Trump'ın hedefindeydi: Sosyalist Zohran Mamdani, New York seçimini nasıl kazandı, kampanyasında neler öne çıktı?

ABD'de, New York'ta dün (4 Kasım 2025) yapılan belediye seçimlerini Demokrat Parti'nin kendini demokratik sosyalist olarak tanımlayan adayı Zohran Mamdani kazandı.

Seçim kampanyası boyunca kamucu talepleri dile getiren, genç ve yoksul seçmenlerin ilgisini çeken Mamdani, Filistin'i açıkça destekleyen tutumuyla da dikkat çekti.

Kamucu talepleri ve Filistin konusundaki tutumu ile ABD Başkanı Donald Trump'ın ve İsrail yanlısı toplulukların tepkisini çeken Mamdani, Amerikan Demokratik Sosyalistleri üyesi ve kendini "demokratik sosyalist" olarak tanımlıyor.

UGANDALI, MÜSLÜMAN, "DEMOKRATİK SOSYALİST"

Mamdani ABD'nin ekonomik ve nüfus itibariyle en büyük kenti olan New York'un ilk müslüman ve sosyalist belediye başkanı oldu.

Zohran Kwame Mamdani, 1991 yılında Uganda’nın başkenti Kampala’da doğdu. Ünlü yönetmen Mira Nair ile Columbia Üniversitesi profesörü Mahmood Mamdani’nin oğlu olarak dünyaya geldi.

Ailesiyle 7 yaşındayken New York’a taşındı ve Bronx High School of Science’ta okudu. 2014’te Maine’deki Bowdoin College’dan  mezun oldu. 2018’de Amerika vatandaşı oldu.

Seçimden önce konut hacizlerini önleyen bir danışman olarak çalıştı ve ayrıca bir dönem rap şarkıcılığı yaptı. Mesleği boyunca New York’un çeşitli toplumsal hareketlerinde aktif görev aldı.

BELEDİYE BAŞKANLIĞINA GİDEN SÜREÇ

Mamdani, siyasete atılmadan önce yerelde hak savunuculuğu yaptı. Kasım 2020’de Queens - Astoria bölgesinden New York Eyalet Meclisi’ne seçildi ve meclisteki ilk Ugandalı temsilci oldu. 2024 sonbaharında New York belediye başkanlığına adaylığını açıkladı. Demok­ratik Parti ön seçimine “az bilinen” bir yasama üyesi olarak girip Andrew Cuomo gibi tanınmış rakiplerini geride bırakması büyük şaşkınlık yarattı.

4 Kasım 2025’teki genel seçimde ise Demokratların ön seçimini kaybeden ve yaşlı ve heyecan vermekten uzak olarak nitelendirilen eski New York Valisi Andrew Cuomo ve Cumhuriyetçi Curtis Sliwa’yı geçerek kazanmayı başardı. Associated Press tarafından açıklanan seçim sonuçlarına göre Mamdani kazanan ilan edildi.

Mamdani artık ABD'nin hem ekonomik hem de nüfus açısından en büyük kentinin belediye başkanı.

MAMDANİ DİĞERLERİNDEN NEDEN FARKLI?

Mamdani’yi öne çıkaran en belirgin unsur Demokratik Sosyalist kimliği.

Kendisini resmen “demokratik sosyalist” olarak tanımlayan Mamdani, diğer adaylardan çok daha genç ve kent tarihinin ilk Müslüman belediye başkanı olma özelliğini taşıyor. Sosyal medya ve gençlerle kurduğu güçlü bağları sayesinde klasik siyasetçilerden ayrıştı. Örneğin kendi hazırladığı neşeli videolar (meşhur “halalflation” gibi terimlerle) viral oldu ve binlerce genci harekete geçirdi.

Kampanyasını milyarder destekçiler yerine yüz binlerce gönüllüyle kapı kapı dolaşarak yürüttü. Bu sayede, çıkar skandallarıyla gündemde olan eski Vali Cuomo gibi geleneksel siyasilerden belirgin şekilde farklı bir imaj çizdi. Mamdani’nin kampanyasında Bernie Sanders gibi demokrat sosyalist kimliğiyle bilinen ulusal figürlerin desteği de dikkat çekti. Sanders, Mamdani’nin Temmuz 2024’teki adaylık seçiminden sonra başarısına ilişkin Trump karşıtı olmanın yeterli olmadığını söyledi ve “olumlu bir vizyon ve işlerin neden bu şekilde olduğuna dair bir analiz ortaya koymamız gerektiğini” gösteriyor dedi.

FİLİSTİN'İ SAVUNDU, KAMUCU TALEPLER SUNDU

Uzun süredir Filistin halkının haklarını savunan Mamdani, seçim kampanyası boyunca da bu çizgisini sürdürdü.

New York siyasetinde güçlü bir lobi olarak etkili olan İsrail’e yönelik eleştirilerini açıkça dile getirdi. Gazze’deki saldırıları “soykırım” olarak niteleyen Mamdani, İsrail’in “Yahudi devleti” kimliğinden çıkarak herkesin eşit haklara sahip olduğu bir devlet yapısına evrilmesi gerektiğini savundu.

Bu çıkışı, rakibi Andrew Cuomo tarafından “antisemitizmi körüklemekle” suçlanmasına neden olurken, Yahudi toplumundaki bazı liderlerden de sert eleştiriler aldı.

Mamdani'nin kampanyası her şeyden çok, yaşam maliyetlerini düşürmeye odaklanan bir dizi somut vaatle şekillendi.

Kira kontrolündeki konutlarda artışları dondurmayı, şehir içi otobüs ulaşımını ücretsiz hale getirmeyi ve 6 haftalıktan 5 yaşına kadar olan tüm çocuklara ücretsiz bakım hizmeti sunmayı önerdi.

Gıda fiyatlarını düşürmek amacıyla belediyeye bağlı süpermarketler açmayı ve 2030’a kadar asgari ücreti saatte 30 dolara çıkarmayı da hedefledi.

Bu politikaların finansmanında ise zenginlerden daha yüksek vergi alınması planlandı. Bu vaatler, özellikle dar gelirli kesimlerden ve genç seçmenlerden yoğun destek gördü.

NEW YORK'TA BİR KOMÜNİST

Mamdani seçim boyunca kimliğini açıkça ortaya koydu. Kendini savunduğu her ortamda “Ben genç, Müslüman ve demokratik sosyalist biriyim ve bunun için özür dilemem” diye vurguladı.

Bu duruş, Cumhuriyetçi çevrelerden ve özellikle eski Başkan Donald Trump gibi figürlerden sert eleştiriler almasına sebep oldu.

Trump, Mamdani'nin seçimi kazanması halinde New York’a federal fonları keseceğini ve Mamdani’yi hedef alacağını açıkça belirtti. Seçim kurulunun Mamdani'nin 1 Temmuz 2024’deki adaylık zaferini onaylamasının ardından Trump, Mamdani'nin seçimi kazanması ve göçmenlerin tutuklanmasını engellemeye çalışması halinde nasıl bir yol izleyeceği şöyle cevap verdi:

"O zaman onu tutuklamamız gerekecek. Bakın, bu ülkede bir komüniste ihtiyacımız yok. Ama eğer varsa, onu millet adına çok dikkatli bir şekilde izleyeceğim."

Buna rağmen New York halkının geniş bir bölümü Mamdani’nin vaatlerine sıcak baktı. Seçim günü rekor sayıda genç ve daha önce oy kullanmayan seçmen sandığa gitti, bu da kampanyasının geniş bir kitleyi harekete geçirdiğini gösterdi. Seçmenlerin özellikle yaşam pahalılığına çare arayan bu politika önerilerine ilgisi büyük oldu.

Demokratik Sosyalistler Birliği (Democratic Socialist of America - DSA) yöneticileri de yaptığı açıklamada, Mamdani’nin sandıktan zaferle çıkmasının “ABD solunun son yüzyıldaki en büyük başarılarından biri” olduğunu vurguladı.

Bu yorumlara göre Mamdani örneği, sol siyasetin “halkın maddi taleplerine odaklanarak” geniş kitleleri kazanabileceğinin kanıtı olarak gösteriliyor.

ZAFERDEN ÇIKARILACAK DERSLER

Mamdani’nin zaferi, dünya çapında sol hareketler için önemli mesajlar içeriyor.

Amerikan Demokrat Sosyalistleri yöneticileri, Mamdani’nin kampanyasının “halkın temel ihtiyaçlarına hitap eden somut bir sınıf mücadelesi” üzerinden geniş bir koalisyon oluşturduğunu ve bu yaklaşımın Amerika’da ve dünyada benzer projelere ilham vereceğini belirtiyor.

DSA eşbaşkanlarından Gustavo Gordillo Kasım ayında Jacobin’e verdiği bir röportajda seçimlerdeki başarının nedenlerine ilişkin şunları söylüyor:

“Bunların başında, seçmen kitlesini genişleten, hiç oy kullanmamış kişileri de aday gösteren ve siyasi katılımı kimsenin artık mümkün olduğunu düşünmediği bir şekilde artıran bir işçi sınıfı koalisyonu kurmak geliyordu. Bernie'nin en büyük hedefi buydu. İki başkanlık kampanyası boyunca sürdürdüğü değişim teorisi, oy kullanmayanları oy kullanmaya teşvik ederek siyasi düzeni alt edebileceğini gösteriyordu. Ana akım siyaset tarafından temsil edilmediğini hisseden birçok insanı harekete geçirmenin anahtarının işçi sınıfına özgü bir ekonomik gündem olduğunu ve siyasi ve ekonomik sistemi kökten değiştirecek bir çoğunluk oluşturabileceğimizi gerçekten gösterdik.”

Eş başkanlardan Grace Mausser de benzer bir yanıt veriyor:

“Bu, Demokratların yerleşik siyasi sınıfı için büyük bir ders. Trump 2024'te kazandıktan sonra, Demokratların uygun fiyatlılığa, yaşam maliyetine ve işçi sınıfından Amerikalıları etkileyen maddi konulara daha fazla odaklanmaları gerektiği konusunda çok fazla tartışma yaşandı. Ve sonra Zohran hariç kimse bunu yapmadı.”

KAPİTALİZMİN KALBİNDE

Kapitalizmin kalbinde denilebilecek ortamda, Amerika’nın en büyük kentini yönetecek bir sosyalistin atacağı adımlar, yalnız New York değil, dünya kamuoyu ve sol açısından da yakından izleniyor.