Ücretsiz izin ve kısa çalışma işsizlik maaşını zorlaştırdı
EKONOMİ SERVİSİ
İşsizlik ödeneğine erişim işsizler için pandemi öncesinde de zordu. Pandemi sonrası işsizlik ödeneğine erişim daha da zorlaştı. Pandemide ücretsiz izne çıkartılanlar prim günü koşulunu yerine getirmekte zorlanıyorlar. Kısa çalışma ödeneği almış olanlar işsizlik ödeneğinden yararlanma konusunda nispeten daha avantajlı. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre Türkiye İtalya ve Portekiz ile birlikte Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesi ülkeler içinde işsizlik maaşına erişimin en zor olduğu üç ülke arasında yer alıyor. İşsizlik ödeneğinin süresi ve miktarı bakımından da OECD ortalamasının oldukça altında bulunuyor. Türkiye İş Kurumu’nca (İŞKUR) yayımlanan verilere göre, pandemi etkisinin olmadığı 2019 yılının ilk 8 aylık döneminde 1 milyon 351 bin kişi işsizlik ödeneği başvurusunda bulundu. Bunlardan 717 bin kişiye ödenek bağlandı.
Hepsi alamayacak
Başvuruda bulunan her 100 kişiden 53’ü ödenek aldı. Pandeminin etkisinin görüldüğü 2021 yılının ilk 8 aylık döneminde ise 948 bin kişi işsizlik ödeneği başvurusunda bulundu. Bunlardan 366 bin kişiye ödenek bağlandı. Kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) almış olanlar bu dönemde gerek kendi kasıt ve kusurlarıyla işsiz kalmaları, gerekse işverence işten çıkartılmaları halinde işsizlik ödeneği alabilecek. Ancak, bu haktan hepsi yararlanamayacak. Kısa çalışma ödeneği almış olanlar için işsizlik ödeneği alma hakkı, ilk KÇÖ almaya başladıkları tarihten başlamak üzere 3 yıllık dönemde 600 prim gününü doldurarak yeniden işsizlik ödeneği almaya hak kazandıkları tarihe kadar devam edecek.
Maaş düşecek
Pandemi döneminde kısa çalışma ödeneği almış kişilerin işsizlik ödeneği, ilk KÇÖ almaya başladıkları tarihten önceki son 4 aylık ücretleri üzerinden hesaplanacak. Örneğin ilk defa geçen yıl nisan ayında KÇÖ almaya başlamış işçinin işsizlik ödeneği, 2019 aralık ayı ile 2020 ocak–mart aylarındaki ücretinin ortalaması üzerinden hesaplanacak. Örneğin, asgari ücretle çalışan bir işçi normalde bin 431 TL işsizlik ödeneği alabilir. Ancak, asgari ücretli işçi geçen yıl nisan ayında KÇÖ almaya başlamışsa işsizlik ödeneği 1.004 TL’de kalacak. Damga vergisi kesintisinden sonra 996 TL ödenecek.