Ticaret savaşında Trump’a misilleme
Trump’a ek gümrük vergileriyle ticaret savaşı başlattığı Kanada, Meksika ve Çin’den misilleme gecikmedi. Kanada Başbakanı yüzde 25 gümrük vergileri açıklarken Meksika lideri Sheinbaum, “B planını” devreye soktu.
Dış Haberler
ABD Başkanı Donald Trump’ın Meksika, Kanada ve Çin’e yönelik gümrük vergileriyle başlattığı ticaret savaşında misillemeler gecikmedi. Kanada ve Meksika, ABD’nin ek gümrük vergilerine misilleme tarifelerini duyururken “karşılık hakkını saklı tutan” Çin, Trump’ın Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) şikayette bulunacağını açıkladı.
Trump, ABD’nin 4 Şubat Salı gününden itibaren Kanada ve Meksika’ya yüzde 25, Çin’e ise yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Kanada enerjisine ise yüzde 10’luk daha düşük bir tarife belirlendi. Trump’ın emri, diğer ülkelerin vergi misillemelerine karşı ABD’nin uyguladığı oranları artıracak bir mekanizma içeriyor.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Trump’ın ek gümrük vergilerine karşılık ABD’den yapılan 155 milyar Kanada doları (yaklaşık 107 milyar dolar) değerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi koyacaklarını açıkladı.
GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ
ABD’nin uyguladığı tarifeler gibi Kanada’nın yanıtının da geniş çaplı olacağını ifade eden Trudeau, uygulamanın alkollü içki, meyve suyu, sebze, parfüm, giyim, ayakkabı, ev aletleri, mobilya, spor malzemeleri, kereste, plastik gibi ürünleri kapsayacağını kaydetti. Kanada için “geri adım atmayacaklarını” belirten Trudeau, kritik mineraller, enerji tedariki ve diğer ortaklıklarla ilgili tarife dışı tedbirleri de değerlendirdiklerini söyledi.
Trudeau, bu durumun Kanadalılara zarar vereceğine ancak Amerikan halkı için de gerçek sonuçlar doğuracağına dikkat çekerek Amerikalılara seslenen Trudeau, “Marketteki yiyecek, pompadaki benzin de dâhil olmak üzere sizin için maliyetleri artıracak” dedi. Trudeau, Kanada halkına da “daha az Amerikan ürünü satın alarak Kanada ürünlerini tercih etme” çağrısı yaptı.
B PLANI DEVREDE
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ise Trump’ın kararına karşılık olarak Ekonomi Bakanı’na gümrük vergilerinin yanı sıra tarife dışı önlemleri de içeren “B planını” devreye sokma talimatı verdiğini söyledi.
Sheinbaum, X’te yaptığı uzun bir paylaşımda, hükümetinin kuzey komşusuyla çatışma yerine diyalog aradığını ancak Meksika’nın benzer şekilde yanıt vermek zorunda kaldığını kaydetti. Sheinbaum ayrıca Trump’ın gümrük vergilerine gerekçe olarak sunduğu uyuşturucu kartellerinin Meksika hükümeti ile işbirliği yaptığı iddialarını reddetti.
En büyük ticari ortağı olan ABD’ye Meksika’nın misillemesinin detaylarına ilişkin bir açıklama yapılmadı. Ancak Reuters’a konuşan konuya yakın kaynaklar, Meksika’nın domuz eti, peynir, taze ürünler ve çelik ile alüminyum ürünlerinde geçerli olacak yüzde 5 ile yüzde 20 arasında değişen gümrük vergileri hazırladığını söyledi. Kaynaklar, otomotiv endüstrisinin başlangıçta vergilerden muaf tutulacağını ekledi.
DTÖ’YE ŞİKÂYET EDECEK
Çin hükümeti de ABD’nin tek taraflı olarak gümrük vergilerini artırmasının, Çin ile ABD arasındaki ekonomik ilişkilere zarar vereceği konusunda uyarıda bulundu. Trump’ın gümrük vergilerine “fentanil” adlı uyuşturucuyu gerekçe göstermesini eleştiren Çin Dışişleri Bakanlığı, bunun ABD’nin problemi olduğunu belirtti. Bakanlık, “ticaret savaşında kazananının olmadığı” vurgularken Washington’a “yanlışından dönme, ikili ilişkileri ve uyuşturucuyla mücadele işbirliğini” çağrısı yapıldı.
Çin Ticaret Bakanlığı ise Trump’ın hamlesinin uluslararası ticaret kurallarını “ciddi bir şekilde ihlal ettiğini” belirterek ABD’yi “samimi bir diyaloğa girmeye ve işbirliğini güçlendirmeye” çağırdı. Bakanlık, Çin’in DTÖ’ye şikâyette bulunacağı ve meşru hakları ile çıkarlarını korumak için gereken tedbirleri alacağı belirtildi.
AB’DEN KARŞILIK GELECEK
Trump ayrıca ABD’ye iyi davranmadığını belirterek gelecekte Arupa Birliği’ne (AB) de gümrük vergisi uygulamayı planladığını söylemişti. Avrupa Merkez Bankası yürütme kurulu üyesi Klaas Knot ise Trump’ın tarifelerinin ABD’de yüksek enflasyon ve faizlere yol açacağını belirterek bunun “avroyu da zayıflatacağını” kaydetti.
Ticaret savaşının “tüm taraflara zarar verdiğini” kaydeden Knot, ekonomik şartlarda “hiçbir şey yapmamanın” tarifelere en iyi tepki olacağını belirtti. Knot, Avrupa ülkelerinin siyasi gerekçelerle karşılık vermelerini beklediğini sözlerine ekledi.
∗∗∗
MASADA ELİ GÜÇLENECEK
Birleşmiş Milletler (BM) Emtia Ticaret İstatistikleri Veritabanı’na (Comtrade) göre, ticaret her iki ekonominin GSYİH’sinin yüzde 70’ini oluşturduğundan, Trump’ın Kanada ve Meksika’ya uyguladığı tarifelerin bu iki ülkeyi sert şekilde etkilemesi bekleniyor. Comtrade’e göre, Kanada’nın yıllık 567 milyar dolarlık ihracatının yüzde 78’i, Meksika’nın ise yıllık 593 milyar dolarlık ihracatının yüzde 80’i ABD’ye gidiyor. Her yıl 3,17 trilyon dolarlık mal ve emtiayı ithal eden ABD ise bu miktarın sadece yüzde 14’ünü Kanada’dan ve yüzde 15’ini Meksika’dan temin ediyor. Bu dengesizliklerin, ABD’yle müzakerelerde komşuları üzerinde önemli bir pazarlık gücü sağlayabileceği belirtiliyor.
