Trump azledilir mi?
“İddiayı kazanacaksın” demeye başladı bile arkadaşlarım. Doğrusu ben de bir an öyle sanmadım değil. Çünkü göreve geldiği ilk günden beri Donald Trump’ın görev süresini tamamlayamayacağına ilişkin bir öngörüm vardı. Bunu birçok kez dile getirmiştim.
Bu elbette bir falcılık değil, son günlerdeki gelişmeler, 150 ABD’li psikiyatrın “zihinsel sorunları” var diye hakkında koca bir kitap yazdığı Trump’ın aleyhine olmaya başladı iyice. Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden psikoterapist Dr. John Gartner,“Donald Trump’ın tehlikeli akıl hastalığı konusunda kamuoyunu uyarmak gibi etik bir sorumluluğumuz var” demişti geçen yıl anımsarsanız.
hâlâ öngörümün gerçekleşeceğini, Trump’ın dönemini tamamlayamayacağını düşünüyorum ama yine de temkinli olmakta yarar var, çünkü kimi çevrelere göre ABD ekonomisi Trump döneminde daha önce olmadığı kadar iyi durumda. İş çevreleri bundan memnunsa kimse onu yerinden oynatamaz. Şimdilerde Donald Trump’ın Rusya’yla girdiği iddia edilen ilişkilerinden ötürü ettiği yemine ters düştüğü, dolayısıyla azledilebileceği konuşuluyor.
Geleneklerin yönettiği bir ülke olarak ABD’de Başkan’ın yeminine ters düşmesi, ne tür başarısı olursa olsun görevden alınmasına yol açabilir mi? Trump son gelişmeler ışığında bakıldığında gerçekten de ettiği yemine uygun davranmayan bir Başkan olarak görülüyor. Yemine ters düşen tutumu malum, Rusya’dan seçim kampanyası sırasında yardım aldığını önce reddetmek sonra da kabul etmiş sayılacak sözler söylemek. İddiaların başından beri Trump’un meşruluğu sorgulanıyor bilindiği gibi.
Eski CIA Direktörü John Brennan, Trump’ın yükselen bir performansı varsa bunun “ihanet sayılacak” denli önemli olan suçlar ya da kabahatlerle var olduğunu söyleyip durdu başından beri.
ABD Başkanlık yemini ABD Anayasası’na göre şöyle: “Amerika Birleşik Devletleri başkanlığını sadakatle yürüteceğime, Amerika Birleşik Devletleri Anayasasını koruyacağıma ve savunacağıma yemin ederim.”
Bunun Başkan’a ülkeyi iç/dış tehditlerden korumak için kişisel bir görev yüklediği ortada. Bunun tersi bir durum sergilemesi halinde yeminine ters düşmesi, dolayısıyla görevden alınması mümkün mü peki? Mümkünse de şart değil. Yeminini tutmaması halinde ne tutuklanması ne de görevden alınması o kadar kolay olmayabilir. Çünkü işin içinde Kongre var. Ayrıca bir dizi yasal sürecin izlenmesi gerekecek.
ABD Anayasası’nda Yabancı Emtialar Maddesi var. Bu madde Devlet Başkanı’nın Kongre’nin izni olmadan yabancı bir devlet başkanından hediye almasını yasaklıyor. Hepsi bu. Trump en fazla bu yasayı ihlalden sorumlu tutulabilir ki bu da görevden alınmaya kadar gitmez.
“Yüksek suçlar ve kabahatler” tanımı siyasi bir içeriğe sahip. Kongre’nin bu konuda ne düşüneceği önemlidir, Dolayısıyla mahkeme söz konusu olamaz bu durumda. Görevden alma mahkemenin görevi değil. Anayasaya göre, sadece Kongre görevden alma yetkisine sahiptir.
Bu açıdan bakıldığında Trump’ın yeminini ihlal edip etmediği, kimi tutumlarının görevden alınma gerekçesi sayılıp sayılmayacağı konusu Kongre’deki halk temsilcilerinin siyasi kararıyla sonlandırılabilecek bir durum..
ABD Anayasası, “vatana ihanet, düşmanla ilişki kurmak, ona yardım ve yataklık etmekten ibarettir” diyor. Trump için iş henüz bu noktaya gelmiş değil. Bu adama böyle bir suçlama yapmak için çok ama çok yüksek bir yasal barajın aşılması gerekecek.
İddiam sürüyor. Muhtemelen kazanacağım da. Ancak sanki son noktaya gelmiş gibi düşünüp Trump’a gidici gözüyle bakamıyorum henüz.
İddiayı kazanmam için henüz erken.