Tıp fakültelerine her geçen gün bir yenisi ekleniyor: Fakülteler çoğalıyor, nitelik azalıyor

Sibel BAHÇETEPE

AKP iktidarı döneminde tıp fakültelerinin sayısı 2 katından fazla arttı ve bu da tıp eğitimin niteliği konusunda tartışmaları beraberinde getirdi. Devlet ve vakıf, toplam 128 tıp fakültesi arasında akademik kadrosu oldukça yetersiz olan tıp fakültesi de var, hastanesi olmayan da. Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Asuman Doğan, “Her yere gecekondu tıp fakültesi açmak yerine, mevcut tıp fakülteleri bilimsel, nitelikli ve yeterli akademik kadro ile güçlendirilmeli” derken; Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten ise hekim sayısının artırılmasının yolunun her yere tıp fakültesi açmak olmadığını, bunun sorunu çözmeyeceğini söyledi.

Türkiye’de yaklaşık 171 bin hekim görev yapıyor. Ekonomik İşbirliği ve Geliştirme Örgütü (OECD) ülkeleri arasında 100 bin kişiye 356 doktor düşerken; bu rakam ülkemizde her 100 bin kişiye 205 doktor ve 105 uzman olarak karşımıza çıkıyor.

AKADEMİK KADRO YOK

Tıp fakültelerinin son durumuna ilişkin rapor hazırlayan Doç. Dr. Asuman Doğan, ülkede bir yılda 5 tıp fakültesi açıldığını, bu sayının 122’den 128’e çıktığını, bunların 91’inin devlet, 37’sinin vakıf üniversitesi olduğunu anlattı. AKP iktidarlığı döneminde 48 tıp fakültesi açıldığını, bu kadar fazla tıp fakültesine gerek olmadığını, bunun niteliği olumsuz yönde etkilediğini belirten Doğan, “AKP dönemine kadar 43 tıp fakültesi açılmışken, bu siyasi iktidar zamanında, 15 yılda 48 yeni tıp fakültesi daha açılmıştır. Bu sayı, yılda 3 tıp fakültesi açıldığı anlamına gelmektedir. Tıp fakültesi açmakta çok mahir olan AKP hükümeti, tıp fakültesi uygulama hastanesi açmakta aynı mahareti gösterememiştir. Bu hastanelerin tıbbi-teknik donanımı, bilgi-birikime sahip teknik çalışanı, sağlık çalışanları ve olmazsa olmaz öğretim elemanları/araştırma görevlilerini kapsayan akademik kadronun oluşturulması konusunda beceriksizlikleri ortadadır’’ diye konuştu.

Doç. Dr. Asuman Doğan

HASTA GÖRMEDEN MEZUN

Açılan tıp fakültelerinin birçoğunun hastanelerinin olmadığına dikkat çeken Doğan, yeni açılan pek çok tıp fakültesinin, başka tıp fakültelerinin hastanelerini ortak kullanmak zorunda kaldıklarını söyledi. Pek çok tıp fakültesinin kendi hastanesi olmadığını, başka tıp fakültelerinin hastanelerini ortak kullanmak zorunda kaldığını anlatan Doğan “Mevcut hükümet uygulama hastanesi sorununu, eğitim araştırma hastaneleri veya devlet hastanelerinin tabelalarını değiştirerek aşmaya çalışmaktadır. Sağlık Bakanlığı’na bağlı 61 eğitim araştırma hastanesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi ile 36 eğitim araştırma hastanesi de 33 devlet tıp fakültesiyle ortak kullanımdadır" değerlendirmesini yaptı.

Nitelikli bir tıp eğitimi için teknik donanım ve fiziki şartlardan daha önemlisinin yetişmiş, bilimsel nitelikleri olan yeterli sayıda akademik kadro olduğunu vurgulayan Doğan, şöyle devam etti:

“Görüyoruz ki; bu koşulların hiçbiri sağlanmadan bilimsel verilerden uzak, ihtiyacın dışında, etik kuralları da göz ardı ederek adrese teslim kadrolarla akademik kadro oluşturmaya, başka şehirlerden taşıma-görevlendirme gibi göz boyayıcı yöntemlerle tıp eğitimi hatta uzmanlık programı vermeye çalışmaktadırlar. Nitelikli, yeterli akademik kadro oluşturulmadan her yere tıp fakültesi açılması ile tıp eğitimi de uzmanlık eğitimi de yapılamaz. Kadavrayı bırakın, hasta bile görmeden mezun olan öğrenciler var. Bir yılda 3 tıp fakültesi açmak ne demek? Bu tıp fakültelerinin yeterliliği tekrar gözden geçirilmeli, her yere gecekondu tıp fakültesi açmak yerine, mevcut tıp fakülteleri bilimsel nitelikli ve yeterli akademik kadro ile güçlendirilmelidir. Bu kadar tıp fakültesine kesinlikle gerek yok. Bu kadar çok tıp fakültesi eğitimin niteliğini de bozar.”

‘YANLIŞ POLİTİKALAR’

TTB İkinci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten ise bu kadar tıp fakültesi olan başka bir ülkenin olmadığını belirterek “OECD ülkeleri arasında hekim sayımız biraz düşük gözükür, doğru. Ama bu kadar fazla tıp fakültesi olan ülke de yok" dedi. Ökten, Türkiye ile benzer nüfusu olan Almanya’da tıp fakültesi sayısının yaklaşık 40-50’lerde olduğunu kaydederek “Sorun tıp fakültesi açmakla çözülmüyor" değerlendirmesini yaptı. Ökten, özetle şunları söyledi:

“Soruna çok boyutlu bakmak gerek. Ülkede sağlık politikası çökmüş durumda, kışkırtılmış bir sağlık politikası var. Hekim sayısı bu kadar artmadı ama hasta ve hastalık sayısı çok arttı. Bu durumda hangi ülkede olursa olsun bu kadar hastaya doktorların yetişmesi mümkün değil. O yüzden aylar sonraya randevu veriliyor, o yüzden kamuda hekim arkadaşlarımız günde 100’den fazla hastaya bakıyor, üç beş dakikaya bir hasta muayene etmek zorunda kalıyor. Sorunun temelinde hekim sayısından ziyade sağlık politikalarının yanlışlığı var. Koruyucu sağlık hizmetlerine geçilmesi gerekiyor. Bu kadar fazla tıp fakültesi sadece eğitimin niteliksiz hale getirir. Eğitim niteliksiz hale gelince eğitim hastanelerinde de, uzman eğitimlerinde de niteliksizleştirir. Bu da bir süre sonra niteliksiz sağlık hizmetine dönüşecektir. Bundan sonraki durum daha ciddi olacaktır. İktidar her yere tıp fakültesi açmamalı. Var olan tıp fakültelerini birleştirerek hem insan gücünü daha iyi kullanmalı, hem de oradaki temel kaynakları birleştirerek daha iyi duruma getirebilir. Yoksa hocası olmayan tıp fakülteleri olur. 128 tıp fakültesinin birçoğu sadece tabela tıp fakültesi hastanesi, hocası yok. Hekim eksikliğinin çözümü bu kadar tıp fakültesi açmakla çözülemez. Türkiye’de kışkırtılmış sağlık politikaları sonucu hem polikliniklerde hem acillerde gereksiz hasta potansiyeli var, bunu önleyecek mekanizma olmalı. Hekim sayısını 2 katına bile çıkarsanız yarın yine benzer sorunlar yaşanır.’’

Doç. Dr. Ali İhsan Ökten

KILAVUZ HEKİMLERİ DOĞRULUYOR

ÖSYM’nin tercihler için yayımladığı kılavuz hekimleri doğruluyor. Kılavuza göre bazı tıp fakültelerinin kadrosunda akademisyen bulunmuyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi’ne bağlı 6 fakülte ile Yalova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin akademisyen sayısı sıfır. Bu fakültelerin listesi şöyle:

>> Trabzon Tıp Fakültesi
>> Kayseri Tıp Fakültesi
>> İzmir Tıp Fakültesi
>> Erzurum Tıp Fakültesi
>> Bursa Tıp Fakültesi
>> Adana Tıp Fakültesi
>> Yalova Üniversitesi Tıp Fakültesi