Teşvikten tekelleşme çıktı
AKP iktidarı enerji yatırımlarda yandaşı korumak için tebliğ üstüne tebliği yayınlıyor. EMO İzmir şubesi yaptığı açıklamada “değişiklik güneş enerjisi yatırımlarında tekelleşme yaratacak’’ diyerek tepki gösterdi.
TMMOB'a bağlı Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi, 24 Ağustos ve 25 Eylül 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ değişiklerini eleştirdi. EMO, değişikliklerin güneş enerjisi yatırımlarında tekel oluşturduğuna dikkat çekti.
EMO izmir şubesi tarafından yazılı yapılan açıklamada, kamu yararını gözeterek enerji politikalarının takipçisi olduklarını belirtilerek, “Tebliğde yapılan değişiklikler, yatırımcıların yurt dışından temin edeceği güneş panellerinin teşviklerden faydalanamayacağı anlamına geliyor. Bu değişiklik yerli üretimi koruma iddiasıyla yapılsa da gerçekte tekelci bir yapı oluşturmaktan başka bir sonuç üretmez” denildi.
YEKA İHALELERİNİN SAKATLANMASI
Oda, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihalelerinin bu tebliğ değişikliği ile ‘sakatlandığını’ vurguladı. Açıklamada, “Kamu kaynaklarıyla büyütülen tek üretici firma, avantajlarını kullanarak ihaleden elde ettiği geliri artırma yoluna gitti. Bu durum, piyasalardaki rekabeti olumsuz etkileyerek yatırımcıların zarar görmesine neden oluyor” denildi. Banka ve finans kurumlarının teşvik belgeleri talep etmesi nedeniyle yatırımcıların zor durumda kaldığının ifade edildiği açıklamada, tek üretici firmanın fiyat artışlarının yatırımcılar için teşviklerin etkisini yok ettiği dile getirildi. Yatırımcıların, teşvikli ürün almak istemesi durumunda, yüksek fiyat talepleriyle karşılaştığına da dikkat çekildi.
Oda, kalıcı bir çözüm için yenilenebilir enerji yatırımlarının kamusal planlama ilkeleriyle gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etti. Enerji sektöründe tekelin kırılması için dikey entegre bir kamu tekeli kurulması gerektiğinin dile getirildiği açıklamada, enerjinin yeniden kamu hizmeti olarak yapılandırılması gerektiğini vurgulandı. Enerjinin yönetiminin, ticari ve siyasi müdahalelerden uzak, özerk bir yapıya devredilmesi gerektiği ifade edildi.
∗∗∗
YEKA İHALELERİ NEDİR?
Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihaleleri, Türkiye’de yenilenebilir enerji üretimini artırmak amacıyla yapılan ihale süreçleridir. Bu ihaleler, güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasını teşvik etmek ve bu alanda yatırım yapmak isteyen özel sektör firmalarını çekmek için düzenlenir.