Ülkede sanayi, termik santral ve trafiğin yoğun olduğu illerde hava kirliliği alarm veriyor. Bu yılın henüz ilk çeyreğinde çok sayıda şehirde PM10 limit aşımını yönetmelikte kritik eşik olan 35 günü geçtiğini gösteriyor.

Temiz havanın sonuna geldik

Haber Merkezi

Bu yılın ilk çeyreğinde çok sayıda şehirde partikül maddeden kaynaklanan hava kirliliği 35 günü aştı ve insan sağlığını tehdit etmeye başladı. Bu kentlerin başında termik santralların, sanayileşmenin ve nüfusun yoğun olduğu yerler geliyor.

Hava kirliliği sağlığımız için en büyük tehdit. Tüm dünyada her yıl 1.4 milyon kalp krizi, 2.4 milyon kalp hastalığı ve 1.8 milyon solunum hastalığı ve akciğer kanserine sebep olan hava kirliliği konusunda Türkiye’de durum çok acil boyutlara ulaştı. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’ne göre bir bölgede bir yıl içerisinde yapılan hava kalitesi ölçümlerinde temel kirletici olan PM10 limitlerinin 35 günü aşmaması gerekiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2021 yılında güncellediği hava kalitesi kılavuzunda ise kirli gün sayısı partikül madde 10 için 3-4 gün ile sınırlı olmalı. Greenpeace Türkiye’nin yaptığı araştırma 2022’nin henüz ilk çeyreğinde Türkiye’de çok sayıda şehirde PM10 limit aşımının 35 günü geçtiğini gösteriyor.

IĞDIR’I KİRLİLİK KAPLADI

Greenpeace, 2021’de Türkiye’de PM10 kirliliğinin en yoğun olduğu ilk 10 bölgeyi ulusal hava kalitesi izleme ağı verilerinden derleyerek yayınlamıştı. Listede yer alan şehirlerde 2022 yılında hava kirliliğinde tehlikeli eşik, gün sayısı bakımından şimdiden aşıldı. Ölçümlere göre, Ağrı Doğubayazıt 9 Şubat’ta, Edirne 10 Şubat’ta, Denizli ve Batman 13 Şubat’ta, Iğdır merkez 14 Şubat’ta, Kahramanmaraş-Elbistan’da 6 Mart, İstanbul Sultangazi 17 Mart’ta, PM10 limit aşımında 35 günü aştı bile. Türkiye’nin hava kirliliğinin en yoğun yaşandığı Iğdır ilindeki Aralık ilçesi bu limite 5 Şubat’ta ulaştı. Bu da Aralık ilçesinde her gün PM10 limitlerinin aşıldığını gösteriyor.

Büyük şehirlerden Ankara Altındağ 14 Şubat’ta, İzmir Alsancak 18 Şubat’ta, İstanbul Mecidiyeköy 27 Şubat’ta hava kirliliğinde 35 gün limitini aştı.

FAALİYETLER ASKIYA ALINMALI

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy hava kalitesi verileriyle ilgili, “Halk sağlığını korumak adına bu bölgelerde hızlı bir şekilde kirliliğe neden faaliyetleri askıya almalıyız. Hava kirliliğinin kronikleştiği bölgelerden birisi olan Elbistan’da ise kirlilik verilerini görmezden gelen bir tutum ile karşı karşıyayız. İlçeye ek kirlilik yükü getirecek iki yeni ünite planı ile termik santral projesini genişletmek isteyen bir yaklaşım kabul edilemez. Elbistan koruma bölgesi ilan edilmeli ve partikül madde kirliliğine neden olan faaliyetler limitler sağlanana kadar askıya alınmalı ” diye konuştu.

Bazı il ve ilçelerde PM10 limit aşımının yaşanma nedenleri:

İstanbul Sultangazi: Taşocakları
İstanbul Mecidiyeköy: Trafik
Çanakkale: Seramik fabrikasına ait madenler, termik santrallar ve kömür madenleri
Ankara Altındağ: Mobilya sanayisi
Batman: Tüpraş tesisi ve sanayi tesisleriyle kentin iç içe geçmesi.
Iğdır: Meteorolojik ve topografik faktörler de kirli havanın dağılmasını engelliyor ve şehrin üstüne çökmesine neden oluyor.
Maraş: Termik santrallar ve kömür maden ocakları.

Partikül madde kirleticisi PM10 nedir?

Çapı 10 mikrometreden daha küçük olan toz zerreciklerini ifade etmek için kullanılan PM 10 tüm kirleticiler arasında en zararlı ve tehlikeli olanı. Solunum yolu ile vücudumuza giren PM10 akciğerlerin derinliklerine kadar nüfus ediyor. Kalp ve akciğer hastalıkları ve kanser hastalıklarına yakalanma oranlarını ciddi oranda artırıyor.