TÜİK verilerine revizyon cevabı

OZAN GÜNDOĞDU

26 Şubat 2019’da CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) hakkında bir soru önergesi verdi.

Önergede 15 yaş üzerindeki nüfus artış hızının 2017 başında olağan dışı biçimde arttığı ve 2017 bittiğinde de aynı olağan dışı biçimde azaldığı vurgulandı. Soru önergesine aylar sonra cevap verildi. Berat Albayrak, Öztrak'ın sorusuna verdiği cevapta şunları söyledi: Revizyon politikası gereği nüfus projeksiyonları, hanehalkı araştırmaları için Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçları temel alınarak yenilenmiş olup 2017 yılından itibaren bütün hane halkı araştırmalarında kullanılmaya başlanmıştır. Söz konusu durum 17 nisan 2017 tarihinde işgücü araştırması haber bülteni ile kamuoyuna duyurulmuştur.

NE OLMUŞTU?

2016 yılının her ayında 15 yaş üzerindeki nüfus bir önceki aya göre ortalama 70 bin kişi kadar artıyor. Türkiye’nin demografik yapısı içinde bu durum olağan karşılanıyor. Ancak öte yandan 2017 ocak ayına gelindiğinde normal artış hızı bir anda 5’e katlanıyor ve olağandışı biçimde 15 yaş üzeri nüfus normalin 300 bin kişi kadar üstünde artıyor.

TÜİK verilerinde 2017 ocak ayında gözlenen bu artışa karşılık akıllara gelen ilk soru ocak ayında 15 yaşını dolduran kişi sayısında bir artış yaşandığı olsa da 15-19 yaş arası nüfusta olağan üstü bir hareketlilik de görülmüyor. 15 yaş üzeri nüfus 2016 aralıktan 2017 ocağa geçilirken 347 binlik bir artış gösterse de 15 ile 19 yaş arasındaki nüfus aynı dönemde olağan biçimde 14 bin kişi artıyor. Bu olağan üstü değişiklik akıllara fazladan ortaya çıkan 300 bin kişinin nereden çıktığını getiriyor. Önergeye verilen cevapta değişikliğin revizyondan kaynaklandığı ifade edildi.

15 ile 19 yaş arası nüfus şu şekilde;
Kasım 2016 6 milyon 302 bin
Aralık 2016 6 milyon 325 bin
Ocak 2017 6 milyon 339 bin
Şubat 2017 6 milyon 344 bin

2017 Ocak ayında ortaya çıkan olağandışı artış akıllara bir başka ihtimali de getirmişti. O da 2017 ocak ayında, daha önce kayıt altında olmayan sığınmacıların kayıt altına alındığı yönünde. Ancak bu ihtimal de TÜİK’in veriyi yayımlarken izlediği metodu anlayınca boşa düşüyor. Mevcut olağan dışı veriler kayıt altına alınan kişiler değil. TÜİK’in verileri 44 bin hane halkına anketler yoluyla hazırlanıyor. Bu örneklemden yola çıkarak Türkiye geneli hakkında kuvvetli bir tahmin yürütüyor. Başka bir deyişle TÜİK in verileri hali hazırda kayıtlı nüfusu göstermediği için, bir kısım sığınmacının kayıt altına alınması verileri etkilemiyor.

Özellikle 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin hemen ertesinde OHAL koşullarının ağır olduğu dönemde böyle bir olağan dışılık komplo teorilerini de beraberinde getirmişti. Bu komplo teorilerinden ilk akla gelen 15 yaş üzeri nüfusun olağan dışı şekilde artırılarak işsiz sayısı üzerinde manipülasyon yapılmış olması. Diğer bir komplo teorisi ise 16 Nisan referandumunda sıkça gündeme gelen hayalet seçmen dedikoduları olmuştu.