TÜSİAD neden şimdi konuştu?

POLİTİKA SERVİSİ

AKP’nin iktidara gelmesinde, kalıcılaşmasında, uluslararası destek bulmasında çok özel yeri olan Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) yıllar sonra utangaç şekilde de olsa iktidara uyarıda bulunan bir metin hazırladı. On dokuz yıllık AKP iktidarı boyunca servetine servet katanlar, örgütlenmenin önüne çıkarılan engellere, grev yasaklarına tek laf etmeyenler şimdi özgürlük ve adalet üzerinden konuşmayı kendilerinde hak gördüler anlaşılan.


TÜSİAD’ın bu çıkışında hiç kuşkusuz sıkıntının artık kendi kapılarına kadar dayanmasının etkisi var. Ama aynı zamanda iktidarın zayıflaması hatta çözülmesinin de payı yabana atılır cinste değil. Eski AKP’liler, gazeteciler, bürokratlar hatta mafya elemanlarından sonra büyük sermaye de iktidardan umudu kesmiş görünüyor. Yeniden oluşacak Türkiye’ye göre pozisyon alma gayretine girilmiş durumda.

GÜNAYDIN SERMAYE

50. Yılı projesi olarak, Türkiye'nin geleceğinin inşası için bir yol haritası önerisi içeren “Geleceği İnşa” başlıklı toplantıya TÜSİAD temsilcilerinin sözleri damga vurdu. TÜSİAD’ın Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, laiklik, demokrasi ve düzenleyici kuruluşların bağımsızlığının öneminden söz etti. Toplantıda hükümete şu üç öneri sunuldu.

1. Hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığının sağlanması çerçevesinde devletin tüm işlemlerinde hukukla bağlı olması ve etkin hak arama özgürlüğünün güvence altında olması

2. Çoğulcu ve katılımcı demokrasinin güçlendirilmesi; bütün vatandaşlar için tüm hak ve özgürlük alanlarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi standartlarında geliştirilmesi, siyasette ötekileştirme, ayrımcılık ve nefret söylemleri ile mücadele edilmesi,

3. Kuvvetler ayrılığını güçlendirmek için denge ve denetleme mekanizmalarıyla yargısal denetimin güçlendirilmesi, şeffaf, hesap verebilir, daha az merkeziyetçi ve etkin bir kamu yönetimi anlayışının yerleşik hale getirilmesi.

GEMİ TERK EDİLİYOR

AKP’nin 2002’de iktidara gelmesinde bizzat rol oynayan TÜSİAD da AKP’ye bayrak açtı. AKP iktidara geldiğinde onu ilk tebrik edenlerden biri olan Sakıp Sabancı, televizyonlardan yaptığı açıklamada “Artık koalisyonlar devri bitti, istikrar gelecek” demişti. Erdal Sağlam imzalı 11 Ağustos 2003 tarihli Güler Sabancı ile Cem Boyner’i anlatıldığı “İş dünyası AKP’yi neden beğeniyor?” başlıklı yazıda, TOBB ile TÜSİAD’ın, AKP’ye destekte birleştikleri ve AKP “halkçı” siyasetlere bel bağlamadıkça bu desteğin süreceği anlatılıyordu. Sonraki yıllarda bu ilişki devam etti. Karlarına kar katan sermaye patronları, işlerin rayından çıktığı bugünlere dek desteklerini hiç kesmedi, baskılara göz yumdu, hukuksuzluklara ses çıkarmadı. TÜSİAD’ın çıkışının halk için gerçek bir özgürlük talebi olmayacağı, laikliği, İstanbul Sözleşmesi’ni yargı bağımsızlığını, hak ve özgürlükleri gerçekten dert edinmeyeceği ortada. Gelinen süreçte sermaye patronları da gemiyi terk etmeye hazırlanıyor.

HÂLÂ ÇOK KORKUYORLAR

AKP’nin ilk yıllarının övüldüğü metin, yalnızca utangaç bir AKP eleştirisi sunuyor. Metinin, söylediklerinden çok söylemediklerine odaklanmak gerekiyor. Metinde gelir ve servet bozukluğundan söz edilirken bunun önüne geçilmesine yönelik hiçbir önlem sunulmuyor. Kurumların öneminden bahsedilirken sendikalar ve meslek kuruluşları yine yok sayılıyor. Laiklik vurgusu yapılırken, laikliğin neden tasfiye edildiğinden, İstanbul Sözleşmesi’nin neden iptal edildiğinden ve Diyanet’in rejim için bir aparata dönüşmesinden bahsedilmiyor. Sermayenin çıkarlarını ele alan, ülkenin bu hale gelmesindeki patronların sorumluluğunu görmezden gelen metin, özetle ülkedeki sermaye sınıfının en net karakterini gösteriyor.

***

Emekçi TÜSİAD’ı çok iyi tanır

1979’da Türkiye’nin genç özel sermayesinin kurduğu patronlar kulübü diye adlandırılan TÜSİAD’ın Türkiye’nin kaderini değiştirdiği dönemin başlangıç tarihleri olarak hatırlanır. Dönemin Ecevit iktidarını ‘pazar ekonomisinden giderek uzaklaşan politikalar’ nedeniyle sert eleştiren TÜSİAD, bu iki tarihte gazetelere ilan verdi. Toplam yedi ilanın dördü gazetelerde yayımlandı. Ecevit’i yabancı sermaye karşıtı olarak eleştiren TÜSİAD’ın bu çıkışı, Ecevit iktidarını deviren nedenlerden biri olarak değerlendirilir.