Timothée Chalamet ve Hollywood’un dönüşen erkeklik imgesi

Gül Yaşartürk

Timothée Chalamet, 25 Ekim 2021 tarihli “gelecek neslin liderleri” başlıklı Time dergisinin kapak konusuydu. 1995 doğumlu oyuncu, 2018 yılında 90. Oscar ödüllerinde Call Me by Your Name ile en iyi erkek oyuncu dalında adaydı. Her ne kadar gay karakteri gay oyuncunun canlandırması gerektiğine dair eleştirilerin haklılık payı olsa da, hegemonik erkeklik imgesinin dönüşebilirliğini, kırılgan ve heterojen yapıya sahip olabileceğini gösteren ikona dönüştüğü için son tahlilde Chalamet önemli bir figür.

Tabii burada Hollywood yıldız sisteminin geleneğinden de dem vurmak gerekiyor biraz. Time söyleşisini gerçekleştiren Sam Lansky, erkek film yıldızlarının uzun zamandır eski bir erkeklik modeliyle tanımlandıklarını söylüyor. Tarzı sıklıkla androjen olarak nitelenen Chalamet ise ait olduğu kuşağın, kendisini ifade etme konusundaki hoşgörülü tutumunun da etkisiyle daha hassas ve daha duygusal, kısaca daha farklı bir tür erkeklik sergiliyor.¹ MGM (Metro-Goldwyn-Mayer) Sam Lansky’nin sözünü ettiği geleneksel erkeklik modeline örnek gösterilebilir. MGM yıldızların nasıl konuşacağını ve röportajlarda neler söylemeleri gerektiğini öğretildiği bir okula sahipti.² Cary Grant gibi yıldızların, katıldıkları etkinliklerde Chalamet’nin giydiği türden kıyafetleri giymesi, dans etmesi ya da Chalamet’nin Beautiful Boy ve Call Me by Your Name’de canlandırdığı türde “makbul” kabul edilmeyen rollerde yer alması asla kabul edilemezdi. Bu geleneğin kısmen hâlâ sürdüğünü söylemek mümkün. Brad Pitt’in Hollywood jön personasına aykırı bir karakteri canlandırdığı Fight Club bu bağlamda örnek verilebilir. Ya da yakın dönemden Sound of Metal filminde Ruben karakteri de böylesi bir roldür ancak Riz Ahmed Hollywood yıldızı değildir elbette.

Chalamet’nin ise hemen tüm filmografisi Hollywood erilliğini yapıbozuma uğratıyor. Call me by Your Name 2017, Beautiful Boy 2018, Little Women 2019, Dune 2021 ve Dont Look Up 2021 filmlerindeki kırılgan çocuksu personasının oluşmasında, Chalamet’nin oyunculuk hayatı dışındaki gerçek hayatında gerek görünüş (galalarda giydiği rengarenk takım elbiselerde olduğu gibi) gerekse söylemleri bağlamında benimsediği queer duruşun da katkısı yadsınamaz. Bu anlamda Tilda Swinton’u andırdığını söylemek mümkün. “Timothée düşünceli şiirsel bir ruh, onun güzel kırılganlığından her zaman etkilendim”³ yorumunu yapan Denis Villeneuve, Dune’un anlatısını Chalamet’nin personasına uygun biçimde değiştirmiş. David Lynch’in versiyonu ile Villeneuve versiyonunu karşılaştırdığımızda bu yorumu açık biçimde görmek mümkün olur. Lynch versiyonunda Paul etrafındaki diğer erkekler gibi resmi kıyafetleri ile dolaşan lider kahraman niteliklerine sahipken Villeneuve yorumunda çevresinde rol modeli olarak gördüğü Duncan, Gurney ve Thufir gibi karakterlere koşarak sarılan hatta kucağa çıkan erginlik öncesi çocuk konumuna yerleştirilmiş. Yine Lynch’in versiyonunda yer almayan öldürme eylemi, erginlik sınavı işlevini gerçekleştirmesi için eklenmiş muhtemelen. Villeneuve yorumunda Dune, başrol oyuncusunun personasını başarıyla kullanarak bu eski bilindik eril kahraman anlatısını dönüştürüyor. Hayatında yol gösterici konumunda olan babası ve eğitmenlerine güçlü bir sevgiyle bağlı olan Paul’ün büyüme öyküsünü izleriz. Paul, arkasından ağladığı eril figürlere ihtiyaç duymadan, babasının yerini almak zorunda kaldığı bir döneme geçiş yapmaktadır. Annesiyle çöle sığındıkları ve çadırda geçen sahnede kendisine yüklenen “seçilmiş lider” misyonu nedeniyle öfke duyar. Ağlayarak kendisinden ucube yaratıldığını söyler. Dolayısıyla liderliği ve erkek dünyasını onaylamaz. Daha önce insan öldürmemiş olan ancak tüm eski dünya anlatılarında olduğu gibi rüştünü ispat etmek için öldürmek zorunda kalan Paul, Dune’ın ilk bölümünün sonunda kaçmayı yani aristokrasiye ait rolünü sürdürmeyi değil Fremenler’den yani “ötekiler”den olmayı talep ediyor.

Chalamet’nin Dont Look Up’ta canlandırdığı Yule, özgüvenli ve entelektüel bir kadın olan Kate Dibiasky’nin yanında hatta çoğu zaman gerisinde durur ve bundan mutluluk duyar. Kate Dibiasky “makbul” kadın kodlarına aykırı davrandığı için önce medya ardından CIA tarafından devre dışı bırakılıp, sosyal medyada sıkça linç edilir, sevgilisi onu önce terk edip ardından ilişkileri hakkında kitap yazarak ilişkilerinin mahremini ifşa eder. Yule’un, isyankârlığı ve biat etmemesi nedeniyle “cadı” olarak niteleyebileceğimiz Kate Dibiasky’e hayranlık duyması ve âşık olması Chalamet’nin rollerinin tümüyle hayli uyumlu. Dont Look Up’ın sonunda tümüyle kan bağına dayanmayan alternatif bir aile oluşur. Büyük yemek masasının bir ucunda film boyunca Kate Dibiasky ile dayanışma gösteren ve sözleri pek dikkate alınmayan siyahi NASA Uzmanı Teddy Oglethorpe otururken, diğer ucunda ise Mindy’nin aldattığı eşi June oturur. Chalamet’nin canlandırdığı Yule, dünyaya kuyruklu yıldız çarptığı sırada son dualarını okumaktadır.

Don't Look Up Hollywood’un ve Amerikan kültürünün başat öğelerini kırarak yerine yenilerini önerir.

1 https://time.com/6103203/timothee-chalamet-profile/
2 https://deadline.com/2021/10/peter-bart-timothee-chalamet-movies-rules-1234852075/
3 https://time.com/6103203/timothee-chalamet-profile/