TTB'den çağrı: Aşıda patent kaldırılmalı

Türk Tabipleri Birliği, aşılar üzerindeki patent haklarının kaldırılmasına yönelik çağrıda bulunarak, "Pandemide yaşanan büyük insani krizin ancak aşılar üzerindeki patent haklarının kaldırılmasıyla ve üretim olanaklarının artırılması ile mümkün olacağını" vurguladı.

Son aylarda aşıda patentin kaldırılmasına ilişkin çağrılar yapılırken, TTB konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.

Yeni tip koronavirüs (Covid-19) pandemisinin sona ermesi için geliştirilen aşıların tüm dünyada yaygın olarak uygulanmasının çok kritik bir önem taşıdığını belirten TTB, aşılamanın geciktiği her dakikanın küresel olarak hastalığın yayılmaya devam ettiğini ve yaşam kayıplarına yol açtığını vurguladı.

"Durumun ciddiyetini dikkate alan kamu kurumları ellerindeki bilgi birikimini ve tüm kaynakları küresel bir felaketle karşı karşıya olunması nedeniyle şirketlerle paylaştılar, devletler şirketlere 'hızlı çözüm finansmanı' adı altında milyarlarca dolarlık kamu fonu aktardılar. Bunun sonucunda hızla birçok aşı geliştirildi" denilen açıklamada, yeterli doz aşı üretimi ve küresel erişim için çaba harcanması gerektiğini kaydedildi.

"Ancak bu aşamada aşılara erişimin önünde büyük bir engel olarak karşımıza patent hakları çıkarıldı" ifadelerine yer verilen açıklama, şöyle devam etti:

"Oysa, küresel olarak çok yaygın bir biçimde görülmesi ve giderek artan bir biçimde ölümlere neden olması; Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) Doha Deklarasyonu'nda tanımlanan TRIPS Anlaşması'nın esnetilmesi ve patent korumasının askıya alınmasının koşullarının oluştuğunu göstermektedir. Nitekim ABD ve AB benzer yönde açıklamalarda bulunarak patentin kaldırılmasını destekleyeceklerini belirtmiş, Dünya Sağlık Örgütü de bu tutumu alkışlamıştır. Hâl böyle iken DTÖ ekim ayından beri bu konuyu müzakere etmesine rağmen hâlâ bir karar vermemiştir."

Patent korumasının esnetilmesinin, “İlaç Patent Havuzu” oluşturulabilmesi ve bu yolla aşıya eşitlikçi bir biçimde erişilebilmeyi sağlayacağı vurgulanan açıklamada, gecikilen her dakikanın göz yumulan ölümler anlamına geldiği ifade edildi.

TTB, açıklamasında şunları söyledi:

>> "Kamu kaynakları, bilim insanları ve toplumun katılımıyla geliştirilen aşı ve ilaçların şirketlerce patentlenmesinin adil olmadığı,

>> Aşı ve ilaçlar üzerindeki fikri mülkiyet haklarının erişim üzerinde büyük bir engel oluşturduğu,

>> Pandemide yaşanan büyük insani krizin ancak aşılar üzerindeki patent haklarının kaldırılmasıyla ve üretim olanaklarının artırılması ile mümkün olacağı, noktalarında toplumun ve politika belirleyenlerin dikkatini çeker. TTB ayrıca, Dünya Tabipler Birliği’ne ve ülke tabip örgütlerine, patent haklarının kaldırılması için yetki ve etki sahibi ulusal ve uluslararası kurumlar nezdinde girişimde bulunmaları yönünde çağrıda bulunur."