Ücretime artış yapılmadı şikâyet edebilir miyim?
SORU: Ben özel bir işyerinde 2017 yılından beri çalışmaktayım. Her sene zam yapılmasına karşın bu yıl zam yapılmadı. Nereye şikâyet edebilirim ve nasıl bir yol izleyebilirim?
YANIT: Öncelikle belirtmek isteriz ki ücret artışı yapılmaması her koşulda şikâyet konusu olmaz ve işçiye haklı nedenle fesih hakkı vermez. Sizin işe girerken işverenle ücret artışı konusunda yazılı bir anlaşmanızın olup olmaması bu konuda önem arz etmektedir. İşverenin bu konuda size işe girerken bir taahhüdü var ve bu taahhüdünü yerine getirmiyorsa, siz sözleşmede taahhüt edilen ücret artışını talep ederek, yapılmadığı takdirde sözleşme koşullarına uyulmadığı gerekçesiyle (haklı nedenle) işten ayrılıp kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.
Diğer taraftan geçmiş yıllarda işverenin düzenli olarak artış yapması sizin açınızdan önemli bir kanıt aracıdır. Bu, yazılı sözleşmeniz olmasa da her yıl ücret artışının artık bir işyeri uygulaması haline dönüştüğünü gösterir. Ancak işveren ekonomik gerekçeler göstererek bu yıl ücret artışının genel olarak hiçbir personele yapılamadığını kanıtlarsa böyle bir durumda işçinin hak iddia edebilmesi olası değildir.
Bu konuda önemli olan bir husus da işçinin ücret artışı konusunda bir ayrımcılığa uğrayıp uğramadığıdır. Yani işveren bir kısım işçisine zam yapıp diğerlerine ortada hiçbir objektif neden (performans vb.) olmaksızın keyfi olarak zam yapmıyorsa, bu durumda yine işçinin gerek işverenin eşit işlem yapma borcuna aykırılık, gerekse İş Kanunu’ndan kaynaklanan ayrımcılık yasağı çerçevesinde hak iddia edebilmesi mümkündür.
Dolayısıyla siz yukarıda belirttiğimiz kriterler doğrultusunda, işverenin zam yapmama konusunda haklı nedenleri söz konusu değilse ve ücret artışı size ve/veya sadece belirli bir kısım personele uygulanmıyorsa hak iddia ederek talepte bulunabilirsiniz. Bu durumda işveren ücret artışı yapmamakta ısrar ediyorsa haklı nedenle fesih hakkınızı kullanarak ve kıdem tazminatı talep ederek işten ayrılabilirsiniz. Ancak işveren bakımından genel anlamda ekonomik nedenlere dayalı kanıtlanabilir bir imkânsızlık söz konusu ise bu durumda işveren geçerli sebeple ücret artışı yapmamış olacağından işçinin talepte bulunması mümkün olmayacaktır.