Uniteks Fabrikasında neler oluyor?

Uniteks  adlı şirketin iki fabrikası var biri boyahane: Çerkesköy Organize Sanayi Bölgesi’nde. Diğer İstanbul’da, konfeksiyon. Bu fabrikaların sahipleri ve yönetim kurulu üyeleri aynı ailenin mensupları, Moris, İzzet ve Nüket Antebi. Oğul ve genç patron İzzet Antebi adını ayrıca vurgulamak isterim. Magazine meraklıysanız malum sayfaların sık anılan isimlerinden kendileri. Biz demiyoruz da bu sayfalar kendisine “sosyetik playboy” diyorlar. Öyle yani. Magazin dergileri için “playboy”, İstanbul’daki ve Çerkesköy’deki fabrikalarda çalışan işçi Ayşe, Fatma, Ali, Mehmet için ise bildiğin “patron”. Şimdilik İzzet Antebi ve renkli maceralarını-ki gerçekten renkli-bir başka yazıya bırakalım. Bu yazıda daha ziyade sosyete mekânlarda ve bu tip sayfalarda boy göstermenin bedelini kim ödüyor ona bakalım. Değirmenin suyu nereden geliyor?

Bu soru bizi İzzet Antebi ve ailesinin sahibi olduğu işyerlerine ve oraların işçilerine götürüyor. Başka işyerleri de var ama bizim konumuz bu haftalık Uniteks boyahanesi. Buradaki işçiler emektar işçiler. Yıllardır sektörde ve bu fabrikada çalışıyorlar. Sorunları neredeyse dünyanın her yerindekilerle aynı. Düşük ücretler, işçi sağlığı, iş güvenliği tedbirlerinin eksikliği, fazla mesai vb. Bu sorunlar yıllarca çözülmeyince işçiler kendi aralarında bir toplantı yapıyorlar. Aşağısı sakal yukarısı bıyık derken Giyim İşçileri Sendikası’na (Giyim-Sen) üye olmaya karar veriyorlar. Sen misin sendikaya üye olan? O gün orada inisiyatif alan 5 işçi ertesi sabah işten atılıyor. Toplantıya katılan işçilerin de sırada olduğunu düşünüyor herkes. Neyse ki Giyim-Sen’in hızlı müdahalesi işe yarıyor. Uniteks’in üretim yaptığı uluslararası markalarla temasa geçiliyor. Atılmalar duruyor. Giyim-Sen işten atılan 5 işçinin işe geri alınması talebiyle fabrika önüne çadır kuracakken işveren işçileri geri almayı kabul ettiğini açıklıyor. Bir protokol imzalanıyor. İşe geri dönmek isteyen 4 işçi her hafta bir işçi geri alınmak üzere anlaşılıyor. İşçiler ve sendika işçi sağlığı ve iş güvenliği sorunlarını dile getiriyorlar görüşme sırasında. İşveren bütün bu sorunların işçiler tarafından atılmış iftiralar olduğunda inat ediyor. İşçilerden ikisini geri alıyor. İkisini almadığı gibi, dile getirdikleri sorunların iftira olduğunun yazılı olduğu bir kâğıda imza atmalarını istiyor. İşin tuhafı tam da sendika ve işçilerin söylediği sorunlardan biri yüzünden bozuk kazan göstergeleri sebebiyle bir işçi on gün önce iş kazası geçirip yanmışken. Açık kablolar, bakımı yeterince yapılmamış kazanlar, patlama riski, verilmeyen maskeler yüzünden işçilerin hayatı hâlâ tehlike altındayken.  İşçiler hepimizin yapacağını yapıp geri basmıyor, imza atmıyorlar. Sendikanın bütün gayretine rağmen işveren buralara para harcamak yerine her şeyi bildiğini zanneden bir avukat tutmuş. Halil Ormanoğlu. “bu işleri bilen” cinsinden. Tek-Gıda-İş’in avukatı iken hakkında dolandırıcılıktan dava açılmış. Öyle diyor gazeteler. Bu avukatın tavsiyesi ile olsa gerektir işveren bir de işçilere şantaja başlamış durumda. Zaten yasadışı olarak yaptırdığı aşırı fazla mesaileri ceza yeme korkusundan olacak kesmiş. Diyor ki, “sendika yüzünden mesainizden oldunuz, gidin sendikadan isteyin paralarınızı. Alın size ceza!” Sendikalı olmayan işçileri sendikalı işçilere karşı kışkırtıyor bir çeşit.

İşte durum bu. Lüks mekânların akşam yemeği parasına bir ay çalışan işçiler insan yerine konulmak için örgütleniyor. Onların örgütlenme özgürlüğü sadece kendilerinin sorunu değil. Öncelikle C&A gibi uluslararası markalar altına imza attıkları davranış kuralları gereğince  mal ürettirdikleri yerlerde bu özgürlüğü sağlamak yükümlülüğü altındalar. Sağlıklı ve güvenli bir işyerinin de. İşçilere onurlu bir hayat sağlayacak ücretlerin de. Bu noktaya kendiliklerinden gelmediler. Eğer bugün bundan geri duruyorlarsa daha önce yaptıklarımızı yine yaparız, bu talepleri dünyanın her yerinde savunuruz. Ve tabii Türkiye’de bu işçilerin haklarını savunmak bizim açımızdan başka bir hayatı örmek için böyle gelmiş böyle gitmez demek için atılmış en temel adımdır. En temel siyasettir. Velhasıl mücadele eden işçilerin her kararının arkasında, mücadelelerinin yanındayız.