Türkiye’de bağımsız gazeteciliğe Google engeli: Trafikler çakıldı, şirket sessiz!
Google Türkiye’nin haber listelemelerine ilişkin algoritması, halka gerçekleri ulaştıran bağımsız haber sitelerine olan erişimi dramatik şekilde aşağı çekti. BirGün, Gazete Duvar, Halk TV ve T24 gibi internet sitelerinde yüzde 80’e yakın trafik kaybı meydana geldi. Google’dan konuya ilişkin bir açıklama gelmezken kurum temsilcileri, bağımsız mecralara uygulanan ve halkın haber alma hakkına darbe vuran bu örtülü sansürün kaldırılmasını talep ediyor. Okurlar bu engeli, Google’a bağımlı olmadan, doğrudan medya organlarının sitelerini ziyaret ederek aşabilir ve gerçek haberlere ulaşabilir.
Dünyada neredeyse tekel konumuna gelen arama motoru Google, bir yandan toplumun bilgiye ulaşmasını kolaylaştırırken diğer yandan da haber mecralarının görünürlüğünü düzenleyerek bu alanı tamamıyla kontrol ediyor.
Türkiye’de bağımsız habercilik yapan gazetecilik kurumları da bir süredir Google Türkiye’nin yaptığı algoritma güncellemesi nedeniyle ciddi şekilde trafik kaybı yaşıyor.
“Google Haberler” ve “Keşfet” platformları üzerinden Türkiye’deki bağımsız mecraların görünürlüğünü ortadan kaldıran Google Türkiye, sitelerin yüzde 80’lere varan oranda trafik kaybı yaşamasına neden oldu.
Google Türkiye, değişen algoritmalar ve buna bağlı olarak neredeyse sıfırlanan görünürlük hakkında herhangi bir bilgilendirme yapmayıp şeffaflıktan uzak bir tavır sergilerken, bu durum ziyaretçi sayılarının azalması nedeniyle bağımsız medya organlarını önemli bir gelirden mahrum bırakıyor ve ekonomik darboğaza itiyor.
“BAĞIMSIZ MEDYA HİÇ GÖSTERİLMİYOR”
Gazete Duvar yazarı gazeteci Bahadır Özgür, bugün X’ten yaptığı paylaşımda bu konuya dikkat çekti. Özgür, okur trafiğinin yüzde 60-80 oranında düştüğünün altını çizerek paylaşımında şu değerlendirmeyi yaptı:
“Google'ın algoritma değişiklikleri ile internet üzerinden yayın yapan medyanın okur trafiği %60-80 oranında düşmüş. Gelirin de aynı oranda azalması demek bu. Böyle devam ederse pek çok haber sitesinin yaşaması imkansız olur. Google umursamıyor bile. Özellikle muhalif medyayı 2025'te zor günler bekliyor.”
Google'ın algoritma değişiklikleri ile internet üzerinden yayın yapan medyanın okur trafiği %60-80 oranında düşmüş. Gelirin de aynı oranda azalması demek bu. Böyle devam ederse pek çok haber sitesinin yaşaması imkansız olur. Google umursamıyor bile. Özellikle muhalif medyayı…
— bahadır özgür (@bahadir_ozgr) November 15, 2024
BirGün Web Yayın Koordinatörü Uğur Koç da benzer bir paylaşımda bulundu. Özgür’ün gönderisini alıntılayan Koç şunları kaydetti:
“Yaklaşık 1 ay önce Google Keşfet ve Google News trafiği adeta sıfırlandı. Şu anda her iki platformda da bağımsız medya kuruluşları neredeyse hiç gösterilmiyor. Kamuoyunun haber alma hakkı baltalanırken bağımsız medya kuruluşlarının varlığı da tehdit altında. Algoritma değişikliği dünya genelinde trafik dalgalanmaları yarattı. Ancak Türkiye özelinde en büyük darbeyi bağımsız medya kuruluşları almış durumda. Bu nasıl bir tesadüf anlamak çok mümkün değil! Tüm tepkilere rağmen Google’dan da tek açıklama dahi yapılmadı."
Algoritma değişikliği dünya genelinde trafik dalgalanmaları yarattı. Ancak Türkiye özelinde en büyük darbeyi bağımsız medya kuruluşları almış durumda. Bu nasıl bir tesadüf anlamak çok mümkün değil!
— Uğur Koç (@Ugurkoc_) November 15, 2024
Tüm tepkilere rağmen Google’dan da tek açıklama dahi yapılmadı.
“YAKIN ZAMANDA İFLAS DEMEK”
T24 editörü Sibel Yükler’in de bu yönde bir paylaşımı oldu:
“Ne eksik ne fazla. Okur trafiği yüzde 80 düştü. Bu, bağımsız yayın yapan her haber sitesinin yakın zamanda iflası demek. Aynı zamanda habere erişimin bitmesi gibi, dar boğazda yaşayan binlerce basın çalışanının da derin yoksullukla baş başa kalması demek.”
Ne eksik ne fazla. Okur trafiği yüzde 80 düştü. Bu, bağımsız yayın yapan her haber sitesinin yakın zamanda iflası demek. Aynı zamanda habere erişimin bitmesi gibi, dar boğazda yaşayan binlerce basın çalışanının da derin yoksullukla baş başa kalması demek. https://t.co/hokzBSMVxJ
— sibel yükler (@sibelyukler) November 15, 2024
Google’ın bu sansürüne halktv.com.tr de tepki gösterdi. Sabah İsmail Küçükkaya’nın programına konuk olan halktv.com.tr Genel Yayın Yönetmeni Orhan Can, Google’ın tavrının haber alma özgürlüğüne darbe vurduğunu söyledi. Can, “Google tekel olduğu için istediğimi indiririm istediğimi çıkarırım diyor. Halkımız basit bir sansür demesin, bu sansürün ardında büyük bir fırtına var” dedi.
İsmail Küçükkaya ise "Ulusal güvenlik sorunu bu. Dünyanın pek çok ülkesinde özellikle AB'de Google ve benzeri teknoloji şirketlerine bu yüzden milyarlarca dolar ceza kesiliyor. Abd'de Trump istediklerini öne çıkardığı için Google gibi şirketleri şikayet etti. Demokrasi açısından sıkıntı yaratıyor” ifadelerini kullandı.
OKUR NE YAPABİLİR?
Google’ın, Türkiye’de iktidarın baskısı altında gazetecilik yapmaya çalışan bağımsız haber sitelerini hangi gerekçeyle kısıtladığı bilinmiyor. Ancak okurların bu tür engelleri aşmasının bir yolu var.
Unutulmamalı ki habere erişme konusunda Google bir zorunluluk değil, sadece bir alışkanlık.
Nitelikli haberlere ve özgün yorumlara ulaşmak isteyen okurlar, internet tarayıcılarının adres çubuğuna doğrudan haber mecralarının alan adını (örn./ www.birgun.net) yazarak gözden kaçırılmak istenen gerçeklere ulaşabilir.
Bağımsız gazeteciliği yaşatmak ve daha demokratik bir medya ortamı için kamuoyunu medya sitelerini doğrudan ziyaret etmeye çağırıyoruz.