İstanbul’un enflasyonu yıllık yüzde 107,42 oldu. İTO’nun 1965’ten bu yana hesapladığı veride daha önce bu kadar keskin bir yükseliş kaydedilmedi. Maliyetlerdeki artış tarladan sofraya tüketicinin cebine yansıyor.

Üç haneli taze enflasyon

HABER MERKEZİ

Sonbahar iyiden iyiye kendini hissettirirken yüksek enflasyon karşısında halkın satın alma gücü giderek zayıflıyor.

Hasat mevsiminin bitmesi, okulların açılması ve enerji masraflarının artmaya başladığı dönemde İstanbul’un enflasyonu 3 haneli sayılara ulaştı. Artan maliyetler nedeniyle tarladan markete uzanan zincirin halkaları kırıldı. Maliyet artışları tüketicinin cebine yansıdı.


İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, İstanbul'da fiyatlar eylül ayında yıllık bazda yüzde 107,42 oranında arttı.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) 2022 Eylül ayına ilişkin perakende ve toptan fiyat endekslerini yayımladı. Enflasyonun öncü niteliğindeki İstanbul'un enflasyonu bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 107,42 arttı. Böylece, ağustosta yıllık yüzde 99,91 oranında artarak yüzde 100’e dayanan toptan fiyatlardaki artış, eylülde yüzde 100’ü aşmış oldu.

AYLIK ARTIŞ YÜZDE 6’YI GEÇTİ

2022 Eylül ayında İstanbul'da; perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir önceki aya göre yüzde 6,06, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise yüzde 2,94 oranında arttı.

EN ÇOK ARTIŞ YAKACAK VE ENERJİDE

Sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 8,37, konut harcamalarında yüzde 6,43, gıda harcamalarında yüzde 3,64 artış yaşandı.

Eylül 2022'de toptan fiyatlarda bir önceki aya göre yakacak ve enerji maddeleri grubunda ise yüzde 8,42’lik artış yaşandı.

TÜİK ise pazartesi günü eylül ayına ilişkin enflasyon rakamlarını yayımlayacak. TÜFE ağustosta yüzde 80’i aşarak son 24 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştı.

uc-haneli-taze-enflasyon-1070332-1.



TARLADAN SOFRAYA 3,5 KAT FARK

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, eylül ayı üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarındaki değişimi açıkladı. TZOB verilerine göre, eylül ayında maydanoz 3,5 kat, marul 3,3 kat, domates ve limon 3,2 kat, elma ise 3 kat daha pahalıya tüketiciye ulaştı.

Üreticide en fazla fiyat artışının da yüzde 149,5 ile sivri biberde görüldüğünü ifade eden Bayraktar, bu ürünü yüzde 130 ile elmanın, yüzde 125 ile pirincin, yüzde 79,3 ile kuru üzümün, yüzde 69 ile taze fasulyenin, yüzde 62 ile marulun takip ettiğini bildirdi. Bayraktar, eylülde üreticide 28 ürünün 22'sinde fiyat artışı olurken, 6 üründe ise fiyat düşüşü görüldüğünü vurguladı.

TZOB verilerine göre, eylül ayında markette 37 ürünün 27'sinde fiyat artışı, 10'unda fiyat azalışı görüldü.

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, üretici ile marketteki fiyat değişimlerinin sebeplerini ise şöyle sıraladı:

"Arz fazlalığı patates ve kuru soğan fiyatlarını düşürdü. Havuç fiyatındaki düşüşe talepteki azalma sebep oldu. Kuru kayısı arzındaki artış, fiyat düşüşüne neden oldu. Sivri biber, domates, salatalık, patlıcan, kabak, marul ve taze fasulyede arzdaki azalma ürünlerin fiyatlarını yükseltti. Elma ve pirinçteki yüksek fiyat, ürünün yeni sezona ait olması ve maliyetlerinin artmasından kaynaklandı. Yeni sezonun başlaması ve TMO'nun açıkladığı alım fiyatı piyasada kuru üzüm fiyatlarını yükseltti."

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) temmuz ayı girdi fiyat endeksinde yer alan mazot, gübre, elektrik, tohum, ilaç ve yem fiyatlarının önemli ölçüde artış gösterdiğini ifade eden Bayraktar, bu artışların, eylül ayında yüzde 158'i bulan üretici fiyat artışlarının sebebine işaret ettiğini belirtti.

GÜBRE YÜZDE 240 MAZOT YÜZDE 255 ARTTI

Bayraktar, TÜİK verilerinde yer alan gübre endeksindeki artışın yüzde 240'ı, mazot endeksindeki artışın ise yüzde 255'i bulduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Girdi fiyatlarının yüksekliği tüketicilere de yansıyor. Artan üretim maliyetleri fiyatları şişiriyor, bu da enflasyon olarak geri dönüyor. Üreticilerimizin maliyetlerini düşürmeden tüketicilerin de ucuz gıdaya ulaşması mümkün değildir. Avrupa'da ciddi bir gıda krizi baş gösteriyor. Onlar da bizim kapımızı çalmaya başladı. Gıda ürünlerinin ihracatını yasaklayarak sorunu çözemeyiz. Maliye, tarım sektöründe üretimin sürdürülebilirliği için elini daha fazla cebine atmalı, sektörü daha fazla desteklemelidir. Tarımsal üretici fiyatlarındaki artışların çok üzerinde seyretmeye devam eden tarımsal maliyetlerdeki artışlar, çiftçilerimizin gelirlerinin düşmesine sebep oluyor ve sürdürülebilir değildir. Bunu tersine çevirmek zorundayız. Kaldı ki üreticilerimiz de maliyet artışlarını fiyatlara yeterince yansıtamıyor. Tüketiciye ucuz gıda ulaştırmanın, enflasyonu azaltmanın yolu üreticilerimizin desteklenmesinden geçiyor. Üreticilerimizi destekleyerek, morallerini yüksek tutalım. Üretimden kopmalarına izin vermeyelim. Besi yemi eylül ayında ağustos ayına göre yüzde 1,4, süt yemi yüzde 0,7 oranında azaldı. Son bir yılda besi yemi yüzde 113, süt yemi ise yüzde 116 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 140 oranında arttı. Zirai ilaç fiyatları ise yıllık bazda yüzde 80 artış gösterdi."