Üniversite seçeceklere alternatif rehber

İLKER BİRBİL - Sabancı Üniversitesi ve BolBilim.com

Lisans yerleştirme sınavının sonuçları yarın açıklanıyor. Üniversite alışveriş festivali, ya da halk arasında bilindiği şekliyle, “üniversite tanıtım günleri” başlasın.

Şıkır şıkır kampüsler, pırıl pırıl bölümler, tıkır tıkır meslekler. Seçin beğenin.

Aslında öğrenciler ve aileleri, üniversiteler konusunda bayağı bir fikir sahibiler. Bir kere zaman içinde dünyanın malzemesini biriktiriyorlar. Broşürler, dergi yazıları, televizyon programları, öğretmen tavsiyeleri... Üstüne bir de üniversite ziyaretlerini ekleyin. Tam teşekküllü dedektif oluyor hepsi. Kaç çeşit burs var, mezun olunca ne iş yapılır, kaç para kazanılır, kayyum kime çıkar?
Mesela ben öyle aileler gördüm ki, benim 12 yıldır çalıştığım yerle ilgili benden fazla şey biliyorlar. Hatta aralarından bizim üniversiteyi bana anlatanlar çıkıyor. Çok iyi hazırlanmışlar. Hem de nasıl! Fakat yine de bazı noktaları ıskalayanlar var. O noktaları yazayım diyorum ama bir rehber daha görmeye dayanabilir misiniz bilemiyorum. Biraz daha dişinizi sıkın lütfen.

Sağdan say
Bir bölümü gözünüze kestirdiniz diyelim. Hızlı ve etkili bir önerim var. Bakın bakalım bölümde kaç hoca var. Kanlı canlı bölüm hocasından bahsediyorum; taşıma değil. İki hocayla, bir asistanla yürütülen o kadar çok bölüm var ki. Şaşarsınız. Haliyle derslerin önemli bir kısmı başka üniversitelerden gelen hocalar tarafından veriliyor. “Eh işte dersler veriliyor ya” diyenler oluyor. Derse girmekle bitmiyor maalesef. Dışardan gelen hoca dersini verir ve asıl üniversitesine döner. Öğrencilerin hocalarını görmeleri, onlara sorularını sorabilmeleri öğrenmenin önemli bir kısmı. Yoksa taşıma suyla, değirmen dönmüyor.

Araştırma
Dünyanın en iyi üniversitelerine bir göz atın. Tamamına yakını bilimsel araştırmalarda da öndeler. Başarılı bir bilim insanı iyi ders verir, şahane hoca olur demiyorum. Aksine azdır öylesi. Ancak yine de bir üniversitenin kumaşını, bilimsel çalışmalara verdiği önemle anlayabilirsiniz. Eğer bilime yatırım yapılıyorsa, o üniversitede tartışma, yenilik eksik olmaz. Öyle bir atmosfer de öğrencileri besler.
Bir bölümdeki hocaların çalışmalarını internetten kolayca bulabilmelisiniz. Eğer çok aramanız gerekirse bir terslik var demektir. Google Scholar sayfası bunun için biçilmiş kaftan. Sayfayı hazır açmışken, hocaların ne kadar atıf aldığına da göz atıverin bari. Atıf sayısı, bir bilim insanın çalışmalarının diğer araştırmacılar tarafından ne kadar kullanıldığını gösterir. Fena bir ölçüt değildir. Aklınızda olsun.

Meslek
Dilimde tüy bitti: Üniversitede meslek öğretilmiyor. Meslek öğretilmiyor üniversitede. Öğretilmiyor üniversitede meslek.
İş işte öğreniliyor. Pek çok bölümden mezun arkadaş derslerde öğrendiklerinin ufak bir kısmını iş hayatında kullanıyor. Hatta kel alaka işlerde çalışıyorlar. Ama üniversitede aldığınız temel noksansa, ne nereden başlayacağınızı, ne de üzerine ne koyacağınızı biliyorsunuz. Unutmayın üniversite aynı zamanda öğrenmeyi öğretiyor.
Az daha unutuyordum. Girişimci de olunmuyor üniversitede. Eğer öyle atik bir ruhunuz varsa, üniversite tabii ki elinizden tutabilir. Kabul. Fakat yurtta yeni bir Twitter yazacak öğrenciyseniz, üniversiteyi beklemeyin zaten. Dalın.

Duruş
Daha yolun başındasınız. Sizin de, üniversitenizin de bir duruşu olsun. Boyun eğmesin, çıkıntı olsun, inat etsin. İyidir. Ses lazım bize. Hem 18 yaşında başınızın gölgesi önünüze düşerse, daha 30’lara varmadan omurganız bükülür. Beğenin beğenmeyin o camiaya girdiniz artık. Üniversite bu; dev egolar cumhuriyeti. Orada da dirsek çıkarın, kendinizi korkusuzca ortaya atın. Ha bir de sizi dinleyecek, sözünüzü bastırmayacak bir kampüsteyseniz tadından yenmez.
Nihayetinde üniversite de bir basamak. Evet üniversite, dersler, laboratuvarlar, sınavlar, kitaplar demek. Ama onlardan daha çok arkadaşlıklar, sabahlanan günler ve büyümek demek. Üniversiteye hoş geliyorsunuz. Eminim üniversite de size hoş gelecek (süper kazık sınavlar hariç).