Ukrayna’da Wagner ve Mozart taburları: Bir savaş orkestrası

Ezgi GÜNEYTEPE

Geçtiğimiz haftalarda yayınlanan bir videoda Rus paramiliter örgütü Wagner'in şefi Yevgeny Prigozhin, Ukrayna'nın doğusundaki Bachmut şehrine yönelik savaş için ayda 10 bin ton mühimmata ihtiyacı olduğunu beyan etti. Rus Hükümeti ise bu talebe henüz karşılık vermedi. Ukrayna´da ağır kayıplar veren paramiliter örgüt, Rusya'nın 42 kentinde paralı asker almak üzere “iş ilanı” verdiğini aktardı. Son on yılda Rusya’nın dahil olduğu tüm savaşlarda önemli bir yere sahip olan Wagner taburu Moskova ile anlaşmazlık içinde.

Wagner taburu uzun yıllardır aktif faaliyet göstermesine rağmen, Rusya-Ukrayna savaşı ile uluslararası kamuoyunun dikkatini çekti. Suriye ve Libya gibi savaşlarında cephede savaşan Wagner taburuna dair bilgilere, taburun eski bir komutanı olan Marat Gabidullin´in geçtiğimiz yıl çıkardığı kitap sayesinde ulaşılabildi. Yeterli sayıda Rus kaynaklarının olmaması, Wagner taburu hakkında araştırma ve haber yapmak isteyen bazı Rus gazetecilerin öldürülmesi ile bağlantı kuruluyor. Ukrayna-Rusya savaşında “kim haklı” sorusunu sormadan önce, kimler, ne için savaşıyor sorusunu sormamız gerekli. Savaş hukukunun bile hiçe sayıldığı neoliberal dönemde, paramiliter güçlerin öne sürülmesi, orta çağ karanlığı gibi karşımıza çıkıyor.

NEONAZİLER İṢBAṢINDA

Rus istihbarat servisinin (GRU) özel bir biriminin komutanı Neo-Nazi Dmitri Valeryevich Utkin 2013 yılında eski askerlerle birlikte "Moran Security Group" adlı askeri grupta yer aldı. Bu şirket "Slav Kolordusu "nu kurup, savaşmak üzere Suriye'ye gidenler arasında. Savaştaki adı, Hitler'in en sevdiği besteci olan Richard Wagner'e atfen Wagner'di. Kendisi de bir alt birliğin komutanıydı, ancak ağır kayıpların ardından birlik dağıldı.

Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi bağlamında 2014 yılında "Wagner Grubu" kuruldu. Utkin, Wagner Grubu'nun isim babası ve lideridir. Bu tabur içinde faşist ideolojiyi sadece neonazi sembolleri dövmeleri ile ünlü Utkin temsil etmiyor. Mali teşvikler ile Wagner taburuna katılan paralı askerler, yoğun bir propagandanın sonucu olarak faşist ideolojinin bir parçası oluyor. Özellikle Rusya´da mahkûmların yararlanabileceği birçok teşvik mevcut. Maddi gelirin yansıra, savaşlardan sağ salim dönenler “af” kapsamına alınıyor. Tagesschau´n haberine göre Wagner örgütünün cazibesine Alman vatandaşları da kapılıyor. Aylık 7000 dolar maaş ve öldürülen “yabancı kelle” başına 10 bin dolar “prim” verildiĝi iddia ediliyor. Ukrayna’nın Bachmut şehrinde rehin alınan Wagner paralı askerlerinin arasında ABD, Fransız ve İngiliz vatandaşları da bulunuyor Reklam videoları bir konser metaforu ile karşımıza çıkıyor. Savaşlar "konser" olarak önemsizleştirip, ölüme gönderilen paralı askerler ise “müzisyenler” olarak adlandırılıyor. Toplumların en düşük sosyoekonomik katmanlarına hitap eden bu reklam, insanların zaaf ve çaresizliğini araçsallaştırarak, kapitalist-emperyalist düzenin gericiliğini bir kez daha karşımıza çıkarıyor.

GÜVENLİK ṢİRKETİYMİṢ

Putin'e göre, özel güvenlik ve askeri şirketi olan Wagner Grubu ile Rus devleti arasında hiçbir bağlantı bulunuyor. Bu tarz paramiliter örgütler devletlere sayısız “avantaj” sağlıyor. Ölen paralı askerler devletlerin istatistiklerine bile giremezken, “gazi” unvanı da verilmiyor. Uluslararası savaş hukukuna aykırı eylemlerden devletler muaf tutulabiliyor ve savaş suçlarının işlenmesinin yolu açılıyor. Wagner grubu, Rus burjuvazisinin çıkarları için ondan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Grubun ilk mücadeleleri Ukrayna'da ve daha sonra Suriye'de gerçekleşirken buna Ermenistan, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti, Libya, Mali, Mozambik, Angola, Zimbabve, Madagaskar, Venezüella ve Belarus'ta da bir dizi başka operasyonlar ekleniyor. Rus burjuvazisinin çıkarları için (örn. Suriye'deki petrol) savaşmak üzere, gizli faşistleri kullanıyor. Rusya’nın paramiliter örgütü örneğini neredeyse tüm kapitalist-emperyalist ülkeler için örnekleyebiliriz.

ABD DE PARALI ASKERLER KULLANIYOR

Ukrayna'da faaliyet gösteren paramiliter güçlerden biri ise ABD´li Mozart taburu. Adından da anlaşılacağı üzere, özellikle Wagner taburunun aktif olduğu bölgelere yönlendirilen Mozart taburu emekli ABD Ordusu Albayı Andrew Milburn tarafından kuruldu. ABD´li özel sponsorlar tarafından finanse edilen Mozart güçleri Ukrayna´ya faaliyet alanlarını “insani yardım “ ve “askeri eğitim” olarak nitelendiriyor. Le Monde’un haberine göre, doğrudan yerelde yürütülen askeri eğitimin Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın bürokrasisinden ve kontrolünden hiç geçmemesi dikkat çekici. Bu tür paramiliter güçler 2001 yılından bu yana büyümekteler. Fransız Ulusal Meclisi tarafından 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre dünya genelinde 1500´e yakın Mozart taburu büyüklüğünde “güvenlik” şirketleri mevcut.

ALMANYA NE YAPIYOR?

Almanya'da, yurtdışında başka bir devletin veya şirketin "askeri veya askeri benzeri bir kurumda askerlik hizmeti" reklamını yapmak suç. Buna ek olarak, Savunma Bakanlığı'nın izni olmadan yurtdışındaki düzenli veya diğer silahlı birliklere katılan herkes, reşit olmadığı veya hükümetler arası anlaşmalar uyarınca buna hakkı olmadığı sürece Alman vatandaşlığını kaybetme riskiyle karşı karşıya.