Toz bulutu altında yaşam kuruyor

Malatya Pütürge ilçesi maden ocakları ile adeta delik deşik durumda. Beyaz çimentonun da hammaddesi olan profilit yatağının tespit edildiği Taşmış’ta çok sayıda maden sahası olduğu ve yeni madenler için de çalışmaların yapıldığını belirten halk, çalışmaların akşam saatlerinde başladığını ve sabaha kadar sürdüğünü söyledi.

Halk ‘‘Burada profilit madeni kırma, eleme ve yıkama tesisine yönelik şirketin almak istediği ‘ÇED’ başvurusu mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edildi. Aynı bölge şimdi maden stok sahası olarak kullanılıyor. Yerleşim alanına 50 metrede olan, binlerce kayısı ve meyve ağacının ortasında yapılan çalışmalar sağlığımızı ciddi tehdit ediyor" dedi.

3-4 KÖY ETKİLENİYOR

Pütürge Çevre Platformu Sözcüsü Ramazan Derin, Taşmış Mahallesi’nde 30 yıldır maden çalışmaları olduğunu belirterek ‘‘Yıllardır köylülerin mücadelesi var, ancak sesimizi duyuramıyoruz. Birkaç yıldır örgütlenme başladı. 6 adet ocak için ÇED olumlu raporu verilmişti, hepsi için yürütmeyi durdurma aldık. Bir iki ocak mahkeme kararıyla kapatıldı. Taşmış’taki Altuntaş Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘kırma, eleme ve yıkama tesisi’ hakkında şirketin yaptığı çevresel etki değerlendirme (ÇED) başvurusu mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmişti. Şimdi aynı bölgede maden stok çalışması yapılıyor’’ dedi. Çalışmaların saat 19.00’dan sonra başlayıp sabaha kadar sürdüğünü söyleyen Derin ‘‘Toz ve gürültü köylüleri bıktırdı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne yaptığımız başvuruya verilen yanıtta evrakların eksik olduğu belirtilmiş fakat hangi ve neye ait olduğu evrakı belirtilmemiş. Bu ve özelikle gece çalışmalarının ana nedeni kaçak çalışma yapıldığı ihtimalini güçlendiriyor’’ iddiasında bulundu. Derin, özetle şunları söyledi:

‘‘Şirketler kurallara uymuyor. Taşmış Köyü’nün pek çok yerinde yeni yeni maden sahaları için tespitler yapılıyor. Profilit madeninin yanı sıra Büyükçay Barajı’nın olduğu yerde altın madeni sondajı başlatıldı. Pütürge çok kötü durumda. Şiro çayına 10 metre mesafede bu çalışmalar yapılıyor, Şiro çayı zehirleniyor. Bu çalışmalardan 3-4 köy etkileniyor. Madenin taşındığı yol tamamen toprak yol ve bu yol yerleşim alanlarının ortasından geçiyor. Yıllardır süren bu toz toprak ve gürültüden dolayı evlerini, arazilerini bırakıp başka yerlere göçtüler. CİMER’e, Çevre, Şehircilik ve iklim Değişikliği Bakanlığı ile Enerji Bakanlığı’na imzalı dilekçeler gönderdik. Hukuki mücadele başlatacağız.’’

SABRIMIZ KALMADI

Taşmış köyünden Bülent Küden, maden çalışmaları sebebiyle tarım ve hayvancılığın olumsuz etkilendiğini söyledi.

Gürültü ve tozdan şikâyetçi olduklarını anlatan Küden ‘‘Akarsular ve kaynak suları bu çalışmalardan olumsuz etkileniyor. Çalışmalar sırasında çıkan kimyasallar bizi zehirliyor. Kayısı başta olmak üzere sebze-meyve bahçelerimiz var. Bahçelerimizin üzeri tozla kaplı. Ses yüzünden sabaha kadar yatamıyoruz. Yetkili kurumlardan yardım bekliyoruz’’ dedi. 83 yaşındaki Mehmet Ali Sağlam da ‘‘Madenin tozu ve dumanı yüzünden nefes alamıyoruz. Bu madeni köyümüzün dibinde istemiyoruz. Sesten oturamıyoruz, herkes perişan durumda. Ne sebzemiz, ne kayısımız, ne üzümümüz kaldı, her şeyin üzerinde bir karış toz’’ diye konuştu.

Köy halkından Nusret Sağlam da özetle şunları söyledi: ‘‘Daha önce burada bir tesis kurulması düşünülüyordu. ÇED başvurusu mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle vatandaşların şikayeti üzerine iptal edildi, buna karşın yine burada aynı yerde yükleme ve boşaltma yapılıyor. 150-200 kişinin ikamet ettiği bir mahalle burası. Madenin hemen dibinde kayısı ağaçları, sebze meyve bahçeleri var. Şiro çayı buranın tek mesire yeri ve insanlar pikniğe, dinlenmeye geliyordu. Toz ve dumandan dolayı terk edilmiş durumda. Artık temiz elbise bile giyemiyoruz, yıkanıp asılıyor yıkandığından daha kötü durumda kuruyor. 80 yaşında hasta annem var, uyuyamıyor, hiçbir kurum hiçbir şekilde müdahale etmiyor. Mahalleli şikâyetçi ama ne yazık ki kurumlar üstüne düşmüyor. Para uğruna bizi burada zehirliyorlar. Tozdan dumandan üretim yapamıyoruz, çalışmalar yapılıyorsa durdurulmalı.’’

∗∗∗

MADEN ÜRETİRKEN SU KAYNAKLARI KAYBOLACAK

Samsun’un Kavak ilçesinin Köseli ve Karapınar köyleri sınırları içerisinde çimento fabrikası için kurulan taş ocaklarının çalışmalarına ara vermeksizin devam etmesi, bölge sakinleriyle köyleri ziyarete gelenlerin tepkisini çekti. Kavak Sanayici İş İnsanları Yöneticileri ve Akademisyenleri Derneği (KAVSİYAD) Başkanı Serdar Yerişkin, köydeki taş ocağı çalışmalarının yapıldığı yerde yaptığı açıklamada "Üstteki maden üretilirken, alttaki su kaynakları kaybolacak. Bu doğa niye katlediliyor?​Hayat susuz olmayacaksa, bu suyun üzerine bu çalışma niye yapılıyor? Bu doğa niye katlediliyor?​” diye sordu.