Tüberküloz hastası malulen emekli olabilir mi?

Soru: Ben 1970 doğumluyum. 1987 SSK girişim var. 1993 yılında tüberküloz geçirdim. Hastalığım yüzünden mesleğim ağır olduğundan sürekli çalışamıyorum, yorulup ayrılıyorum. 1500 gün sigortam var, emekliliği hak ediyor muyum acaba?

Cevap: Öncelikle Malulen emekliliğe başvuru için gerekli olan bazı şartlar var buna göre: En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekiyor.

Ancak sadece prim ödeme gün şartlarını yerine getirmiş olmak yetmiyor. Meslekte kazanma gücünün 2/3 (yüzde 60) oranında kaybedilmiş olması gerekiyor. Bu da Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılacak başvuru sonrasında kurumun sizi sevk edeceği hastaneden alınacak raporun SGK sağlık kurulunca değerlendirmesi sonucunda kesinlik kazanıyor. Dolayısı ile siz henüz prim ödeme gün sayınızı tamamlamamış durumdasınız. Tamamladığınızda kurula başvurarak diğer prosedürü de tamamlamanız gerekiyor.

FARKLI ŞİRKETTE ÇALIŞIYOR GİBİ GÖZÜKEN İŞÇİ TAZMİNATINI NASIL ALIR?

Soru: 1984 doğumluyum. 2001’de sigorta girişim yapıldı. Şu an 3100 günüm var. 9 senedir aynı işyerinde çalışıyorum. İşyerim işe yeni girenleri bir yöneticimizin ismine farklı bir şirket ismiyle işe alıyorlar. Ben bundan çok tedirgin oluyorum beni tazminat ödemeden işten çıkarırlar mı ya da ben kıdem tazminatlı çıkışımı nasıl hak ederim teşekkürler.

Cevap: Anlattığınız pek normal bir durum olmamakla birlikte şayet size mevcut işyerinizde bir çıkış, giriş işlemi yapılmadı ise şu an için endişe etmenizi gerektirecek bir durum yok gibi görünüyor. Bunu E-Devlet uygulamasına girip sigorta dökümlerinizden kontrol edebilirsiniz. Başta da belirttiğim gibi şayet size bir şirket değişikliği, çıktı, girdi gibi sizin bilginiz dışında bazı işlemler yapılmış ise bunları gerekçe göstererek haklı nedenle iş sözleşmenizi sona erdirip işten ayrılmanız söz konusu olabilirdi. Ancak bunlar söz konusu değil ise mevcut durumda kıdem tazminatı alarak işyerinizden ayrılmanızı gerektirecek bir durum söz konusu değil.

ÜCRET KAYBINA KARŞI İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Soru: Sigorta primimiz, aldığımız maaş üzerinden yatıyor. Pandemi nedeniyle ücretsiz izindeydik. Son açılma sonrasında işverenimiz bizden imza alarak primlerin asgari ücretin brütünden yatıracağını söyledi. Bu yapılan sizce yasal mıdır?

Cevap: İşçinin ücretinin korunması ilkeleri çerçevesinde işveren tek taraflı bir kararla işçinin ücretinden indirim yapamaz. Şayet tek taraflı olarak böyle bir değişikliği uygularsa işçinin buna itiraz etme ve aradaki ücret farkını talep etme hakkı vardır. Ayrıca işverenin bu konuda ısrarcı davranması koşulunda işçi iş sözleşmesini haklı nedenle derhal sona erdirip kıdem tazminatını talep edebilir. Bu arada işçi ile işveren arasında bir mutabakat söz konusu ise yani işveren işçinin ücretinden indirim teklif etmiş, işçi de bu teklifi kabul etmişse bu koşulda indirim söz konusu olabilir. Sizin olayınızda işverenin sizden imza alması da muhtemelen itirazınıza karşı aranızda mutabakat olduğunu iddia edecek olmasındandır. Sonuç itibarı ile siz ücretinizden yapılacak indirime itiraz edip işverenin bu onayı baskı altında aldığını kanıtlamanız koşuluyla iş sözleşmenizi haklı nedenle sona erdirebilirsiniz.