Tümamiral Yaycı’nın istifasında olası senaryolar: Siyasete ‘yeni dizayn’ gelebilir

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanı Tümamiral Cihat Yaycı’nın bir gece yarısı görevden alınmasının ardından istifası, siyaset gündemine oturdu. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından cumartesi günü yayımlanan karar ile Genelkurmay Başkanlığı emrine atanan Tümamiral Yaycı’nın Milli Savunma Bakanlığı’na (MSB) sunduğu istifa dilekçesinde “Fetövari kumpasları çağrıştırırcasına gerekçelerle emre alınmanın yanı sıra, apar topar ayrılışımın yapılmasının emredilmesi onurumu ziyadesi ile örselemiştir” ifadelerini kullandı. MSB istifayı jet hızıyla kabul ederken, Yaycı’nın istifası üzerine pek çok senaryo da öne sürüldü.

Mavi Vatan politikası üzerinden Libya ile yapılan deniz yetki alanlarının genişletilmesine ilişkin anlaşmanın mimarı olarak gösterilen, FETÖ ile mücadelede kritik isimlerden biri olarak öne çıkan Tümamiral Yaycı’nın istifası üzerine olası senaryoları siyaset bilimci Fatih Yaşlı ile konuştuk. “İktidar yeni bir Ergenekon süreci yaratmak ve yeni bir tasfiye operasyonuna girişerek siyaseti dizayn etmek istiyor olabilir” diyen Yaşlı, Yaycı’yı istifaya götüren süreç üzerine muhtemel üç başlığın öne çıktığını da belirtti.

Cihat Yaycı’nın Mavi Vatan kavramının yaratıcısı olduğunu hatırlatan Yaşlı, “Bu kavrama göre uluslararası deniz hukukuna göre Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de hakları olduğu iddia edildi, Libya’da Sarraj hükümeti ile de bir anlaşma gerçekleşti. Bu tez, ulusalcı cenah ile AKP cenahının uzlaştığı, bu iki kesimi bir araya getiren ortak noktalardan biri oldu. Bunu da ‘emperyalizme karşı duruş, ulusal çıkarların korunması’ vs. söylemleriyle sahiplendiler” diye konuştu.

Yaycı’nın ulusalcı cenahın çok önem atfettiği, gelecekte çok daha üst rütbelerde görmeyi bekledikleri bir isimken, istifa süreci ve istifasının hemen kabul edilmesinin ulusalcı cenah için büyük hayal kırıklığı yarattığını vurgulayan Yaşlı, istifaya giden sürecin olası nedenlerini şöyle sıraladı:

GERİ ÇEKİLEN ÜÇÜNCÜ KOMUTAN

“Birincisi Cihat Yaycı’nın Hulusi Akar ile kişisel bir husumetinin olduğu yönünde. Hulusi Akar’ın, ordu içindeki kontrolü tamamen elinde tutmak ve öne çıkan isimleri elemek istemesi olabilir. Daha önce de mesela 1 Ağustos 2019’da Zekai Aksakallı, Metin Temel gibi öne çıkan komutanların Yüksek Askeri Şûra öncesi pasif göreve çekildiğini gördük. Yani burada yine Akar’ın ordunun mutlak kontrolünü sağlama çabası söz konusu olabilir.

ABD’YE YAKINLAŞMA OLABİLİR

İkincisi, Türkiye ile Batı arasında gerilime neden olan gelişmelerle ilgili nedenler sıralanabilir. Türkiye, Rusya’dan satın aldığı S-400 Hava Savunma Sistemleri’ni hâlâ aktive etmedi, bunu da pandemi nedeniyle aktive edilmediği şeklinde açıkladı. Şimdi buradan mesela Libya’da artan gerilimle birlikte bir uzlaşı aranıyorsa, ekonomide yaşanan çöküşle birlikte ABD’ye ‘biz hâlâ NATO çizgisindeyiz’ mesajı verilmek de isteniyor olabilir. Yani bu senaryoya göre ABD ile ilişkileri düzeltme adımı olarak da okunabilir. Libya meselesine bakarsak oradan son dönem gelen haberlere göre ABD ile Türkiye arasında anlaşma sağlandığı, Libya’da ABD siyasetine yakınlaşma hamlesi de olabilir.

KİTLEYİ KONSOLİDE ETME FIRSATI

Üçüncüsü, AKP cenahında bir süredir devam eden darbe yapacaklar yaygarası koparılıyor. Geçen gün Fatih Tezcan 30 Ağustos’a kadar bekleyin gibi bir açıklama yaptı. Troller üzerinden ‘bakın YAŞ öncesi darbe yapacaklardı, biz oradan bir kelle daha aldık’ şeklinde kendi kitlesini konsolide etme çabası da olabilir. Daha önce de İlker Başbuğ’a darbeci demişlerdi. Önümüzdeki günlerde buradan dönecek tartışmalar üzerinden bu konuda daha açığa çıkacaktır.”