Türkiye’de faizler neden düşürülmüyor? TCMB neden faizleri düşürmüyor? Neden yüksek faiz tercih ediliyor?

Dünyada enflasyonun düşüş eğilimine girmesinin ardından ABD, AB ve İngiltere merkez bankaları faiz indirim sürecine girerken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ise yüksek faizde ısrar ediyor. Peki, TCMB neden 8 aydır faizleri indirmiyor? TCMB'nin faiz kararı bir zorunluluk mu? Türkiye'deki yüksek faiz ısrarının detaylarına bakalım:

TCMB NEDEN FAİZ İNDİRMİYOR?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 yılında politika faizlerini yüksek seviyelerde tutma kararını sürdürüyor. Bu karar, ekonomi yönetiminin temel hedeflerinden biri olan fiyat istikrarını sağlama ve enflasyonu kontrol altına alma amacını taşıyor.

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI (TCMB) NEDEN FAİZİ DÜŞÜRMÜYOR?

TCMB’nin faiz oranlarını yüksek tutma nedenleri şunlar:

Enflasyonla Mücadele:
Türkiye’de enflasyon oranları son yıllarda yüksek seviyelerde seyretmektedir. Buna karşın enflasyonun neden yükseldiğine yönelik tartışmalar devam ediyor. Ana akım iktisatçılar yüksek enflasyonu genel olarak çalışanlara yapılan maaş zamlarına bağlarken, kamucu iktisatçılar ise enflasyonu gelir bölüşümü adaletsizliğine ve şirketlerin yüksek kar güdüsüne bağlıyor. Ekonomideki dışa bağımlı yapı ve kamunun üretim sürecindeki yetersizliği maliyetleri yükseltirken kâr güdüsü ve fiyat artışlarını beraberinde getiriyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ise, ana akım iktisat politikası çerçevesinde yüksek faizin, tüketici harcamalarını ve kredi talebini azaltarak fiyat artışlarını kontrol altına almasını hedefliyor.

Para Birimini Destekleme:
TCMB'nin yüksek faizdeki ısrarının önemli bir yönünü de döviz kurundaki değersizleşmeyi engellemesi oluşturuyor. Yüksek faiz yabancı yatırımcılar için cazip getiriler sunarak sıcak para girişini artırıyor ve döviz kuru üzerindeki baskıyı hafifletiyor.

Makroekonomik Dengeler:
TCMB'nin bir diğer politikası ise yüksek faizle Türkiye ekonomisinin talep yanlı büyümesini engellemek. Düşük faiz oranlarının kredi büyümesini hızlandırarak tüketim ve yatırımları artırması ve enflasyonu daha da yukarı çekmesinden endişe ediliyor. Bu nedenle, faiz oranlarının düşürülmesinin ekonomik istikrarı tehdit edeceği düşünülüyor.

YÜKSEK FAİZ ISRARI NEDEN?

Enflasyon Kontrolü
Yüksek faizin kredi ve tüketim harcamalarını azaltarak talep yönlü enflasyonu frenlemesi bekleniyor fakat bu konuda ciddi bir ilerleme kaydedilmiş değil.

Yabancı Sermaye Çekimi
Yüksek faiz oranları, özellikle sıcak para girişlerini artırarak döviz rezervlerini güçlendiriyor.

Tasarrufların Artışı
Yüksek faiz oranları, tasarruf edebilecek geliri olan bireylerin tasarruflarını artırmasını teşvik ediyor. Bu durum, uzun vadeli ekonomik büyümeyi destekleyen yatırımlar için kaynak yaratabilir. Fakat krediye erişimi olmayan dar gelirli kesimler için yüksek faiz ciddi bir dezavantaj.

YÜKSEK FAİZİN EKONOMİYE BEDELİ NE?

Yavaşlayan Ekonomik Büyüme:
Yüksek faiz oranları, borçlanma maliyetlerini artırarak özel sektör yatırımlarını ve tüketici harcamalarını kısıtlamış durumda. Bu durum, ekonomik büyüme üzerinde baskı yaratıyor.

Artan İşsizlik Riski:
Azalan yatırımlar ve düşük ekonomik aktivite, işsizlik oranlarının yükselmesine ve işgücü ücretlerinin baskılanmasına neden oluyor.

Borç Yükünün Artışı:
Yüksek faizle birlikte özellikle kamu ve özel sektör borçlarının maliyeti artıyor. Bu durum, bütçe dengeleri üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. İktidar ise bu durumu maaşlı kesimlere ek vergiler getirerek önlemeyi amaçlıyor. Büyük sermaye sahibi kesimler üzerinde ciddi yaptırımlar ise yapılmıyor.