Dolar kuru rekor serisini 8 güne çıkardı. 8 günde asgari ücret 14 dolar eridi. Maliyetlerdeki artışları düşünen üretici, ekim yapıp yapmama konusunda kararsız. İktidar ise krizi görmemeye devam ediyor.

Ülke yanıyor Saray seyrediyor

EKONOMİ SERVİSİ

Ülke ekonomisi yangın yerine döndü. Saray iktidarı ise izlemekten başka bir adım atmıyor. Dolar kuru rekor serisini 8 güne çıkarırken gözler perşembe günü gerçekleşecek olan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında. Zira Merkez Bankası tarafından alınacak faiz kararı ülke ekonomisini doğrudan etkileyecek.

Son bir hafta içerisinde Türk Lirası’nın dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 4’ü aştı. Geçen hafta 8,91 seviyelerinde haftaya başlayan dolar kurunun bir kuruşluk artışı ücretleri eritiyor. 2 bin 285 lira olan asgari ücret bu bir haftada dolar karşısında 14 dolar eridi. Bir haftalık kaybın TL karşılığı ise 130 liradan fazla.

Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine devam edebileceği endişesiyle dolar kuru dün 9,37'ye kadar yükselerek yeni tarihi zirvede işlem gördü. Merkez Bankası PPK toplantısı 20-21 Ekim'de gerçekleştirilecek ve karar 21 Ekim saat 14.00'da açıklanacak. Uzmanlar "faizler düşer mi" sorusuna 25-50 baz puan arası indirim beklediğini belirtiyor.

Reuters’ın anketine göre TCMB’nin gevşeme döngüsüne TL’deki değer kaybına rağmen bu hafta da devam etmesi beklenirken, indirim beklentilerin yarısı 50 baz puan, diğer yarısı ise 100 baz yönünde oluşuyor. Ankete katılan 21 kurumdan 10’u politika faizinin yüzde 17,5’e indirilmesini beklerken, diğer 10 kurum ise yüzde 17 seviyesine çekilmesini bekliyor.

GİRDİ MALİYETLERİYLE REKABET

Faizlerde yaşanacak olası bir indirim ise doğrudan üreticileri etkileyecek. Halihazırda 9,30 TL'yi aşan dolar kuru nedeniyle girdi maliyetlerinin iyice artması nedeniyle çiftçi tarlasını ekip ekmeme konusunda kararsız kaldı. Dövizdeki artışın dışarıdan temin edilen gübre, mazot ve tarım ilacı maliyetlerini yükselttiğini, devlet desteklerinin de yetersiz olduğunu vurgulayan Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, “Çiftçinin kafası çok karışık. Çiftçi, 'Ürünü sattığımda karşılığını alabilecek miyim? Yüksek girdi fiyatlarıyla rekabet edebilir miyim' diye düşünüp ya tarlasını kiraya veriyor veya boş bırakıyor" dedi.

Dövizdeki artışın tarım sektörünü iki yönlü etkilediğini vurgulayan Yıldırım, ANKA’ya yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Türkiye, hammaddeler açısından dışa bağımlı. Yani gübre, mazot, tarım ilacı gibi birçok girdiyi dışarıdan temin ediyor. Bu nedenle dövizdeki her artış, bu girdi fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. İkincisi ise birçok ürünü ithal ettiğimiz için yine dövizdeki artış bunların fiyatlarının artmasına neden oluyor. Örneğin buğday ithalatında son haziran ayından bu yana dört ihale yapıldı. 21 Ekim'de beşinci ihale yapılacak. Bakıldığı zaman buğday, ton başına 310-320 dolara geldi. Dolardaki her artış, ithal ettiğimiz buğdayın fiyatını da artırıyor.” 2021 ürün desteklerinin henüz açıklanmadığına dikkat çeken Yıldırım, “2021 destekleri 2022 bütçesinden ödenecek ama çiftçi şu an hazırlık yapıyor. Buğday, arpa, nohut, mercimek gibi ürünlerin ekimini yapacak. Destekleri bilmiyor. Destekleri bilse ona göre ürün tercihinde bulanacak, belki ona göre ekim yapıp yapmayacağına kadar verecek. Ancak daha 2021 destekleri açıklanmadı. Hâlbuki bu ürünler ekildi, hasat edildi, satıldı ama henüz ortada açıklanmış bir destek yok” dedi.

MOTORİN FİYATLARI BENZİNİ AŞTI

Başta doğalgaz olmak üzere, petrol, kömür ve genel olarak enerji fiyatları rekor seviyelere çıkmış durumda. Enerjiyi büyük oranda ithal eden Türkiye için bu kış oldukça zor geçecek. Akaryakıtta eşel mobil sistemi kapsamında belirlenen ÖTV limitlerinin sonuna gelinmesiyle zamlar artık pompaya yansıyor. 23 kuruş zam geldiği duyuruldu. Cuma günü de 41 kuruşluk zam yapılmıştı. Son zamlarla birlikte motorinin fiyatı benzinin fiyatını da geçmiş oldu. Bloomberg’in haberine göre İstanbul Avrupa yakasındaki ortalama fiyatlara göre motorin 8,19 olurken, benzinin fiyatı 7,92'de kaldı.

ulke-yaniyor-saray-seyrediyor-934175-1.