Tuz ve soda milli güvenliğe tehditmiş

Rıfat Kırcı

Petrol-İş Sendikası Mersin ve Adana’da tuz, soda ve krom üreten Şişecam Kimyasallar Grubu'na bağlı Soda Sanayii A.Ş.'de yapacağı grev ‘genel sağlığı bozacağı’ ve ‘milli güvenliği tehdit ettiği’ gerekçe gösterilerek Cumhurbaşkanı Kararı’yla yasaklandı.

Petrol-İş Genel Başkanı Süleyman Akyüz “Müzakere sürecinde grev hakkımızın elimizden alındığı düşüncesindeyiz. Grevler ertelenecekse müzakereler işveren lehine dönüşür” derken Petrol-İş Mersin Şube Başkanı Erçin Çulcu ise “Hak kaybına neden olacak gaspla karşı karşıyayız. İşçi sözleşmesi bitmeden fabrikada çalışır mı?” şeklinde tepki gösterdi.

SENDİKADAN HABERSİZ İPTAL BAŞVURUSU YAPILDI

Fabrikada uzun yıllardır örgütlü olduklarını ve kazanılmış haklarının yanı sıra grev haklarının da gasp edilmek istendiğini aktaran Petrol-İş Mersin Şube Başkanı Erçin Çulcu şöyle konuştu: “19’uncu dönem toplu sözleşmemizdi bu. Yaklaşık 38 yıllık bir dönem. Pazarlığımız devam ediyordu. Yalnız gece 12’de grev ertelemeyi yaptırdılar. Pazarlık masasındaki üslupları dahi bizi rahatsız eder hale dönüştü. Onların vermek istemediği ücret ya da sosyal haklar yanı sıra sözleşme masasında görüşme devam ederken bir taraftan da Cumhurbaşkanlığı kararnamesi üzerinden bir başvuru talebi yapılıyor. Bizim bunlardan bilgimiz de yok. Bize açıkça uzlaşmak istemediklerini belirtseler biz yapacağımızı yaparız onlar da istediklerini yaparlar. Ancak böyle bir tavır, 40 yıldır örgütlü olduğumuz ve Türkiye’nin çok ciddi ekonomik dinamiklerinden biri olan Şişecam’a yakışmadı. Bizim temel konumuz burada bu. Toplumun, sermayenin, yatırımcının, Şişecam içerisindeki ürünleri kullanan tüketicilerin dikkatinin çekilmesi gereken konunun da bu olması gerektiğini düşünüyorum.”

İŞVEREN ÇALIŞMA SÜRESİNİ ARTIRIP İSTİHDAMI AZALTMAK İSTİYOR

İşverenin imzalamak istediği sözleşmenin istihdam kaybına neden olacağına ve işçilerin çalışma saatlerini artıracağına değinen Çulcu şu ifadeleri kullandı: “İşveren 30-40 yıllık maddelerin bile eski haliyle kalmasını istemedi. Vardiyalı çalışanlar olarak 6 gün çalışır 2 gün tatil yaparız. Bunu 1 güne düşürmek istiyorlar. Bu toplam sayımıza göre 90-95 kişinin işten çıkarılmasına neden olacak. Bu istekleri yıl içerisindeki çalışacak günü artırır hem de vardiya sisteminin değişikliğine neden olur. Ücret kısmına geldiğimizde ise pazarlığın bu noktaya gideceğini aslında onlar gördüler. Gördükleri yerler de öyle yüksek filan değil, Türkiye’deki standartlarındaki ücret sözleşmeleri doğrultusunda giden yerlerdir. Yıllardır anlaştığımız şeyi bugün bozmak istiyorlar. İşin özü bu. Anlaşılmış olan her şeyi bozmaya çalıştılar. Bu maddeler yıllar öncesinden kabul edilerek getirilmiş maddelerdir. Yani burada bir hak kaybına neden olacak gaspla karşı karşıyayız.”

İŞÇİ 10 AYDIR SÖZLEŞME BEKLİYOR

Çulcu son olarak şunları söyledi:

“Biz fabrika önünde açıklama yaptık. İşverene çağrımızda bulunduk. Karlılık oranı çok yüksek ancak parayı işçilere tercih etmek istiyorlar. Şişecam Atatürk’ün kurduğu memleket ekonomisine katkı sağlayacak istihdam temelli bir şirket. Temelinde, altyapısında istihdam var. İstihdamı daha da daraltacak tekliflerde bulunmak Şişecam’ın kuruluş amacının dışına çıkması anlamına gelir. Sözleşme süreci ocakta başladı, sonra nisan ayında pandemi nedeniyle durdu. İşçi 10 aydır sözleşme bekliyor. Bu kadar zamandır insanların zam farkları sözleşme bitmediği için kaldı. İşveren bir duruş planlamıştı. Bu duruş geçen hafta başladı. Bizim greve çıktığımız gün bugün fabrikada bir duruş var. Ancak duruş bitecek tabiki, işçiye gel çalış diyecek, ancak işçi sözleşmesi bitmeden fabrikada çalışır mı?”

ANAYASAL HAKKIMIZ BİR İKİ SATIRLA ELİMİZDEN ALINMASI YANLIŞ

Grevin ertelenmesine tepki gösteren Petrol-İş Genel Başkanı Süleyman Akyüz işveren tarafından işçilerin kazanımlarının gasp edilmek istenmesine karşın bir de grev haklarının ellerinden alındığını belirterek şöyle konuştu: “Biz toplu sözleşme müzakere süreçlerimizi yürütüyorduk. Görüşmeler son gününde de devam ediyordu. Görüşmeler devam ederken işveren tarafı haber vermeden ayrıldı. Gece de Cumhurbaşkanlığı yazısı geldi. Grev ertelemelerini doğru bulmuyoruz. Müzakere sürecinde grev hakkımızın elimizden alındığı düşüncesindeyiz. Bu durum toplu sözleşme müzakere süreçlerinin baltalanmasıdır. Bundan sonraki süreçler nasıl yürütülecek. Grevler ertelenecekse müzakereler işveren lehine dönüşür. Herkes grev sabahına kadar gelir, hiçbir hakkı ya da istenileni vermez. İşveren lehine olan bir karar. Anayasal hakkımızın bir iki satırla alınmasını doğru bulmuyoruz.”

AKP’NİN YASAKLADIĞI 5’İNCİ ŞİŞECAM GREVİ

AKP iktidara geldiği gibi emek hareketine saldırmaya başladı. İlk grev yasağı 1 Temmuz 2003’te Petlas Lastik Grevi’ne yapıldı. Bu yasaktan günümüze kadar toplam 17 grev yasaklanırken bunların 7’si 16 Nisan Anayasa Referandumundan sonra gerçekleşti. Grev yasaklarının 5’i ise Şişecam işçilerine getirildi. Sonuncusu dışında Şişecam işçilerine uygulanan yasaklar sırasıyla şöyle gerçekleşti:

► Kristal-İş Sendikası’nın 9 Aralık 2003’te başlamasına karar verdiği Şişecam Grevi, 8 Aralık 2003’te 60 gün süreyle ertelendi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre bu grev de “milli güvenliği bozucu nitelikte” görüldü ve daha başlamadan bitirildi.

► Aralık 2003’teki Şişecam grevinin erteleme kararının Danıştay 10. Dairesi tarafından bozulmasıyla birlikte işçiler tekrar grev kararı aldı. 30 Ocak 2004’te 5 binden fazla işçi greve çıktı. Grev kısa süre sonra “genel sağlık gerekçesi” ve “milli güvenliği bozucu nitelikte” görüldüğü için yasaklandı.

► 20 Haziran 2014’te Şişecam fabrikalarında çalışan 5 bin 800 işçi greve çıktı. Şişecam’a bağlı altı şirketteki 10 fabrikada süren grev, 27 Haziran 2014’te ertelendi. Bakanlar Kurulu aldığı kararda grevi “milli güvenliği bozucu nitelikte” olarak gördü ve 60 günlük erteleme getirdi. Karar Resmi Gazete’de yayımlandı.

► Şişecam işçilerinin 24 Mayıs 2017’de başlatacağı grev, 22 Mayıs 2017’de Resmi Gazete’de çıkan kararla ertelendi. “Milli güvenliği bozucu nitelikte olduğu” belirtilen grev, Bakanlar Kurulu ve Recep Tayyip Erdoğan’ın imzalarıyla 60 gün süreyle ertelendi.