Uzlaşmak için talep karşılansın
Bakan Bilgin bugün yapılacak olan asgari ücret toplantısından uzlaşma bekliyor. Uzlaşma için ise asgari ücret belirlenirken pembe tabloların arkasındaki gerçeklere ve taleplere bakmak gerekiyor.
Ekonomi Servisi
Asgari ücrette üçüncü kritik toplantı bugün gerçekleştirilecek. Son yılların en şiddetli hayat pahalılığının yaşandığı dönemde 2023 yılı için asgari ücretin ne olacağı toplumun tüm kesimleri tarafından endişeyle bekleniyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde gerçekleştirilecek olan toplantıya Bakan Vedat Bilgin’in katılmayacağı açıklandı. Ancak Bakan Bilgin’in asgari ücrete ilişkin yaptığı açıklamada bugünkü toplantıda tarafların uzlaşacağını bildirdi. Uzlaşmanın nasıl sağlanacağı bilinmezken toplantının ‘teknik’ konuların konuşulduğu son toplantı olması bekleniyor. Asgari ücretin ise son yıllarda olduğu gibi yine AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından açıklanması bekleniyor.
Yüksek enflasyon nedeniyle emek gelirlerinin erimesi asgari ücrete yönelik beklentiyi de artırıyor. Uzlaşma için ise asgari ücret belirlenirken pembe tabloların arkasındaki gerçekler gözönüne alınmalı.
4 KİŞİLİK HANELERDE BİR KİŞİ ÇALIŞIYOR
Ülkede çalışanların yarısı asgari ücret civarında bir ücretle çalışıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun dün açıkladığı Nüfus ve Konut Sayımı istatistikleri ise bir başka konuya dikkat çekiyor. Hanehalkı büyüklüğüne göre istihdamdaki kişi sayısı incelendiğinde 4 kişilik hanelerin yüzde 47'sinde istihdamda yalnızca 1 kişi, yüzde 34,3'ünde ise 2 kişi olduğu görüldü.
Açlık ve yoksulluk sınırı araştırmaları da 4 kişilik bir aile üzerinden yapılıyor. DİSK, “İki asgari ücretlinin çalıştığı eve en azından yoksulluk sınırına denk bir maaş girmeli” diyor ve asgari ücretin en az 13 bin 200 lira olması gerektiğini açıkladı.
Türk-İş ise kasım ayına ait açlık sınırının olan 7 bin 785 lira olduğunu ve asgari ücretin bu rakamın üzerinde bir seviyede tartışılması gerektiğini ve refah payı ile enflasyona karşı satın alma gücünün korunmasını talep ediyor.
Tüketici Hakları Derneği tarafından yayımlanan açıklamada tüketicilerin açlık sınırının altında yaşamakta olduğunu dikkat çekildi. Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turan Çakar imzasıyla yayımlanan açıklamada “Nüfusun yüzde 98’i açlık ve yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Kirada oturmak durumunda olan yaklaşık 6 milyon ailenin büyük bir çoğunluğu çaresizlik içinde ve perişan bir durumda. Ortalama kiralar asgari ücret düzeyinde. Özellikle de asgari ücret düzeyinde düşük geliri olan ve kirada oturmak zorunda olan aileler yemiyor, içmiyor, ancak, kirasını ödeyebiliyorlar” denildi.
Soğuk kış koşullarında aylık ortalama doğal gaz gideri ile elektrik gideri 1600 TL civarında olduğuna vurgu yapılan açıklamada “Açlık sınırının altında geliri olan aileler bu gideri karşılayamadıkları için battaniye altında ve karanlıkta yaşamak zorunda kalmaktadırlar” ifadelerine yer verildi.
Tüketiciler adına yapılan çağrıda ise şöyle denildi:
“Asgari ücret en az 15 bin TL olmalıdır. Açlık sınırının altında geliri olan ailelerin beslenme gideri ve konut kirası devletçe karşılanmalıdır. Çalışanların vergi yükü düşürülmelidir.”
YOKSULUN GIDA ENFLASYONU %151,4
Asgari ücretin belirlenmesinde göze alınması gereken bir diğer veri ise gıda enflasyonu. TÜİK’in son verilerine göre gıda enflasyonu yüzde 103 civarında. Dünya Bankası’nın gıda enflasyonuyla ilgili raporuna göre Türkiye; Zimbabve, Lübnan ve Venezuela'nın ardından en yüksek gıda enflasyonuna sahip ülke konumunda.
Ancak toplumun her kesimi için hissedilen gıda enflasyonu aynı değil. DİSK-AR’ın raporuna göre en yüksek gelirli yüzde 20’lik kesiminin gıda enflasyonu yüzde 75,4 olarak hesaplanırken en yoksul yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu ise yüzde 151,4 olarak hesaplandı. En zengin ve en yoksul grup arasında 75 puanlık farka çıkıyor.
***
VERGİLER YÜZDE 10’DA SABİTLENSİN
2023 asgari ücret zammı için çalışmalar devam ederken DİSK’e bağlı Nakliyat İş Sendikası üyeleri Bahçelievler’de konu ile ilgili basın açıklamasında bulundu. Sendika üyeleri yaptıkları açıklamada asgari ücretin net 14 bin 800 lira olmasını talep etti. Yeditepe Tır Parkı’nda toplanan sendika üyeleri, işçi hakları ve asgari ücrete ilişkin çeşitli sloganlar attı. Nakliyat-İş Genel Başkanı Ali Rıza Küçükosmanoğlu, yaşanan ekonomik olaylar karşısında asgari ücretin yeterli seviyeye gelmesini beklediklerini söyledi. İşçilerden alınan vergi oranının yüzde 10’da sabitlenmesini talep eden Küçükosmanoğlu, "Asgari ücretin, hayat pahalılığının yüksek olduğu dönemde alım gücünün en azından korunması için 14 bin 800 lira olmasını istiyoruz" dedi.