Türkiye bilinmeze gidiyor
Fırat’ın doğusuna düzenlenmesi planlanan askeri operasyon bölgede tansiyonu yükseltiyor. Kurulması hedeflenen ‘güvenli bölge’ye ilişkin belirsizlik sürerken, operasyonun zamanlaması, derinliği, taşıdığı risk ve olası sonuçlarının neler olacağı ise merak konusu.
Söz konusu operasyon planıyla ilgili yanıtlanması beklenen bazı sorular şöyle:
Askeri operasyon yapılması planlanan bölgenin genişliği ve derinliği ne olacak?
ABD Başkanı Trump'ın, Amerikan askerlerinin Türkiye-Suriye sınırından güneye doğru çekileceğini açıklamasının ardından, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) belirli bir bölgeden askerlerin çekilmesinin tamamlandığını duyurdu. Ancak ‘belirli bölge’nin sınırları açıklanmadı.
ABD askerleri çekilmeden Türkiye'nin askeri operasyona başlamayacağı belirtiliyor. Ancak ABD askerinin kaç kilometreye kadar ya da sınır boyunca hangi bölgeler arasına çekileceği, şimdilik belirsizliğini koruyor. ABD Başkanı Trump’ın “Sınırları aşmayın” tweetindeki sınırların da ne olduğu muamma.
Operasyon ne zaman başlayıp ne zaman bitecek?
MSB’nin dün yaptığı açıklamada TSK’nin askeri harekâta hazır olduğunun ifade edilmesinin ardından sınırda hareketlilik yaşandı. Ancak kapsamlı bir operasyonun ne zaman başlayacağı, ne kadar süreceği ve TSK’nin bölgeden ne zaman geri çekileceği de yanıtlanması beklenen sorular arasında duruyor. Bu konuda da henüz bir netlik yok.
Bölge nasıl yönetilecek?
Operasyona ilişkin merak konusu unsurlardan biri de askeri harekât sonrası bölgenin nasıl yönetileceği meselesi. Oluşturulması beklenen ‘güvenli bölge’yi Türkiye’nin tek başına mı yöneteceği, vali atayıp atamayacağı ya da yerli unsurların yönetimde söz sahibi olup olmayacağı gibi konular da merak konusu.
Olası bir operasyonda ne kadar sığınmacı geri gönderilecek?
Türkiye 3 milyon 600 bin Suriyeli sığınmacının maddi yükünün paylaşılması için Avrupa'ya çağrı yapıyor ve oluşturulacak bir güvenli bölgeye bu sığınmacıların yarısından fazlasının yerleştirilebileceğini söylüyor. Olası bir operasyonun derinliği belli olmadığı için ne kadar sığınmacının geri dönebileceği de henüz bilinmiyor. Suriyeli mültecilerin buraya gönüllü olarak gitmeyecekleri de tartışılan konular arasında.
Bölgedeki ittifakların son durumu ne?
SDG ile ABD arasındaki ilişkinin Türkiye’ye etkileri de bölgedeki ittifakların geleceği açısından önem arz ediyor. Pentagon Sözcüsü Jonathan Rath Hoffman, “Kuzey Suriye'de Türkiye'nin yapacağı bir operasyonu onaylamıyoruz” açıklaması yapmıştı.
Komutasını ve çoğunluğunu, Türkiye'nin “terör örgütü” olarak kabul ettiği SDG'den yapılan açıklamalar ise ABD'nin kendilerini "sırtından bıçakladığı" yönünde.
Ankara'ya göre, ABD ile SDG arasında işbirliğinin bittiğini söylemek mümkün değil. Amerikan askerleri güneye, SDG'nin kontrolündeki bölgeye çekiliyor. Ankara'da, kontrol ettikleri diğer bölgeler için SDG'nin de ABD'ye ihtiyaç duyduğu ve yapılan sert açıklamaların "gözdağı verme amaçlı olduğu" görüşü hâkim.
Öte yandan ABD'nin içinden Başkan Trump'a yönelik “SDG'yi yüz üstü bıraktığı” eleştirileri geliyor. IŞİD'le mücadele etmek için 2014'ten bu yana SDG ile yapılan işbirliğini, 5 yıl sonra NATO müttefiki Türkiye'nin sert itirazları bile olsa kesmek, Trump için de çok kolay görünmüyor. Trump’ın Türkiye’ye tehdit içeren söz konusu tweeti atmasında bu durumun etkili olduğu da konuşulan konular arasında.
IŞİD’cilere ve ailelerine ne olacak?
Planlanan operasyonun gerçekleşmesi halinde Türkiye, sadece operasyon düzenlenen, yani ABD'nin çekildiği bölgelerdeki IŞİD üyelerinin akıbetinden sorumlu olacak. Bu militanların nasıl kontrol edileceği de konu özelindeki en kritik noktalardan biri.
OKTAY: TEHDİTLE HAREKET ETMEYİZ
ABD Başkanı Donald Tramp’ın “Sınırı aşarsanız ekonominizi çökertiriz” şeklindeki tehdinine iktidar cephesinden ilk yanıt Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’dan geldi. Oktay, “Türkiye tehditlerle hareket edecek bir ülke değildir” dedi ve “Fırat Kalkanı ve Afrin güvenli bölgelerine 370 bin mülteci Türkiye'den gönüllü geri dönüş yapmıştır. Şimdi sıra Fırat'ın doğusunda güvenli bölgeyi oluşturmaktadır” şeklinde konuştu.
ÇAVUŞOĞLU'NDAN ÜNİFORMALI PAYLAŞIM
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye'nin kuzeyinde yaşanan askeri hareketliliğin ardından sosyal medya hesabından askeri üniforma giydiği bir fotoğraf paylaştı. Çavuşoğlu, paylaşımında Namık Kemal'in "Vatan Şarkısı" adlı şiirinden "Ecdadımızın heybeti ma'ruf-ı cihandır, Fıtrat değişir sanma bu kan yine o kandır" dizelerine yer verdi.
