Teşvikle istihdamın artırılmadığını veriler ortaya koyuyor: Görmek istemeyene ışık ne yapsın?

OZAN GÜNDOĞDU

Ülke ekonomisi istihdam yaratma yeteneğini kaybederken, ekonomiden sorumlu Bakan Berat Albayrak düzenli aralıklarla istihdam paketi açıklıyor. Son olarak Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi’nde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Albayrak, yeni bir istihdam paketi hazırlığında olunduğunu ifade etti. Maliye Bakanı’nın konuya ilişkin ifadeleri şu şekilde;
“Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız, istihdama yönelik geniş kapsamlı bir paket çalışması içinde. Biz de koordinasyon ve destek konusunda katkıda bulunuyoruz. İstikrar Kalkanı'ndan sonra İstihdam Kalkanı olarak ifade edebileceğimiz geniş kapsamlı bir çalışma yürütüyoruz.”

Milyarlar istihdamı teşvik için dağıtıldı

Öte yandan ülkenin ekonomi gündemindeki en önemli sorun olarak uzun zamandır işsizlik öne çıkıyor. Hükümet ise soruna teşvik paketleriyle önlem almaya çalışıyor. Bu teşvikler içinde gerek bütçeden gerekse işsizlik sigortası fonu kapsamında finanse edilenler bulunuyor. İşsizlik Sigortası verilerini yayımlayan İŞKUR’a göre 2020’nin ilk 3 ayında istihdamı teşvik bahanesiyle işverenlere 5,4 milyar lira teşvik dağıttı. Fondan son 2 yılda (2018 ve 2019) işverenlere istihdamı koruma gerekçesiyle yapılan “teşvik ve destek ödemeleri” kalemlerinin toplamı ise 26,7 milyar lirayı bulmuş durumda. Bunların yanı sıra kamu bankalarının istihdamı koruma adı altında dağıttığı yüz milyar lirayı aşan düşük faizli krediler de cabası. Halkın cebinden harcanan bu kadar paraya rağmen istihdamda artış değil azalış yaşandı. Hükümetin işverene teşvik vererek istihdam yaratma hayali ile sürüyor.

Milyonlarca işsiz ise 25 Şubat 2019’da Berat Albayrak’ın vaatlerini unutmadı. Albayrak geçen yıl yerel seçim sürecinin de yarattığı motivasyonla “Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası” toplantısında “2019’da 2,5 milyon ilave istihdam yaratacağız” demişti.

O günden bugüne Albayrak’a bağlı Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri kamuoyuyla paylaşıldı. Bu sözlerin söylendiği Şubat 2019’da ülkede 27 milyon 355 kişi istihdamdayken, Şubat 2020’de bu sayı 26 milyon 753’e geriledi.

2,5 milyon istihdam yaratmak şöyle dursun en az 602 bin kişinin işinden olduğu sürecin sonunda istihdamı Covid-19 salgını vurmuş durumda. Albayrak ise yine teşvik paketlerinden bahsetmeye başladı.

Bu tablo için milyarlarca lira harcandı!

AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı da olan Berat Albayrak Hazine ve Maliye Bakanlığı’na 10 Temmuz 2018’de atandı. İşsizlik fonundan 2018 ve 2019’da işverene toplam 26,7 milyar lira teşvik ve destek ödemesi yapıldı. Bu yılın ilk 3 ayında fondan dağıtılan teşvik ise 5,4 milyar lira. Üstelik Covid-19 salgınıyla beraber ödemeler artırıldı. O tarihten bugüne işgücü göstergelerinde herhangi bir iyileşme yaşanmadı. Dahası Albayrak döneminde istihdam 2,5 milyon azaldı. Göstergeleri Albayrak’a bağlı TÜİK verileriyle derledik.

İstihdam edilen kaç kişi var?

Temmuz 2018: 29 milyon 265 bin
Şubat 2020: 26 milyon 753 bin

İş arayıp bulamayan kişi sayısı kaç? (işsiz sayısı)

Temmuz 2018: 3 milyon 351 bin
Şubat 2020: 4 milyon 228 bin

İşgücüne katılma oranı

Temmuz 2018: yüzde 54
Şubat 2020: yüzde 49,9

İşsizlik oranı ne ?

Temmuz 2018: yüzde 10,8
Şubat 2020: yüzde 13,6

Kaç kişinin iş bulma ümidi yok?

Temmuz 2018: 523 bin
Şubat 2020: 1 milyon 107 bin