişti. Bin 500 dolarlık (8 bin 918 Türk lirası) bir satış fiyatına sahip olan Motorola Razr büyük bir ilgi ile karşılandı ve satış tarihi gelmeden, ön sipariş aşamasında stoklarını tüketmeyi başardı.

Motorola Razr, Motorola markasının efsane kapaklı cep telefonlarını andırdığı için büyük bir ilgi ile karşılanmıştı ilk tanıtıldığı gün, daha sonra fazlasıyla erteleme ile karşılaşmıştı ve ne zaman satışa çıkacağı bilinmez hale gelmeye başlamıştı. Ama pahalı fiyatına ve ertelenmelere rağmen ön siparişe çıkmasından sonra birkaç gün içerisinde stoklarını bitirmeyi başardı. Motorola Razr’ın 6.2 inçlik bir ekrana, Qualcomm Snapdragon 710 işlemcisine ve 6 GB bir belleğe sahip.