Tütün üreticilerine bu yıl avans ödemeleri yapılmadı

BERKAY SAĞOL

Dünyanın en kaliteli tütünleri arasında yer alan Ege tütünü, son yıllarda iklim şartları ve yeterli teşvik olmamasından dolayı zor günler geçiriyor. Tüm bunların üzerine bu yıl COVID-19 salgının eklenmesiyle beraber, tütün şirketleri tütün üreticilerine geçtiğimiz ay yapması gereken avans ödemelerini hala yapmadı.

Uşak’ın Eşme ilçesinde tütün üreticisi olan Esat Yıldız, üreticinin avans ödemelerini alamadığı için çok zor durumda kaldığını söyledi. COVID-19 salgınının tütün dikimini etkilemediğini belirten Yıldız, "Yaklaşık 10 yıldır tütün şirketleri, tütün üreticilerine avans veriyor. Bu avansla tütünler dikilir, bankalara olan borçlar kapatılır sonra tekrar kredi çekilirdi. Ancak şirketler, üreticilere bu yıl avans ödemelerini henüz yapmadı. Üreticilerinde diğer bankalara olan kredi ödemelerinin zamanı geldi. Tütün üreticileri bu açıdan zor durumda. Birçok üretici bankalar sıkıştırdığı için traktörünü ve hayvanlarını satıyor" diye konuştu.

'TELEVİZYONDA SADECE REKLAM YAPIYORLAR'

Bankaların televizyonda sadece reklam yaptığı belirten Yıldız, "Özel bankalara borçları olan çiftçilerin durumları çok kötü. Bazılarımız Ziraat Bankası’na borçlu. Diğerleri ikinci bankaya borçlu. Öbürleri üçüncü bankaya borçlu. Televizyonda çıkıp açıklıyorlar borçları faizleri ama çiftçilere ödeme konusunda hiçbir kolaylık sağlamıyorlar. Döviz kurunun sürekli arttığı günlerde, şirkette elinde olan parayı avans olarak tütün üreticisine vermeyip kendi değerlendiriyor. Tütün üreticisi bir şekilde borç harç tütününü dikmeye çalışıyor. Avans ödemelerinin ise Haziran'ın 15'inde yapılacağı söylendi. Çiftçi zaten zor durumda iki yıl önce diktiği nohut hala deposunda duruyor. Arpayı ve buğdayı zaten hayvanlara yediriyor. Çiftçi avansı da alamayınca iyice zor durumda kalıyor" dedi.

'PARALAR ÜRETİCİNİN CEBİNE GİRMEDEN GİTTİ'

Avans ödemelerinin yapılmaması ve yemlere yapılan zamların çiftçilerin belini büktüğünü vurgulayan Eşme Ziraat Odası Başkanı Oktay Çetin ise, "Biz COVID-19 salgınıyla beraber mevsimlik tarım işçisi konusunda sıkıntı yaşayacağımızı düşünüyorduk ama bu problem aşıldı.

İl ve ilçe tarım müdürlükleri muhtarlıklar aracılığıyla işçiler için talepleri alıyor, talepler doğrultusunda da valilikler arasında yazışmalar yapılıyor ve işçilerin gelmesi için izinler veriliyor. Ancak salgınla beraber başka problemlerimiz oldu.

Tütün üreticilerine, şirketler tarafından yaklaşık 1 ay önce verilmesi gereken avans ödemeleri henüz yapılmadı. Bu da üreticiyi oldukça zor duruma düşürdü. Çünkü birçoğunun banka kredileri var, işçi çalıştırıyorlar yani sürekli borçlanıyorlar. Görüştüğüm bir kaç tütün firması bayramdan önce avansları vereceklerini söylediler" ifadelerini kullandı.

Çetin son olarak şu ifadeleri kullandı:

"Ayrıca yem fiyatlarında çok ciddi bir artış var. Neredeyse haftada iki kere yemlere zam geliyor diyebilirim. Yemin kilosu yaklaşık 2 lira civarında çok yüksek bir fiyat. COVID-19 salgınıyla beraber çuval başına 18-20 liralara varan zamlar geldi. Zaten üretici iki yıldır para kazanamıyordu büyükbaş hayvanlardan. Bu yıl Ulusal Süt Konseyi sütün litre fiyatını 2,3 liraya yükseltmişti. Açıklanan rakamdan sonra üretici bu yıl biraz para kazanacaktı ama salgınla beraber artan yem fiyatlarından sonra bu paralar üreticinin cebine girmeden gitti."