Tüketici güveninde kötüleşen tablo

HAVVA GÜMÜŞKAYA

Artan hayat pahalılığı ve ekonomik kriz hane halklarının gelecek beklentilerinin her geçen gün daha karamsarlaşmasına neden oluyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temmuz ayına ilişkin tüketici güven endeksi verilerini yayımladı. Buna göre tüketici güven endeksi temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 2,7 oranında azaldı, haziran ayında 81,7 olan endeks, temmuz ayında 79,5 oldu.

TÜİK, tüketici güven endeksi hesaplamasında standartlaştırılmış soruları 4 bin 884 haneye soruyor. TÜİK bu hanelerde yaşı 16 ve üzeri olanlara hanenin tasarruf etme ihtimali nedir, işsizlik beklentiniz nedir, dayanıklı tüketim malı satın almak istiyor musunuz gibi sorular yöneltiyor. Endeks, 0 ile 200 aralığında değer alabiliyor. Tüketici güven endeksinin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor.

GELECEK BEKLENTİSİ KÖTÜLEŞİYOR

Geçen 12 aylık dönem ve gelecek 12 aylık dönem karşılaştırması yapan hane halkı beklentisi kötüleşiyor. TÜİK verilerine göre geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi haziran ayında 61,0’iken, temmuz ayında yüzde 5,1 oranında azalarak 57,9 oldu. Bu rakam yılbaşından bu yanan hesaplanan en düşük seviyeyi gösteriyor. Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi de haziran ayında 82,9 iken, temmuz ayında yüzde 3,8 oranında azalarak 79,8 oldu.

Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi ise haziran ayında 86,0 iken, temmuz ayında yüzde 3,3 oranında azalarak 83,2 oldu.

İŞSİZLİK BEKLENTİSİ ARTTI

İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısında azalma beklendiğini, endeksin azalması ise işsiz sayısında artış beklendiğini gösteriyor. Temmuzda gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi bir önceki aya göre yüzde 6,6 azalarak 71,4’ten 66,7’ye geriledi.

Artan hayat pahalılığı nedeniyle alım gücü zorunlu ihtiyaçlarına ancak yeten hane halkı gelirinin tümünü tüketmek zorunda kalıyor. Geçen 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşüncesi de geçen aya göre yüzde 5,8 düştü. Haziran ayında 200 üzerinden 33,1 olan beklenti endeksi temmuzda 31,2 oldu. Öte yandan tüketici fiyatlarındaki iyileşme beklentisi de giderek kötüleşiyor. Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti haziran ayına göre yüzde 4,6 geriledi. Haziranda 200 üzerinden 65,7 olan beklenti temmuzda 62,7’ye düştü. Tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin beklenti endeksinin artması tüketici fiyatlarında düşüş beklentisini, azalması ise tüketici fiyatlarında artış beklentisini gösteriyor.